Granskar nytt orienterings-juks: – Mistenkeleg resultat

– Eg har vore med i toppen i ti år og har aldri høyrt om nokon av desse løparane. Og det er ikkje akkurat daglegdags at det er fire kinesarane blant topp ti på første passering, seier den norske orienteringsløparen Gaute Hallan Steiwer.

Etter verdscupfinalen i Kina denne veka er dei kinesiske prestasjonen igjen blitt den store snakkisen i miljøet. IOF har kopla inn sin eigen etiske komite for å granske det som skjedde.

– Utrulege forbetringar av tekniske ferdigheiter og løpshastigheit for nokon idrettsutøvarar skapar spørsmål. Idretten vår er basert på tre verdiar – Inkluderande, berekraftig og etisk. Det er skapt tvil om at nokon av våre grunnleggande verdiar vart ignorert av nokon av idrettsutøvarar, skriv president Brian Porteous.

Mistenkelege resultat

31 år gamle Shuangyan Hao hadde ein sjetteplass frå 2009 som sitt beste resultat i verdscupen. Onsdag slo ho heile verdseliten, inkludert årets doble verdsmeister Tove Alexandersson, og sørga for Kinas første verdscupsiger nokosinne.

24 år gamle Li Zhouye vart nummer 59 under VM i Østfold tidlegare i år. Hans beste plassering i verdscupen kom på sprinten i Sveits i september, der han vart nummer 93. Denne veka vart han nummer tre på heimebane og snytte Gaute Hallan Steiwer frå ein plass på pallen.

– Det er lov å tru at dei har førebudd seg på lovleg vis, og at det har skjedd utan juks. Men mykje tilseier at det har dei ikkje gjort, seier nordmannen.

Og han får støtte av den norske verdsmeisteren Olav Lundanes.

– Ut frå resultatlistene så er det mistenkeleg, men det er sjølvsagt vanskeleg å finne bevis.

Skandale

For IOF har det å spreie orienteringssporten i Kina vore eit prestisjeprosjekt som dei har lagt ned mykje pengar i, men det heile er no i ferd med å utvikle seg til eit mareritt.

Det heile starta under militær-VM sist helg. Den ukjende kinesiske Li Meizhen sprang inn og vann konkurransane seks minutt føre ein rekke av dei beste løparane i verda.

Eit omfattande juks med hemmeleg stiar som berre kinesarane visste om og hjelp frå folk i løypa vart avslørt.

IOF var tidleg ute og fordømde det som skjedde. Denne veka skulle dei sjølv arrangere verdscupfinale i Kina.

– Einaste kinesarane no kan gjere er at dei kan syne for verda at dei klarar å få til dei same prestasjonar også utanfor Kina, seier Hallan Steiwer

Sterke reaksjonar

Også på sosiale medium har dei oppsiktsvekkande resultata skapt reaksjonar.

Ivar Lundanes, som er bror til verdsmeister Olav, syner på sin twitter-konto til eit klipp frå TV-sendinga, der ein av dei kinesiske løparane suser av garde tilsynelatande heilt utan å sjå på kartet.

«Tåpeleg franskmann kastar bort tida på å lese kartet. Vi, dei vestlege orienteringsløparane, må lære av dei no overlegne kinesarane. Berre løp!»

Innlegget kommenterast av ein annan kjent trenar, Mikhail Vinogradov:

«Ikkje vær sjalu! Kanskje ho memorerte heile kartet i eit par sekund, som ein superspion».

Matthias Kyburz, som vann militær-VM og vart nummer fem på sprinten i verdscupen, gir også uttrykk for sin frustrasjon på Facebook:

– Eg føler meg framleis sint og hjelpelaus over at dette skjer framfor augo mine. Eg har ikkje nokon klare bevis for deira juks, men eg veit kor mykje krefter som er nødvendige for å nå toppen i orientering.

Meir effektivt enn doping

Og sjølv om reglane er strenge er det absolutt mogeleg å jukse i idretten.

– Å jukse er ti gonger meir effektiv enn doping. I orientering er det nok enklare å jukse enn i mange andre idrettar, og veldig vanskeleg å kontrollere, seier Hallan Steiwer.

Generalsekretær Tom Hollowell skriv på IOF sine nettsider at dei var klar over at det også kunne blir spekulasjoner etter det som skjedde i millitær-VM.

– Så langt har vi ingen bevis på at juks har forekomme. Vi fekk ikkje inn nokon klager eller protestar på resultata.