Tok vatn frå vassdrag for å tene millionar – no får dei kjempegebyr av staten

NVE har gitt Mowi ASA to gebyr på til saman 16,3 millionar kroner.

Grunnen er at dei har forsynt seg ulovleg med for mykje vatn frå to vassdrag, ei elv i Kinn kommune i Vestland og ein innsjø i Orkland i Trøndelag.

– Det er svært alvorleg og svært uheldig når Mowi ikkje følgjer krav som er gitt i konsesjonar. Dette er krav som er laga for å ta vare på ålmenta sine interesser, seier Mari Hegg Gundersen som er seksjonssjef i NVE.

NVE meiner Mowi har tent store pengar på å ta for mykje vatn frå vassdraga, fordi det har gjort det mogleg å auke talet på fisk i anlegga. Mowi er verdas største oppdrettsselskap med milliardforteneste årleg.

Selskapet seier dei vil klage på straffa.

Ulovleg uttak av vatn

I desember 2011 vart det gitt konsesjon til å bruke vatn frå Haukåvassdraget i Kinn kommune, for bruk til settefiskproduksjon.

For å ta vare på vill fisk i vassdraget fekk Mowi ikkje lov å forsyne seg med meir vatn enn 20 kubikkmeter i minuttet.

NVE har avdekka at Mowi har hatt eit høgare gjennomsnittleg vassuttak enn dei har lov til.

Mowi har også brutt kravet om å registrere vassuttak og minstevassføring i store delar av samme periode, meiner NVE.

Gebyret for det ulovlege vassuttaket blir sett til 11 millionar kroner.

Fekk nei til å tappe ned vatn men gjorde det likevel

Vinteren 2021 var det tørt i Trøndelag. I februar det året søkte Mowi om løyve til å senke Slørdalsvatnet i Orkland kommune, under lågaste lovlege vasstand.

NVE avslo søknaden av omsyn til landskap, fisk og elvemusling. Trass i avslaget fortsatte dei å tappe vatn frå Slørdalsvatnet.

I 11 dagar var vatnet under lågaste lovlege vasstand. Dette meiner NVE Mowi gjorde for å halde liv i settefisk.

NVE har estimert talet til å vere 800 000 lakseyngel. Fortenesta har dei berekna til å vere 5 millionar kroner, derfor set dei gebyret på 5,3 millionar kroner.

– Eit settefiskanlegg skal planlegge at det kan kome tørre år. Det skal også vere reservevasskjelder som sikrar vatn i tørkeperiodar. Vi meiner Mowi kunne unngått situasjonen gjennom å ta høgde for tørke, seier Gundersen i NVE.

Mowi vil klage

Mowi seier til NRK at dei vil klage på milliongebyra.

– Vi har nettopp mottat avgjerda. Vi ser at NVE har tatt omsyn til enkeltelement i våre kommentarar i sakshandsaminga, men vi er usamde i vedtaka og vil påklage dette, seier kommunikasjonssjef Eivind Nævdal-Bolstad.

– Folk vil fort bli skuffa over Mowi om de tar for mykje vatn frå vassdrag for å tene ekstra mykje pengar, korleis synest dykk ser dette ut?

– Det er viktig å presisere at vi er usamde i vedtaka. Vi skal svare godt i vår klage, og syte for at vi får snudd vedtaka, seier Nævdal-Bolstad.

Selskapet vil ikkje gi ytterlegare kommentarar.

Også i 2014 fekk selskapet skuldingar, den gongen for overproduksjon på anlegget på Haukå i Kinn. Då ville politiet gi selskapet bot på to millionar kroner, og gjere ei inndraging av 10 millionar kroner. Mowi vann den gongen fram i tingretten.