– Eg veit korleis det går føre seg, korleis folk reagerer. Sjølv om det ikkje er behageleg, tenkjer eg at eg må gjere den profesjonelle jobben min og halde fram med å gjere det eg må, seier Dvorkovitsj når NRK møter han i Reykjavík.
Dette er eit av få intervju presidenten i Det internasjonale sjakkforbundet (Fide) har gjort etter at krigen braut ut.
Dvorkovitsj, som fram til 2018 var visestatsminister i Russland under regjeringa til Putin-vennlege Dmitrij Medvedev, har måtta tole mykje kritikk i heimlandet etter at han, i eit intervju med det amerikanske tidsskriftet Mother Jones, stilte seg kritisk til krigen i Ukraina.
– Mine tankar er med den ukrainske sivilbefolkninga. Krig tek ikkje berre uvurderlege liv. Krig drep håp og ambisjonar, og stansar eller øydelegg forhold og samband, sa Dvorkovitsj.
Uttalen vart omtalt som eit nasjonalt svik av politikarar i heimlandet, og sjakkpresidenten vart kalla ein femtekolonne, ei nemning for innbyggjarar i eit land som sympatiserer med fienden under krig.
VISESTATSMINISTER: Arkadij Dvorkovitsj var fram til 2018 visestatsminister i Russland under regjeringa til Putin-vennlege Dmitrij Medvedev
Foto: Alexei Nikolsky / AP– Naturleg at folk er redde
50-åringen frå Moskva, som i to tiår hadde sentrale stillingar i russisk politikk, er ikkje overraska av kritikken. Han er likevel klar for at han ikkje fryktar for sin eigen tryggleik i heimlandet.
– Det er naturleg for folk å vere redd for ting som det, og at dei bryr seg om tryggleiken, ikkje sin eigen tryggleik, men spesielt familiens. Og sjølvsagt har eg enkelte kjensler, men eg trur på at framtida vil vere fredfull, inkludert for Russland, seier han.
Dvorkovitsj seier det er ei vanskeleg tid å vere Fide-president.
– Som Fide-president må eg finne ein måte å sameine folk på utan å ta ei side. Eg vil vere sannferdig med meg sjølv og folk flest. Eg trur eg har funne ein god måte å gjere det på, seier russaren.
– Som russar må eg gjere det på den måten, eg bryr meg om landet mitt. Eg trur det finst måtar å sameine verda igjen.
– Trist og tragisk
Samtidig som enkelte russiske politikarar kalla Dvorkovitsj for landsforrædar, gav sjakktoppen ein annan uttale i heimlandet. Der sa han ifølgje Chess.com at «han var stolt av soldatane» og at «det er ikkje plass til nazisme eller land som dominerer andre».
Når NRK møter Dvorkovitsj på Island, seier han at det som skjer i Ukraina, er «ein av dei tristaste augneblinkane i livet.»
– Alle har mange venner i Ukraina, vi reiser til Ukraina mykje og å sjå det slik, er trist og tragisk, seier han, utan å vilje svare på kva han meiner russiske styresmakter bør gjere.
Irina Anisimova, postdoktor i framandspråk ved UiB, meiner det ikkje er rart at Dvorkovitsj og andre russarar i mektige posisjonar er tvetydig i kommunikasjonen sin.
– Det gir meining fordi han håpar at ingen les det han seier i medium utanfor Russland, seier ho til NRK.
Anisimova påpeikar at til og med Vladimir Putins talsperson, Dmitrij Peskov, har hatt utsegner i vestlege medium som skil seg frå korleis krigen blir omtalte heime i Russland.
Sist veke sa han til Sky News at Russland hadde hatt store tap og krigen var ein tragedie for Russland.
TALSPERSON: Dmitrij Peskov er ein av Vladimir Putins næraste kollegaer.
Foto: Alexander Zemlianichenko / AP– Prøver å vere diskré
– Eg trur dei fleste russarar i maktposisjonar internasjonalt prøver å vere diskré. Til dømes har Chelsea-eigar Roman Abramovitsj prøvd å halde seg i bakgrunnen, seier Anisimova.
EKSPERT: Irina Anisimova.
Foto: UIO– Har dei russiske styresmaktene nokon som helst forståing for at russarar i slike posisjonar ser seg nøydde til å kritisere krigen?
– Den russiske regjeringa liker det ikkje, men dei forstår nok at dei må seie det, seier Anisimova.
– Vi veit enno ikkje korleis det russiske regimet vil reagere på det, seier ho.
Anisimova er tydeleg på kva ho meiner personar i roller som Dvorkovitsj må gjere.
– Dei må seie at dei er imot krigen. Om dei ikkje gjer det, må det internasjonale samfunnet presse dei til å gjere det, meiner ho.
Vil ikkje uttale seg om Karjakin
Fide har valt å ikkje stengje ute russiske spelarar frå turneringar, men dei må spele under nøytralt flagg og landet får ikkje delta i lagkonkurransar.
Likevel har dei valt å stengje ute sjakkyndlingen Sergej Karjakin i seks månader for brot på dei etiske retningslinjene til forbundet etter at Karjakin kom med ei rekkje Twitter-meldingar der han uttrykte si støtte til Russlands krigføring i Ukraina.
Dvorkovitsj vil ikkje seie kva han sjølv meiner om utestenginga. Han understrekar at det er Fides etikk- og disiplinærkomite som har teke avgjerda, og at han ikkje har hatt noko med avgjerda å gjere.
– Saka blir behandla av ein uavhengig komité i Fide, som ikkje bør påverkast av nokon fordi dei skal vere uavhengige, som i ei rettssak. Fide-presidenten eller nokon Fide-tenesteperson kan ikkje gi personlege meiningar, seier Dvorkovitsj.
