Gründer: – Kva skulle eg gjort utan dei?

– Me er ein slags utvida familie. Me er veldig glade i kvarandre. Eg er i alle fall veldig glad i dei, strålar Kristin Dahle.

Latteren rungar i den nye kaféen.

Med ertande blikk ser Roksolana Vasylyshyn (33) og Olha Horova (26) bort på den energiske kvinna, som plutseleg ein dag oppsøkte dei på hotellet i Flå sentrum.

I 2022 fungerte det som akuttmottak for 200 ukrainske flyktningar. Kristin Dahle var på jakt etter nokon som kunne jobbe, og det litt brennkvikt.

Den tidlegare direktøren for Innovasjon Noreg i New York hadde hoppa på eit tilbod om å overta varmestua på Turufjell, eitt av dei nye hytteområda i Flå i Hallingdal.

Ho gjekk straks i gang med å innreie ein moderne kafé for ski- og hyttefolk.

Det var berre eitt problem.

Inga arbeidskraft

Flå har 1100 innbyggjarar og er ein kommune i vekst. Arbeidsløyse eksisterer ikkje. Ein må til andre delar av landet eller utanlands for å hente arbeidskraft.

Men så kom Kristin til å tenkje på dei ukrainske flyktningane som heldt til på hotellet.

Ho fekk tips om kjærastane Roksolana og Olha, som frå første dag hadde bretta opp erma og bidratt på kjøkkenet.

Desse to skulle komma til å bli avgjerande for den vesle bedrifta.

– Ho er spenna galen, var det første eg tenkte.

Olha ler høgt. Ho tenkjer tilbake på den dagen dei møtte Kristin for første gong og vart tilsett på flekken. To veker seinare var dei i full gang i kaféen.

– Første arbeidsdagen fall alt på plass, fortel Kristin. Eg kunne ikkje fått betre kollegaer. Sjølvstendige, kreative og målretta.

Kristin Dahle veit kva ho snakkar om. I 12 år budde ho i Stockholm og var toppsjef for tre renommerte restaurantar.

No hadde ho fått tak i to unge kvinner frå Kyiv med mastergrad i filosofi og bachelor i sosiale medium. Skulle ho utvide verksemda?

Starta reingjeringsbyrå

– Skal me gjera meir enn å berre drive kafé? spurde Kristin etter nokre månader.

– Og dei svarte, jaaaaa!

Kristin Dahle slår gledestrålande ut med armane:

– Her er alt mogeleg!

Eit reingjeringsbyrå vart dermed neste steg for det vesle firmaet. Nesten kvar dag står ein nybygd fritidsbustad klar i Turufjell. Til saman er det planlagt 2000 hytter.

– Eg elskar at det er reint, seier Olha.

Med hendene fulle av vaskebøtter og moppar er trioen på veg til rundvask. I ei nybygd hytte må byggestøvet fjernast før hyttefolket kan flytte inn.

Vinn-vinn

– Dette er rett og slett ein vinn-vinn situasjon, seier Nina Melsom, direktør for arbeidsliv i NHO.

Mange av NHOs medlemsbedrifter har eit stort behov for arbeidskraft. Det gjeld i nesten alle bransjar og særleg i distrikta.

– Vi ser at ukrainske flyktningar som kjem seg i jobb er ein stor ressurs for lokalsamfunna og for bedriftene.

For gründeren Kristin vart dei unge kvinnene frå Ukraina sjølve redninga for den nystarta bedrifta på fjellet.

– Eg får nesten angst av å tenkje på det no. Kva skulle eg gjort utan dei? Dei er flyktningane som ikkje ville vera flyktningar, og har bidratt frå dag éin.

Gir tilbake til Noreg

Grusvegen svingar seg oppover lia og innover fjellet. Ein fredeleg norsk fjellheim står i djup kontrast til dei bomba bygningane i Kyiv.

Med entusiasme og pågangsmot har dei to flyktningane på kort tid vorte norske skattebetalarar. Ved å skapa sine eigne arbeidsplassar, gir dei noko tilbake til landet som tok imot dei.

Ei fast inntekt kjem godt med.

– Ein del av pengane brukar me på oss sjølve, noko sparar me og resten brukar me på å kjøpe mat og utstyr til folk i Ukraina.

Halvparten av dei 200 flyktningane som kom til akuttmottaket i Flå, har reist tilbake til Ukraina. For Olha og Roksolana er det vanskelegare, for bandet til Flå blir berre sterkare og sterkare.

Roksolana lener seg over moppen og fortel:

– Me var i Oslo ein tur, men lengta heim og ringte Kristin: Kan du vera så snill å køyre oss tilbake til Flå?

– Kanskje blir vi eit år til, eller kanskje heile livet. Me elskar denne staden, seier Olha.