– Dette er det fineste sverdet vi har funnet i Norge fra vikingtiden, sier Zanette Glørstad, forsker ved Kulturhistorisk museum ved Universitetet i Oslo.
– Det er så spennande å jobbe som arkeolog i Aust-Agder fordi det er så lite undersøkt. Nesten for kvar vesle utgraving som vert gjort, får vi litt meir forståing, seier arkeolog ved Aust-Agder museum, Marianne Eldorhagen.
Det mest oppsiktsvekkande funnet vart gjort på Langeid i Bygland i 2011.
Kring 30 graver frå Vikingtida vart funne i samband med bygging av ny riksveg 9.
Marianne Eldorhagen som er arkeolog ved Aust-Agder museum studerer Langeidsverdet som vart funne i 2011. No skal det stillast ut i Kuben i Arendal.
Foto: Sander Heggheim / NRKMange spørsmål
I ei av gravene vart Langeidsverdet funne. Eit sverd det framleis er knytt mystikk til og mange spørsmål man ikke har fått svar på.
– Sverdet er ikkje i typisk skandinavisk stil. Det er funne eit liknande i Buskerud og Finland. Elles er det gjort funn i Baltikum av denne type sverd. Men vi klarer ikkje heilt å tyde symbola. Dei kan tolkast som greske eller latinske bokstavar. Vi veit heller ikkje kor det er laga og korleis det har funne vegen til Langeid. Men vi er berre i startfasen, smiler Eldorhagen.
Langeidsverdet er spesielt fordi det er så godt bevart. Sverdhjaltet er dekorert med mystiske teikn i gull, sølv og kopar, og er eit av dei flottaste sverda som er
funnet i Norge, ifølgje arkeologen. Men kven som eigde sverdet vil ein truleg aldri få svar på.
– Men det er ein velståande person, truleg ein mann, men vi veit ikkje heilt sikkert. I grava låg det også ei stridsøks og nokre myntar. Det er føreslått at det var ein hirdmann eller ein krigar som kan ha vore ein del av ein hær, fortel ho.
Langeidsverdet er godt bevart med fleire teikn og symbol, som forskarane førebels ikkje har klart å tyde.
Foto: Sander Heggheim / NRKVelståande person
Mykje tider også på at Langeid i Bygland, der sverdet vart funne, har vore ein viktig handelsstad.
I gravene vart det funne mange handelsrelaterte gjenstandar.
Opphakka myntar, vektskål og vektlodd som vert knytt til handelsaktivitet.
– Personen har kanskje vore vidfaren anten som soldat eller handel eller kva det har vore. I alle fall var personen velståande. Grava var også meir markert enn dei andre. Den var stor og det vart funne fire stolpehol. Så det har vore eit overbygg rundt grava. Kva slags bygg veit vi ikkje, seier ho.
Langeidsverdet har vore utstilt i Setesdal i sommar.
– Skjuler seg mykje spennande
Frå søndag skal Langeidsverdet visast fram på Kuben i Arendal. Arkeologen gler seg til å vise sverdet fram.
– Nesten kvar gang eg ser det, så får eg nesten litt ærefrykt. Sverd er så brutale. Samstundes er det eit vakkert smykke. Eg skulle så frykteleg ynskje at eg kunne prate og fortelje meir, smiler ho.
Og det kan ho kanskje gjere etter kvart.
– Setesdal er veldig lite undersøkt. Langeid er den best undersøkte gravplassen i Setesdal. Det er all grunn til å tru at det skjuler seg mykje spennande arkeologiske funn
i Setesdal, seier Eldorhagen.
Zanette Glørstad pakkar ut nokre av gjenstandane som vart funne i vikinggraver i Bygland i 2011. Glørstad jobbar som forskar ved Kulturhistorisk museum i Oslo.
Foto: Sander Heggheim / NRK
