Kreftframkallande og ulovleg giftstoff funne i nye råvarer – fleire matvarer trekte frå marknaden

Tidlegare i august melde NRK at Mattilsynet i løpet av sommaren har trekt fleire matvarer frå marknaden.

Grunnen var at dei hadde gjort funn at det kreftframkallande og ulovlege giftstoffet etylenoksid. Stoffet blir brukt som plantevernmiddel.

Stoffet var funne i eit parti av råvara johannesbrødkjernemjøl. Johannesbrødkjernemjøl er eit lovleg tilsetningsstoff som blir brukt som fortjukkingsmiddel i ulike matvarer.

Påvist i nye råvarer

No er etylenoksid funne i nye råvarer.

Stoffet er blitt påvist i eit parti av tilsetningsstoffet guarkjernemjøl. Som i likskap med johannesbrødkjernemjøl, er guarkjernemjøl også eit fortjukkingsmiddel.

I tillegg er etylenoksid påvist i ingefærpulver.

Mattilsynet si liste over tilbaketrekkingar har dermed blitt endå lenger, med seks nye matvarer etter NRK si førre sak.

Seinast i dag, måndag, blei eitt nytt produkt lagt i Mattilsynet si liste.

I tillegg har Rema 1000 også i dag lagt ut ein pressemelding der dei skriv at dei trekkjer tilbake guacamole kryddermiks på grunn av funn av etylenoksid.

– Det er urovekkjande å sjå det store omfanget som no blir avdekt. Samstundes viser det at kontrollmekanismane fungerer, seier Torkel Nohr Fjørtoft, presseansvarleg i Rema 1000.

– Vi, som alle andre aktørar, følgjer Mattilsynet sitt krav og fjerner produkta frå butikkane våre, og vi jobbar tett med leverandørane våre for å følgja opp dette vidare, legg han til.

• I botn av saka kan du sjå heile lista over produkt som er blitt trekte tilbake på grunn av funn av etylenoksid.

Ulovleg og kreftframkallande

I EU og EØS er etylenoksid ikkje lovleg å bruka i matproduksjon. Etylenoksid er eit effektivt desinfeksjonsmiddel, og det kan difor tenkjast at stoffet blir brukt til å fjerna bakteriar på produkt som har blitt forureina under dyrking.

Grunnen til at stoffet er ulovleg, er at det kan gi auka risiko for alvorlege helseskadar.

– Etylenoksid kan skada DNA, altså genar og arvestoff, og er kreftframkallande. Inntaket av stoffet kan over tid auka risiko for utvikling av kreft, sa seniorforskar i Folkehelseinstituttet, Helle Katrine Knutsen, tidlegare til NRK.

Stoffet er ikkje akutt giftig. Det er inntaket over tid som er til bekymring.

Are Sletta er seksjonssjef for kjemisk mattryggleik i Mattilsynet. Han seier det er to ting som er viktige for å sørgja for at etylenoksid ikkje skal førekoma i maten.

– For det første er det verksemda sitt ansvar for at matvarer dei sel er trygge å selja. Det andre er at vi følgjer opp med tilsyn når det er tenleg. Vi er òg ein del av EU sitt felles meldingssystem. Når vi får ei melding av dei, følgjer vi opp, seier han.

– Maten skal vera trygg

Allereie i fjor var det ei stor tilbaketrekking av produkt då det blei påvist etylenoksid i sesamfrø. I år har det altså blitt påvist i både johannesbrødkjernemjøl, guarkjernemjøl og ingefærpulver.

– Det tyder jo på at stoffet har vore i bruk ein del stader. Vi følgjer nøye med og ynskjer å vera i dialog med bransjen for korleis vi skal følgja dette opp framover. Det er viktig at vi ikkje finn dette i maten, seier Sletta

– Maten skal vera trygg. Det er det viktigaste for oss og målet vi jobbar mot, legg han til.

Sletta presiserer at det er i einskilde parti etylenoksid er blitt påvist, og at det difor ikkje er råstoffa og matvara i seg sjølve som er utrygge å eta.

Liste over tilbaketrekkingar

Dersom du har ei matvare med datomerkinga som er lista opp, bør produktet kastast eller leverast tilbake.