Stor forskjell mellom kommunane – så mange har fått oppfriskingsdose

Nokre kommunar ligg betre an enn andre i prosessen med å få gitt ei oppfriskingsdose til dei over 45 år. Det viser tal NRK har henta inn frå Folkehelseinstituttet (FHI).

Lista viser at landets femte største kommune, Bærum, ligg fire plassar unna botnen. Der har 44 prosent av dei over 45 år fått oppfriskingsdose.

– Vi bygger opp kapasiteten vår no, frå januar av, fortel kommunalsjef i Bærum, Grete Syrdal.

Dei har hatt utfordringar med bemanninga, men har framleis trua på at dei vil nå målet om å tilby alle over 45 år oppfriskingsdose innan midten av januar.

– Det har vi planar om. Vi får inn Forsvaret til å opne ein ekstra vaksinestasjon rett over nyttår, og vi doblar aktiviteten på ein av dei andre vaksinestasjonane. Vi inngår også samarbeid med apotek og andre aktørar for å nå det målet, seier Syrdal.

Det er også fleire som ikkje har møtt opp eller som har takka nei til vaksinetime i desse juletider.

– Kva er det som er grunnen til at de ikkje har klart å få opp prosenten til no?

– I tillegg til å vaksinere innbyggarane våre så har vi brukt ressursar på å vaksinere undervisnings- og helsepersonell før jul, så vi har stått på, seier Syrdal.

Sjå korleis din kommune ligg an i tabellen nedst i saka.

Godt rusta for smitte

Heilt øvst på lista ligg Utsira kommune i Rogaland. I Noregs minste kommune har 90 prosent av dei over 45 år fått oppfriskingsdose.

Ordførar Marte Eide Klovning (Ap) skryter av både helsesøstera som har sett dei fleste dosane, og innbyggarane som takkar ja.

– Eg håpar smitten held seg vekke frå Utsira. Den kjem nok ein gong, men då er vi godt rusta for det.

Det som hindrar dei i å sette fleire dosar no, er det må gå 20 veker mellom vaksinedosane, fortel Utsira-ordføraren.

– Vi har vaksinar, men manglar armar å stikke dei i.

I andre enden av lista ligg Rødøy kommune, der berre 39 prosent av dei over 45 år har fått oppfriskingsdose.

Ordførar Inger Monsen (Ap/KrF) seier grunnen til at dei ligg på botn blant anna handlar om omfordelinga frå i sommar, der kommunar med høgt smittetrykk fekk fleire vaksinedosar.

– I tillegg låg vi dårleg an i fordelinga heile våren, noko som blei tatt opp gjentekne gongar, seier Monsen.

Volumet kjem først i januar, meiner ordføraren. Også dei må vente på tidsintervallet mellom dosane.

– Vi har drop-in-vaksinering no i romjula, men vi når berre eit avgrensa tal som er klare etter 20 veker.

• Les også: Reiser til fjells med koronasmitte – kommuneoverlege bekymret

Avhengig av kommunen sin kapasitet

Ifølge overlege Preben Aavitsland i FHI er det fire faktorar som kan senke kommunane sitt vaksineringstempo.

Det er tilgjengelegheit av vaksinar, kommunen sin kapasitet, oppslutninga i befolkninga og at det må gå 20 veker mellom dose to og tre.

– Nokre stadar er det nok ein del som endå ikkje har nådd 20 veker. Det kan vere kommunar som blei forsinka på grunn av geografisk målretting tidlegare i år, forklarar Aavitsland.

Det er kommunane sin kapasitet som er mest avgjerande, seier han. Men kva som forklarar ulikskapen mellom kommunane, er ikkje godt å seie.

– Det er vanskeleg å sjå noko mønster her. For eksempel er det ikkje nok tydeleg samanheng med kommunestorleik. Derfor er det nok særlege forhold med dei enkelte kommunane som kan forklare forskjellane, seier Aavitsland.

– Enorme oppgåver

I Bergen, Oslo og Trondheim har høvesvis 63, 54 og 48 prosent av dei over 45 år fått oppfriskingsdose.

– Det er vanskeleg for meg å seie kvifor Bergen no gjer det relativt godt, men eg er veldig takksam ovanfor flinke og effektive tilsette på vaksinestasjonane, seier helsebyråd i Bergen, Beate Husa (KrF).

Helsebyråd i Oslo, Robert Steen (Ap), seier det er eit stort apparat som jobbar for at alle skal få vaksine.

– Etablering og bemanning av vaksinesentera er berre to av oppgåvene. Tilgang på vaksinar i riktig volum til riktig tid, halde orden på vaksineprioriteringane og kontrollere at det har gått minst 20 veker sidan dose to, er også enorme oppgåver i ein så stor kommune.

Oslo, med sine 700.000 innbyggarar, har gjennom pandemien hatt det største smittetrykket av dei store kommunane i Noreg. Har ein blitt smitta etter andre dose, treng ein heller ikkje oppfriskingsdosen.

– Ein må også ha kontroll på kven som på grunn av smitte ikkje skal ha oppfriskingsdose, forklarar Steen.

• Les også: Slipper tredje dose dersom du blir smittet

– Ferdig noko seinare

Kommunedirektør i Trondheim, Morten Wolden, seier dei fleste tilsette på St. Olavs hospital har fått oppfriskingsdosen. I tillegg har dei vaksinert mange studentar i haust.

– Det betyr at vi også blei ferdig noko seinare på hausten med årgangane, og vi har eit større volum som skal blir vaksinert, seier Wolden, som opplyser om at dei også vaksinerer gjennom romjula.

Ein by som utmerker seg høgt på lista, med 70 prosent over 45 år som har fått oppfriskingsdose, er Sarpsborg.

Leiar for koronavaksinasjonen i kommunen, Rebecca Skauge, seier det er fleire grunnar til at dei har lykkast med å vaksinere mange.

– Vi har ein effektiv organisering slik at vi snur oss veldig raskt rundt, vi har lagt vaksineringa til Quality hotell, som har stor plass slik at vi har god kapasitet, eit svært bra massevaksinerings-IT-system, og eigne tilsette på vaksinesenteret som ikkje må bli tatt ut av andre jobbar i kommunen, seier Skauge.