Norsk triumf i Marcialonga – «eldre herrar» stal showet

Dei norske kvinnene fekk vist seg fram frå si beste side. Smedås og Anikken Gjerde Alnæs stakk tidleg frå hovudfeltet, og ein dryg kilometer før målgang fekk Smedås også ei luke ned til Alnes.

Den gav ho aldri frå seg, og kunne ta imot kransen etter målgang, som eit bevis på at ho var raskaste kvinne, for første gang i langløpscupen Ski Classics.

– Ho har gjort eit nydeleg skiløp. Ho vinn eit av monumenta i idretten, sa Stoltenberg.

– Dette var kjempegøy. Eg følte meg pigg i dag og hadde gode ski. Vi fekk heng på nokre mannfolk og plutseleg var det berre meg og Anikken. Då var det berre å ligge framfor og spare seg til bakken, seier Smedås.

Alnæs gjekk i mål eitt minutt bak Smedås, og gjorde at det blei dobbelt norsk med hennar andre pallplassering i Ski Classics.

På herresida var det Emil Persson som var sterkast i spurten, og sikra sigeren i den 50. utgåva av Marcialonga.

Svensken spurtslo Tord Asle Gjerdalen i den tøffe avslutninga av Marcialonga, og tok med det sigeren i det tradisjonsrike rennet.

– Det har vore nokre gode skiløparar i Ski Classics opp gjennom åra, men det spørst om dette byrjar å nerme seg noko av det råaste vi har sett, med seks av seks moglege individuelle sigrar så langt denne sesongen. Han er mannen alle ønskjer å slå, seier NRKs ekspertkommentator Simen Østensen om den svenske løparen.

– Heilt rått

Eksperten får også medhald hjå utøvarane sjølve.

– Så god som Emil er no, det er heilt rått. Eg trur ikkje folk skjønar kor godt han gjer det. Han vinn kvart løp, det er fantastisk bra, seier Andreas Nygaard som enda på 3.-plass.

– Emil Persson har vore, og er utruleg sterk i år. Han går taktisk, smart og er rett og slett betre enn oss, vi må berre innrømme det, seier Gjerdalen.

– Han er også veldig flink til å gå rundt andre. Det synest eg er veldig irriterande når eg går der ute, men det imponerer meg, og eg har stor respekt for ein løpar som kan å gå slike skiløp, legg han til.

Sjølv om han var omringa av fem nordmenn i sluttspurten var det ingen som fekk has på den sterke svensken. Sjølv kjem han med ei klar oppmoding til nordmenna etter målgang:

– Dei får sende fleire neste gang, seier Persson med eit stort smil om munnen.

50 år gammalt utstyr

Gjennom løpet var det fleire sjåarar som la merke til utøvarar med eldre utstyrt og startnummer ute i løypa, og stussa over dette:

«Kven er dei eldre herrane med startnummer som stadig blir passert i løypa?,» spurte ein sjåar der ein kunne stille spørsmål til NRKs kommentatorar under løpet.

– Det må tilhøyre 50-årsjubileet, då det er 50. gang Marcialonga blir arrangert, svara kommentator Ole Kristian Stoltenberg.

– Det er ein klasse der ein går med tradisjonelt, godt gammaldags skiutstyr, la ekspert Simen Østensen til.

Denne klassa er reservert for 50 utøvarar, som skal gå heile løypa med ski og påkledning som er frå før 1971, som var året løpet blei arrangert for første gang.

Her må dei betale ei påmeldingsavgift pålydande 28 norske kroner, som er det same utøvarane måtte betale for å ta del i den aller første utgåva av Marcialonga.

Startskotet deira gjekk ein time før konkurranseklassa, noko som gjorde at ein gjennom dagen såg løparar i tradisjonelt utstyr bli passert av tetgruppa. Etter målgang fekk fleire Gjerdalen spørsmål om desse utøvarane:

– Du gjekk forbi nokre nostalgiske skiløparar, korleis var det?

– Ja, tenkjer du på Anders då, eller dei med gammalt utstyr også?, svarer han med eit glimt i auget, i siktar mot Anders Aukland, før han legg til:

– Det er berre hyggeleg, dei er med og skapar stemning og stemninga har mykje å seie i Marcialonga. Dei med retro utstyr var med på å lage fest, det er kjempegøy.

– Eg tok meg tida til å studere dei, det er stor respekt til dei for at dei går rundt her med treski, det trur eg blir langt, seier Smedås om utøvarane.

Ein av utøvarane som låg i hovudfeltet, og også kunne studere utøvarane med det tradisjonelle utstyret var Petter Northug. Han hadde sjølv sagt at han hadde eit mål om å kome inn topp 20, og heldt lenge følgje med tetgruppa.

Men opp den tøffe bakken i avslutninga fekk han det tungt. På den siste kilometeren tapte han eitt minutt til teten, og måtte ta til takke med ein 36.-plass, etter å ha spurtslått Anders Aukland.

– Vi kriga litt på slutten. Han fekk bakskia mine i siste sving, så då måtte han ta meg, sa Aukland etter målgang.

Les også Kampen mot den biologiske klokken

Spørsmål til kommentatorane

Undervegs i løpet kunne ein stille spørsmål til NRKs kommentatorar. Her er nokre av spørsmåla dei svara på:

Gjestekommentator, og proffsyklist Carl Fredrik Hagen blei av ein sjåar utfordra på kor lenge han kunne følgt med gruppa i teten:

– Vi må hugse at eg har aldri staka som dei gjer no. Eg trur realistisk, dersom eg skulle stilt på start i dag og staka med teten, så hadde eg i botn gass følgt eit par kilometer, trur Hagen.

– Men det er ikkje kapasiteten det går på?, spør kommentator Stoltenberg.

– Det går på spesifikk styrke og teknikk i høg fart, så eg hadde falt gjennom, seier Hagen, som viser til eit romjulsrenn der han møtte løparar frå Team Ragde og var med på deira oppvarming der det skulle stakast.

– Det tok ikkje mange minutt før eg måtte hjelpe til med beina, og dei utøvarane varma berre opp, seier han.

Ein annan sjåar var nysgjerrig på kva type ski som blir bruka i eit renn som Marcialonga, der det blir staka gjennom heile traseen.

– Nokre utøvarar går på skøyteski, nokre går på klassiskski, medan nokre også går på nokre spesiallaga skøyteski, laud svaret.

«Jørgen Nordhagen er eit kjempetalent i sykkel og langrenn. Kor lenge er det mogleg å kombinere det, før ein må ta eit val?»

– Eg meiner personleg at å vere allsidig så lenge som overhovud mogleg er viktig. Han må for all del ikkje slutte å gå på ski i den alderen han er i no. Men det er også viktig at han tek eit val som han har trua på, som han no har gjort, svarar Hagen.

«Kva er den klumpen på leggen til blant anna dei fremste damene?»

– Det er anten ein form for varmesole, eller varmesokkar dei har på seg, så er klumpen på leggen batteriet. Det kan bli frykteleg kaldt når ein står og stakar, då det er lite bevegelse i beina, og skoa med karbonsolar ikkje er dei varmaste ein har på seg, svarar Østensen.

«Er de overraska over at det framleis er så mange med? Det er ikkje mange km igjen til bakken,» lurte ein sjåar på, då det framleis var eit stort hovudfelt som låg samla i herreklassa sju kilometer før målgang.

– Det er litt overraskande er det at det er eit såpass stort felt som framleis er samla, men sånn er det når breidda i toppen er såpass høg. Og med eit høgt tempo, og når det er såpass stor fordel å ligge i hovudfeltet, så er det vanskelegare å kome seg av garde, seier Østensen.