MDG rasar etter klarsignal: – Utruleg skuffa over Miljødirektoratet

På Evenes lufthamn i Nordland ligg eit område som har vekka stort engasjement.

Lufthamna ligg nemleg i eit område mellom fem naturreservat; våtmarker som har internasjonal betyding.

Samstundes skal Forsvaret auke deira aktivitet på Evenes.

Og på vinteren er flya avhengige av kjemikaliar for å få vekk is frå vengene og rullebana.

Difor har Avinor søkt om å auke utsleppa på lufthamna.

I januar i fjor gav Statsforvaltaren tommel opp, men då klaga miljøvernarar på avgjera.

No har Miljødirektoratet avvist klaga frå miljøvernarane.

Deira vedtak kan ikkje klagast på.

– Det er ein trist dag. Det er trist for naturen og for tilliten som vi burde hatt til både politikarar og systemet, seier Toine Sanne i Miljøpartiet dei grøne.

Seier ja til å auke utslepp

Utsleppa det er snakk om, skal altså brukast for å ise av fly som skal lette frå lufthamna.

Fram mot vinteren 2027 får Avinor lov til:

• å bruke 180.000 liter glykol til å ise av fly, altså 60.000 liter meir enn i dag.
• å auke løyve til bruk av formiat til å ise av rullebana

For sistnemnde aukar løyvet frå 35.000 kilo til 65.000 kilo kjemisk oksygenforbruk i året.

Særleg dette kjemikaliet kan vere svært skadeleg for økosystem i naturen, ifølge Statsforvaltaren sine eigne analysar.

Fryktar konsekvensane

Miljøpartiet Dei Grøne er blant dei som har kjempa for å stoppe utsleppa. Toine Sanne held ikkje igjen i kritikken mot Miljødirektoratet.

– Det er eit statleg forvaltingsorgan og hovudoppgåva er å forvalte natur og hindre forureining. At dei godtar dette er rett og slett ein vits.

Sanne trur at denne saka kan svekke tilliten folk har til systemet, og er skuffa over at Miljødirektoratet, som skal ta naturomsyn, har gitt klarsignal til Avinor.

– Noreg har signert ein avtale der vi har forplikta oss til å verne eit våtmarksområde etter den sterkaste vernenorma som finst, og så kan vi berre velje å sjå vekk frå det.

Tillatinga om å auke utsleppa er gitt med ei rekke vilkår.

Blant anna skal det bli innført fleire tiltak som reduserer utslepp, krav om overvaking og eit program for kontroll av utsleppa.

Sanne stiller seg svært tvilande til at det er Avinor sjølv som skal overvake utsleppa.

– Å sette bukken til å passe havresekken er vel ikkje det luraste ein gjer. Her er det Avinor sjølv som skal passe på og overvake at utsleppa og nivåa i vatnet ikkje stig over eit visst nivå. Det har eg ikkje noko tru på.

Strengare krav enn andre

Det er Statsforvaltaren som har forureiningsmyndigheit. Miljødirektoratet er klageinstans, og har altså valt å la Statsforvaltaren sitt vedtak om å auke utsleppet stå.

– Vi har halde oppe Statsforvaltaren sitt vedtak slik at auken kan bli tillaten med dei vilkåra som er sett. Blant anna til utsleppsreduserande tiltak, å leie vekk overvatn og strenge rutinar til overvaking.

Det seier Ragnhild Orvik i Miljødirektoratet si hav- og industriavdeling. Miljødirektoratet meiner at Statsforvaltaren har sett tilstrekkelege vilkår i løyvet.

Orvik forklarar at vilkåra for Evenes lufthamn er strengare enn for andre, nettopp av omsyn til sårbar natur.

– Miljødirektoratet, saman med kommunen og Statsforvaltaren, har som mål å ta vare på verneverdiane i verneområda, både ved å beskytte dei mot uønskte inngrep og å fremje ønska aktivitet.

Har etablert 21 prøvepunkt

Olav Mosvold Larsen, avdelingsleiar for berekraft i Avinor, forklarar at dei søkte om å auke utsleppa på Evenes fordi Forsvarets auka tilstedeværing har stilt nye krav når det gjeld drift av lufthamna på Evenes.

– Då spesielt til knytt til å halde oppe friksjon på rullebana og taksebaner, og auke i tal fly som avisast.

Avinor rapporterer forbruk og resultat frå miljøovervakinga til statsforvaltar årleg. Dei brukar også eksterne konsulentar for resipientundersøkingar og akkreditert laboratorium for analysar.

– På kva måte har Avinor tenkt å overvake utslepp av kjemikaliar til avising?

– Forbruk av kjemikaliar registrerast fortløpande. Desse tala blir følgt opp mot utsleppstillatinga. Det er utarbeida eit program til miljøovervaking med tilhøyrande prøvetakingsplan som er godkjent av statsforvaltar, seier Mosvold Larsen.

Han legg til at det blir tatt oksygenmålingar i Langvatnet, Kjerkvatnet og Lavangsvatnet etter eit program som er anbefalt av ekstern konsulent.

Avinor har etablert 21 prøvepunkt for kjemikaliar til avising og effekt av desse på og rundt Harstad/Narvik lufthamn. Desse er plassert i vatn og røyr i området.

– Prøver blir tatt før og etter sesong for avising og fleire gongar i løpet av ein sesong, seier Mosvold Larsen.