Carlsen meiner han ikkje er den beste i historia – ekspert peikar på mogleg «mangel»

• Følg dag éin av VM i lynsjakk frå 10.45 fredag.

Det var i eit intervju med YouTube-profilen GothamChess førre veke at Carlsen vart spurd kven han meinte var «GOAT» – den største gjennom alle tider - i sjakken.

Svaret kom raskt.

– Eg synest Kasparov er den beste gjennom alle tider, sa Carlsen, som frå 2009 til 2010 hadde Kasparov som trenar.

På pressekonferansen etter VM-gullet i hurtigsjakk torsdag, spurde NRK kva som skal til for at han sjølv skal sjå på seg sjølv som den største sjakkspelaren i historia – og om det er eit mål for han å bli det.

– Det er vanskeleg å tenkja for mykje på det medan du framleis er aktiv. Eg har alltid sagt at eg synest Garri er den største spelaren som nokosinne har levd, og for min eigen del ... La meg halda fram med å spela spelet eg elskar i nokre år til, og så får me sjå, seier han med eit smil.

Slik såg det ut då Carlsen og Kasparov møttest for første gong i 2004:

Verdseinar i tolv år på rad

Ein som ikkje er i tvil kven han synest er den største sjakkspelaren i historia er Johan-Sebastian Christiansen. 25-åringen held ein knapp på den åtte år eldre landsmannen frå Lommedalen.

– Kasparov herja over ein lang periode og vann alt knusande utan nokon motstand. Men det er poenget. Motstanden i dag er på eit ekstremt mykje høgare nivå enn det var før i tida, meiner Christiansen.

– I dag er det så vanvitig nivå. Ikkje berre blant toppeliten, men Magnus ville hatt det tungt mot folk på nivået mitt også i eit langsjakkparti. Slik var det ikkje før. Då var Kasparov knusande og i dag er det knallhardt å vera nummer éi over så lang tid, seier han vidare.

Carlsen toppa verdsrankinga i klassisk sjakk for første gong i januar 2010 og har vore nummer éin på rankinga samanhengande sidan juli 2011.

Meir fokus på «kosesjakk»

Carlsen sa i fjor sommar nei til ein ny VM-kamp i klassisk sjakk, etter at han først tok tittelen i 2013 og så forsvarte han fire gonger.

På pressekonferansen i forkant av VM i hurtig- og lynsjakk var Carlsen klar på at det truleg må ei endring av formatet til for at han skal prøva seg på VM-tittelen i klassisk sjakk igjen.

Christiansen omtaler det som at Carlsen no speler meir «kosesjakk», med fokus på spel med kortare tenkjetid som hurtig- og lynsjakk.

Sidan Carlsen sa frå seg sjansen til ein ny VM-kamp i klassisk sjakk, har han no teke to VM-gull i hurtigsjakk og eitt VM-gull i lynsjakk. Fredag og laurdag ventar ein ny VM-sjanse i lynsjakk for Carlsen.

– Han er alltid i toppen. Han vil alltid vera favoritt i alle meisterskapar han stiller i, og gong på gong så vinn han. Eg meiner det er meir imponerande enn det Kasparov har gjort, seier Christiansen.

Trur ingen vil vera på same nivå på ti år

Nordmannen trur Carlsen kan halda nivået i lang tid framover, så framt han ikkje tek større pausar frå sjakken.

– Så lenge han speler i ny og ne, så ser eg ingen dei neste ti åra som kan bli betre enn han eller komma på same nivået som han.

– Ti år? Det er mange gode og yngre spelarar no?

– Det er mange gode, men dei klarer ikkje å få den siste delen. Dei kan bli topp fem, men ingen klarer å bli slik som Magnus, meiner Christiansen.

Meiner begge har revolusjonert sjakken

NRKs sjakkekspert Atle Grønn sa i eit intervju med NRK i forkant av meisterskapane at han meinte ein kan argumentera for Carlsen som den største.

– Viss ein berre ser på klassisk langsjakk, så er eg samd i at Kasparov er den største. Det trur eg ikkje Carlsen klarer gjera så mykje med. Kanskje viss han gjer comeback og tek ein VM-tittel til, sa han, og heldt fram:

– Eg synest hovudforskjellen er at han har teke hurtig- og lynsjakk på eit heilt anna nivå enn Kasparov.

Det internasjonale sjakkforbundet (Fide) arrangerte eit VM i hurtigsjakk – eller «aktiv sjakk» som det vart kalla den gongen – for første gong i 1988. Den gong sa Kasparov nei til å delta.

Han var med i neste VM-utgåve anerkjend av Fide i 2001, der han tok karrierens einaste VM-gull i hurtig- og lynsjakk.

I klassisk sjakk står Kasparov med seks VM-gull, mot Carlsens fem. Rett nok kom to av dei seks i ein periode der Kasparov hadde splitta med Fide og derfor arrangerte eigne VM-kampar.

Carlsen har også den høgaste offisielle ratingen i klassisk sjakk i historia, med 2882 poeng, mot Kasparovs 2851 poeng.

– Carlsen revolusjonerte sjakken gjennom å fokusera på lyn- og hurtigsjakk og på internett. Kasparov revolusjonerte sjakken gjennom opningsteori. Der vil Carlsen aldri kunna ta igjen Kasparov, sa Grønn.

Kva står att?

Sjakkeksperten peika samtidig på eit anna område der Carlsen kan styrkja aksjane sine med tanke på å bli rekna som den største sjakkspelaren i historia.

– Det som står att for han er at han dominerer i fischersjakk og eit eventuelt comeback i langsjakk, sa Grønn.

Førebels står Carlsen med ein andreplass og ein tredjeplass i VM i fischersjakk. Ein ny sjanse ventar etter planen i 2024.