Området ligg under vatn etter flaumen – no kan det bli ein ny bydel

– Det vi ser i dag er ikkje hyggeleg for nokon, men vi har alltid vore klar over at dette kan vere eit framtidsscenario.

Det seier utviklingsdirektør i Scala Eiendom, Fredrik Myhre om området ved Strandtorget i Lillehammer som er dekka av flaumvatn.

Her vil dei bygge ein ny bydel med 350 bustader og nye kontor- og næringsareal.

Under ekstremvêret «Hans» og flaumen som følgde, vart store delar av dette området liggande under vatn.

Kjøpesenteret like ved er framleis stengt grunna flaumen.

Men Scala Eiendom vil ikkje la det stoppe planane.

– Vi jobbar med eit konsept saman med kommunen for utvikling av Strandtorget som tek omsyn til 200-årsflaumen og det gjeldande lovverket, seier Myhre.

• Avisa GD har også omtalt saka.

Vil stille krav

Byutviklar i Lillehammer kommune, Wenche Haug Almestrand, seier dei vil stille krav til utbyggaren om å ta omsyn til reglane i plan- og bygningslova.

– Det er planlagt både bustaddel og parkeringsdel. Parkeringsdelen skal ta omsyn til 20-årsflaum, medan bustadene må ta omsyn til 200-årsflaum, seier ho.

Ved ein 200-årsflaum er vasstanden i Mjøsa ved Strandtorget på 127 meter.

Kommunen har fastsett ei grense på 3–4 meter over dette nivået.

No, når Mjøsa er på oransje nivå for flaum, er vasstanden på 124,5 meter.

– Vasstanden i Mjøsa no er under nivået de tek høgde for ved ein 200-årsflaum. Likevel er området dekka av vatn i dag. Korleis meiner de då at det går an å bygge flaumsikkert i området?

– Vi held oss til gjeldande lov, og all ny bygging for personopphald må etablerast over nivå for 200-årsflaum. Dette kan bli gjort i ein kombinasjon av å heve terrenget og etablere parkering over dagens bakkenivå, seier Myhre i Scala Eiendom.

Han legg til at det ikkje er mogleg å sikre seg 100 prosent mot flaum i området.

– Vi har heile tida visst at Strandtorget-området er flaumutsett, og difor jobbar vi saman med kommunen for å finne løysingar på det.

Problemstilling fleire stader

Over heile landet blir det bygd mykje i nærleiken av vassdrag og i flaumutsette område, ifølgje Øyvind Leirset.

Han er seksjonsleiar for areal og planseksjonen i Noregs vassdrags- og energidirektorat (NVE).

– Det er mange byar og tettstader som ligg ved vassdrag eller tett ved vassdrag. Flaum i forhold til bustadbygging er ei problemstilling mange stader.

Planane om utbygging ved Strandtorget i Lillehammer ikkje hamna på bordet til NVE enno.

– Difor kan eg ikkje seie om dei planane og tryggingsnivået dei har lagt til grunn er gode nok.

Han fortel at departementet har bedt NVE og to andre direktorat om å sjå på om dagens grense for 200-årsflaum er rett framover og om det gir riktig tryggleiksnivå.

– Det kan jo vere at det gir nokre endringar, men det er det som er i dagens regelverk, seier Leirset.

– Dårleg idé

Bjørn Tallak Bakken, som er førsteamanuensis ved Høgskulen i Innlandet, meiner derimot at det er dumt å bygge i dette området.

– Generelt sett kan ein seie at det å planlegge for å bygge i eit flaumutsett område er ein dårleg idé.

Han har beredskap, krisehandtering og samfunnstryggleik som sitt fagfelt.

Bakken forklarer at sjølv om ein tek høgde for at bygget ligg på ei flaumsikker høgde, vil framtidige flaumar kunne overstige desse nivåa.

– Vi veit at 50-, 100- og 200-årsflaumar vil komme oftare, seier Bakken.

Han seier ein derimot kan gjere fleire tiltak som å bygge flaumvollar eller bygg som skal tole fukt.

– Omgivnadene vil likevel gjere at vegen til bygga kan bli stengt, og då er ein like langt, seier han.

Politikarane i Lillehammer ønskjer å legge til rette for utbygging. Sveip for å lese kva nokre av dei meiner.

Forsikringsselskap: – Prisen kan auke

Kommunikasjonsdirektør i Fremtind forsikring, Kristin Vetleseter, seier at prisen på forsikring kan auke i slike område.

– Om området er meir utsett for vasskadar enn andre, no og framover, kan prisen auke, seier Vetleseter.

Det at utbyggarane sjølv stiller høgare krav for å møte risikoen, meiner ho er positivt.

Men ho meiner at kommunane no, saman med NVE og andre fagetatar, må stille dei ubehagelege spørsmåla om ein skal bygge i slike område.

– I dette konkrete tilfellet veit ein jo at flaumrisikoen er høg. Med denne innsikta bør ein kanskje spørje seg om det bør gjerast nye vurderingar?

– Generelt meiner vi at kommunar ikkje bør gi etter for press om å bygge ut på tomter der risikoen for flaum og skred er høg, seier Vetleseter.