Bondelaget vil at du skal betale meir for maten din grunna høge straumprisar

Denne veka måtte eit av dei største gartneria i landet sei opp 15 arbeidarar, sende permitteringsvarsel til 17 andre og kaste plantar som skulle blitt til ein halv million agurkar.

Alt grunna høge straumprisar, meiner gartneriet sjølv.

No vil Bondelaget at matbutikkane skal ta grep for å hindre at produsentar går dukken.

– Matvarekjedene må auke prisane, seier leiar i Noregs Bondelag, Bjørn Gimming.

Gartneri seier opp 15 personar på grunn av høg straumpris

– Gje forbrukarane eit val

Med høge straumprisar vert produksjonen av grønsaker i drivhus dyrare.

Om bonden ikkje får ein høgare pris enn vanleg, for til dømes agurkane sine, vil hen ikkje få hjula til å gå rundt, meiner Bondelaget.

Difor ynskjer leiaren at matvarekjedene skal tilby norske varer til ein litt høgare pris og gje meg og deg moglegheita til å velje norske produkt.

– Eg er skuffa over at daglegvarekjeder ikkje er villige til å spørje norske forbrukarar om dei vil ha norsk produksjon og om dei er villige til å betale det ekstra det kostar, seier Gimming.

I tillegg til at bønder mister inntekt, meiner Gimming at ein står i fare for å kaste fullt brukbar mat.

I dag kom ein ny rapport som syner at Noreg ikkje har oppnådd målet om å hindre matsvinn.

– Prisen på maten i butikken må reflektere produksjonskostnaden. Når kostnadane stig ser vi to moglegheiter: anten å redusere norsk produksjon eller å løfte kostnaden vidare i marknaden. Det er ikkje noko anna alternativ, seier Gimming.

• Les også: Pubeier tror han vil miste minst to tredjedeler av omsetningen

Kundane kjem først

Coop seier dei tykkjer det hadde vore veldig synd om produsentar gjekk dukken grunna den ekstraordinære straumsituasjonen vi no står i.

Samstundes peikar dei på at straumprisane også råkar hushaldningane – altso dei som skal kjøpe dei dyrare norske produkta Bondelaget ynskjer seg.

– Coop sitt hovudansvar i denne samanheng er først og fremst å sikre varer til medeigarar og kundar til gode prisar, seier kommunikasjonssjef Harald Kristiansen.

– Er det aktuelt for dykk å skru opp prisane for å halde norsk mat konkurransedyktig?

– Vi må forholde oss til marknaden; kundane vil velje bort norske agurkar om prisane vert sett kraftig opp. Auka prisar i butikk vil gjere norsk produksjon mindre konkurransedyktig. Det vil føre til auka grensehandel og at kundane et mindre frukt og grønt, seier Kristiansen.

Coop meiner saka må løysast mellom faglaga og myndigheitene – ikkje av matvarekjedene.

• Les også: Pubeier tror han vil miste minst to tredjedeler av omsetningen

Norsk og berekraftig er ikkje alltid billig

Silje Sandmæl er forbrukarøkonom i DNB. Thea Olsen er det same i Danske bank. Dei meiner båe to at nokre, særleg unge, gjerne vil velje norske produkt.

Spørsmålet er om dei har råd til det.

– Dei unge vert meir og meir opptekne av berekraftige val, av dyrevelferd og kvar produkta kjem ifrå, seier Sandmæl.

– Spesielt unge menneskje er opptekne av berekraft, men veldig mange unge har jo ikkje dei økonomiske ressursane til å velje dei dyre matprodukta, seier Olsen.

For sjølv om unge på dei fleste målingar set berekraft og lokal handel høgt, er ikkje det den gruppa med sterkast kjøpekraft.

– Det er eit paradoks, men eg tenkjer at det veldig ofte er slik at ein går for det billigaste, seier Sandmæl.

Men ho meiner likevel at norske produkt er meir attraktive om prisen spelar ei mindre rolle.

– Legg to agurkar ved sidan av kvarandre, ein frå Spania og ein frå Noreg, til 15 kroner kvar, so trur eg alle hadde vald den norske, seier Sandmæl.