LO-toppar krev ekstra løft for lågtlønte i kommunal sektor

Kravet blei sett fram i samband med LO sitt representantskapsmøte som starta i Bergen tysdag føremiddag. Utspelet kjem i forkant av forhandlingane i kommunesektoren, som startar på torsdag.

– I år må kommunetilsette få litt ekstra fordi dei har blitt hengande etter dei tre siste åra. Dessutan må vi ta med oss lågtlønsprofilen inn i kommuneoppgjeret, slår LO-leiar Peggy Hessen Følsvik fast.

Vil bryta viktig prinsipp

Bakgrunnen er storstreiken i privat sektor mellom LO/YS og NHO, som blei avslutta etter fire dagar. Då fekk dei med lågast løn eit ekstra løft. LO-leiaren kalla det eit historisk godt resultat.

Men eit ekstra løft for kommunesektoren kan bety at ein må bryta med prinsippet om å ikkje gå høgare enn ramma frå frontfaga. LO-leiaren vil ikkje seia kor mykje over ein bør gå, men bekreftar at partane må gå «litt» over dei 5,2 prosentane som er ramma frå frontfaga.

Frontfagsmodellen er godt innarbeidd i Noreg. Den går ut på at eksportbedrifter, som konkurrerer internasjonalt, forhandlar sin lønsauke først. Lønsauken elles i samfunnet skal vera lik eller lågare enn ramma frå frontfag-oppgjeret.

Ta igjen det tapte

Fagforbundet med sine om lag 400.000 medlemmer har varsla at ein må gå ut over dei vanlege rammene for å ta igjen det som dei kommunetilsette har tapt dei siste åra.

– Vi må betydeleg over 5,2 prosent, seier leiar i Fagforbundet Mette Nord til NRK.

Ho meiner grunnen til at dei har tapt i lønsutviklinga er at tilsette i privat sektor har fått høgare tillegg i lokale forhandlingar.

Ho legg spesielt vekt på at dei med lågast løn treng eit løft.

– Det er ikkje til å leva med at lågtlønte i kommunesektoren må velja mellom eit varmt måltid eller å kjøpa nye fotballsko til dottera, seier forbundsleiaren.

Ho argumenterer blant anna med behov for rekruttering av nye tilsette i alle kommunale verksemder, og håpar at motparten KS ser dette argumentet i forhandlingane.

– Dei veit også at vi treng helsefagarbeidarar, reinhaldarar og sjukepleiarar.

Forhandlingsleiar Tor Arne Gangsø i KS vil ikkje kommentera utspelet frå LO i detalj før forhandlingane startar.

– Vi ser også at andre grupper har fått meir enn kommunane det siste året. Dette blir heilt sikkert eit tema når forhandlingane startar på torsdag, seier Gangsø.

Fryktar tap for lærarane

Leiar i Utdanningsforbundet Steffen Handal støttar fullt ut dagens krav frå LO om at kommuneoppgjeret må gå over ramma frå frontfaga.

Han har også stor forståing for at mange lågtlønte i kommunesektoren treng eit løft i dette oppgjeret. Forbundet vil likevel ikkje godta at dette går ut over medlemmane deira med høg utdanning og lang ansiennitet.

– Viss vi skal henta pengar frå lærarane for å finansiera lågtlønte, så kjem vi til å få problem. Det at lærarlønningane ikkje held tritt med resten av samfunnet er ikkje bra for rekrutteringa til læraryrket og for å halda på dei som er lærarar, seier Handal.

Han legg ikkje skjul på at eit slikt utfall er heilt uaktuelt for Utdanningsforbundet, og at vegen til streik i så fall vil vera kort. Forbundsleiaren har likevel tru på at ein slepp å setja desse gruppene opp mot kvarandre.

– Rammene er såpass gode at det er fullt mogleg å få til begge delar, seier han.

Vil sikra eit rettferdig oppgjer

Også dei som er ferdig med lønsoppgjeret, altså frontfagoppgjeret, støttar at ein akkurat i år kan bryta den faste modellen for lønsoppgjeret. Blant dei er Fellesforbundet, som er Noregs største fagforbund i privat sektor med meir enn 160.000 medlemmer.

– Vi ser at offentleg sektor er blitt hengande etter. Det er rettferdig at kommunetilsette får auka kjøpekraft, og for å sikra legitimitet til frontfagmodellen, seier leiar i Fellesforbundet Jørn Eggum.

Han bekreftar at det har vore diskusjonar internt i LO om det er rett å gå ut over ramma på 5,2 prosent, men konklusjonen blir altså at det er rett å gjera det i år.

• Les alt om årets lønsoppgjer