ABBA med utferdstrang

Det er nesten underleg at ikkje den svenske musikalen «Kristina frå Duvemåla» har blitt spelt i Noreg tidlegare enn 2021, då Bømlo teater for fyrste gong satte opp framsyninga.

For er det noko som er eigna for utandørsspel, så er det denne. No er det altså tid for eit gjensyn.

Fridomen lokkar

Miks suset frå havet med utferds­trong og solid ABBA-musikk, og du har essensen av utvandrar­musikalen «Kristina frå Duvemåla». Første og einaste gongen spelt i fullskala­versjon i Noreg på det vesle staden Moster i havgapet i Sunnhordland.

Ein kan undra seg over at ikkje dei store teatera har skaffa seg rettane til denne forteljinga, som er basert på «Utvandrerne» av den svenske forfattaren Vilhelm Moberg.

I tillegg er musikalen skrive av ABBA-gutane Benny Andersson og Björn Ulvaeus.

Handlinga går føre seg midt på 1800-tallet. Livet i Småland er hardt for mange, og fridomen lokkar.

Jannike Kruse spelar rolla som Kristina frå Duvemåla, bygdejenta frå Småland som stiftar familie, og etter kjærleik og motgang reiser med mann og barn over havet for å skapa seg eit nytt liv i Amerika.

Så dei dreg, og dei lukkast i å skapa seg ein ny heim. Men ikkje utan kostnader, heller ikkje for Kristina.

Perfekt miks

Kristina og hennar mann Karl Oskar (spelt av André Søfteland) er to av mange karakterar frå Moberg sitt utvandrar­epos. Dei og deira reisefølge speglar dei lågast stilte i samfunnet, dei som har lite å tapa og motet til å satsa alt på ei ny framtid.

«Kristina frå Duvemåla» er ein stor musikal om livet til menneske som kjenner seg små.

Her er høg dramatikk og store kjensler, alt fortalt gjennom velkomponerte melodilinjer og god orkestrering.

Det er eit umiskjenneleg ABBA-preg over heile 1800-tals-musikalen. Interessa for svensk folkemusikk har Ulvaeus og Andersson alltid hatt med seg, også før ABBA-tida. Om ein lyttar, finn ein slik inspirasjon òg i ABBA-låtar, til dømes der melodilinjer i moll brått sneiar innom durvendingar før dei er tilbake att i moll-landskapet.

Konsertane på deira siste verdsturne i 1979-80 vart innleia med «Gammal Fäbodpsalm från Dalarna» - på Wembley i 1979 i saumlaus overgang til låta «Voulez-Vouz».

I «Kristina frå Duvemåla» smeltar kombinasjonen mellom folketonar og musikal­nummer heilt naturleg saman. Det er ein perfekt miks.

Fint, men forvirrande

Dei til saman 70 aktørane på scena og 23 musikarane leverer stort trøkk og høg energi. Musikalen er lang, likevel kjennest slutten forhasta og retningslaus.

For historie­forteljinga sin del kunne ein fjerna både karakterar og passasjar, men ensemblet og orkesteret jobbar hardt og held energien oppe.

Regissør Jostein Kirkeby-Garstad har saman med medkoreograf Simen Gloppen jobba fram ei mengde fine tablå og bilete som kler forteljinga godt og driv ho fram.

Eitt val er diverre ikkje heilt forløyst: To dansarar speglar Kristina og Karl Oskar gjennom heile framsyninga. Det er ein svært god ide i utgangspunktet, og nokre stader fungerer det verkeleg vakkert og utvidande for historia.

Andre stader er det vanskeleg å vita kor ein skal festa blikket og kven ein skal følga med på: Dei to som syng eller dei to som dansar kjenslene deira ut.

Dessutan får desse to dansarane ein uklår funksjon når den eine òg fungerer som representant for døden når han kjem og leiar dei som døyr ut av scena.

Den store stjerna i denne versjonen av «Kristina frå Duvemåla» er Jannike Kruse.

Ho har med seg ein naudsynt energi inn til resten av ensemblet, og viser kva for ein solid musikalartist ho er. Ikkje berre når det kjem til song, men i eit intenst nærvær, tydeleg lyttande til dei andre skodespelarane, og ho viser eit nyanserikt samspel.

«Kristina frå Duvemåla» er ein stor produksjon for eit lite teater i ein øykommune. Det ligg mykje vilje bak å få til eit slikt omfattande prosjekt.

Andersson og Ulvaeus har skrive ein medrivande musikal, og Bømlo Teater gjer han verdt å sjå.

Det er ingen tvil om at dette er ei stor musikal­oppleving på ei ganske lita øy.