Svensk målvakt i Saudi-Arabia: – Kvifor skal ikkje Ikea ta ansvar?

– Eg tener mykje meir her enn eg ville gjort noko annan stad. Eg skal ikkje legge skjul på det. Det var den avgjerande faktoren.

Det seier Al Fatehs svenske målvakt Jacob Rinne til SVT i ein dokumentarserie om fotball i Saudi-Arabia.

– Kvifor skal eg, på eit individuelt nivå, takke nei til noko som kan forandre meg og min families økonomiske framtid? Det kan forandre heile livet vårt eigentleg, seier Rinne i SVT-dokumentaren, utan å røpe årslønna.

Rinne spelte fem sesongar i danske Aalborg før han drog til Saudi-Arabia og Al Fateh sommaren 2022.

Han var med på det svenske U21-landslaget som vann EM-gull, men har berre vore med i éin svensk A-lagstropp i løpet av karrieren sin.

– Eg er her og jobbar på lik linje med alle andre som gjer ein jobb. Eg speler fotball, men kvifor skal ein ikkje stille spørsmål ved dei som kjem hit og har «vanlege» jobbar? Dei er også her fordi dei tener mykje meir her enn dei hadde gjort i Europa, seier Rinne.

Han meiner også bedrifter fortener sin del av kritiske spørsmål, dersom fotballspelarane stadig vekk skal få det.

– Vi dreg til Ikea her. Kvifor skal ikkje Ikea ta ansvar og ikkje ha lokale i Saudi-Arabia? Eg skal heilt plutseleg ta ansvar og folk skal synast mykje om det. Det er ein uting at ein meiner og synsar om ting ein ikkje sjølv skal ta omsyn til, seier Rinne.

NRK har lagt fram Rinne sine utsegn for Ikea, men dei ønsker ikkje å kommentere utsegnene hans direkte.

I staden skriv dei at dei berre gjer forretningar som er i tråd med Ikea sin kultur, verdiar og etiske retningslinjer. Dei er forplikta til å følge menneskerettane på alle område i verksemda si, noko dei forsikrar at alle i Ikea sin verdikjede gjer.

– Ser ingen menneskerettsbrot

Rinne drog til Saudi-Arabia eitt år før ei heil rekke stjerner valde å forlate dei europeiske klubbane sine til fordel for Saudi-Arabia og storsatsinga deira.

Det statlege oljefondet Saudi-Arabia (PIF) gjekk inn på eigarsida i fire av toppklubbane i Saudi Pro League og spytta inn enorme summar, slik at klubbane kunne hente store namn frå Europa.

Totalt skal ligaen ha brukt i underkant av 11 milliardar kroner på overgangssummar i 2023.

Da Rinne signert hadde han ikkje rekna med ei slik utvikling av fotballen i landet.

– Sånn det er her no, så speler ein ikkje berre for pengane. No er det ein attraktiv liga og det er kult å vere her å spele fotball. Klimaet er bra og alt rundt er bra for oss, seier han.

Han seier det er stor forskjell på ligaen no samanlikna med den første sesongen han spelte, i 2022/23.

– Den er betre nå. Betydeleg betre. Toppane er veldig høge her og ein får spele mot veldig bra motstand.

Dei største stjernene ryktast å ha lønningar som er mykje større enn den allereie gode lønna dei fekk i Europa.

Ifølge nyheitsbyrået AFP, tener blant anna Cristiano Ronaldo nærare 4,2 milliardar på toårsavtalen sin med Al-Nassr.

Satsinga har blitt sterkt kritisert av mange, som meiner det heile er ein del av eit sportsvasking-prosjekt, der ein bruker fotballen for å skjule menneskerettsbrotet til staten.

– Dette med menneskerettsbrot er ikkje noko eg ser. Det er berre ting eg har høyrt eller lese om i media. Eg veit ikkje kva som er sant og ikkje, og eg skal ikkje sitte og nekte nokon ting, men det er sånn det er, seier Rinne.

Kronprinsen: – Eg bryr meg ikkje

Ifølge kronprinsen i landet, Mohammed Bin Salman, er derimot det heile ein del av prosjektet «Visjon 2030».

Det handlar kort fortalt om at landet skal bli mindre avhengig av oljeinntektene sine i tida framover, og heller modernisere landet og satse meir på idrett og turisme. Dei ønsker å bli ein storaktør på fleire område, og fotballen er blant dei.

Då Bin Salman gjorde eit sjeldan TV-intervju i fjor haust, svarte han følgande om sportsvasking-skuldingane til Fox News:

– Eg bryr meg ikkje. Viss sportsvasking kjem til å auke BNP-ein vår med éin prosent, så vil vi fortsette sportsvaskinga. Eg har éin prosent vekst i BNP frå sport og eg siktar meg inn på 1,5 prosent til, sa Bin Salman og fortsette:

– Kall det kva du vil – vi skal få dei 1,5 prosentane.

– 99,9 prosent meiner ein berre skal køyre på

Rinne seier dette var noko han tenkte på da han fekk tilbodet, men at det ikkje var avgjerande for valet han tok.

– Eg tenkjer at eg sjølv ikkje speler så stor rolle i dette «sportsvasking-prosjektet», om det er det det er. Eg trur ein må litt høgare opp i næringskjeda for at ein skal få nokon effekt av det.

Og han er visstnok ikkje den einaste som ikkje bryr seg om sportsvasking-skuldingane.

– 99,9 prosent av dei fotballspelarane eg har snakka med om dette synest ikkje det er noko å tenke på. Dei meiner ein berre skal køyre på. Eg har ikkje møtt nokon som meiner noko anna.

Journalisten bak SVTs dokumentar, Daniel Grefve, hyllar Rinne for openheita og ærlegdommen i møte med kanalen.

– Det er kult når fotballspelarar er så opne som han er, for det er nok av eksempel på fotballspelarar som ikkje er det. Mange seier berre at dei er der for å påverke der det skjer, eller at dei vil utvikle fotballen i Saudi-Arabia, seier Grefve.

Grefve seier han ikkje veit nøyaktig kva Rinne tener i Al Fateh, men antar at det ikkje er snakk om småpengar.

– Han var ein av Danmarks beste målvakter då han spelte der, men eg tippar han tener ti gonger så mykje som han ville gjort i Europa.

Sjølv om Rinne og ein heil haug andre har vraka Europa til fordel for Saudi-Arabia, trur ikkje målvakta det vil prege europeisk fotball for mykje i framtida.

– Eg trur dei som veks opp i dag med ein draum om å bli fotballproff, framleis drøymer om å spele i Europa, ikkje Saudi-Arabia, seier Rinne.