Ayah flykta frå Gaza – fann håp i nål og tråd

– Mamma, eg vil ikkje tilbake til Palestina. Barna døyr der når dei er så små. Eg vil ikkje døy. Eg vil vekse opp, seier femåringen til palestinske Ayah Rayyiselmina (31).

Rayyiselmina vaks opp i ein stor familie. Då krigen braut ut i 2023, budde ho i Nord-Gaza saman med mannen sin og dei to små barna.

Nokre dagar seinare sleppte Israel flygeblad over området.

– Papira låg strødd over heile området. På dei stod det: «Du må forlate dette området og flytte til Sør-Gaza. Vi skal angripe.» fortel Rayyiselmina.

Dei hadde berre éin dag på seg til å flytte til Sør-Gaza.

– Vi hadde eit vakkert hus. Eg ville ikkje dra. Eg sa til mannen min: Eg kan vere her viss dei bombar. Eg skal døy her i mitt eige hus, seier ho.

Dei flykta til Sør-Gaza og kom seg vidare ut av landet. Tidleg i 2024 kom Ayah Rayyiselmina til Noreg, saman med mannen sin og dei to små barna.

Språk og venskap

Ayah Rayyiselmina fortalde venen sin, Kari Meling Havnes, ein pensjonert lærar ho blei kjent med gjennom Palestinakomiteen i Ålesund, at ho ønskjer å lære norsk.

– Eg måtte først lære språket, men har ikkje rett til å gå på norskkurs, seier Rayyiselmina.

Ho har ikkje rett til opplæring, fordi behandlinga av opphaldsløyve tek lang tid.

– Eg foreslo at eg kunne kome til ho og hjelpe ho med å lære norsk, og det vart starten på eit langt og koseleg venskap, seier Kari Meling Havnes.

Broderi som bru mellom kulturar

Rayyiselmina elskar å brodere bunaden. Det gir henne ro.

Men medan hendene arbeider, vandrar tankane. Ho tenkjer på slektningar i Gaza, og på nyheitene som møter henne kvar dag.

– Eg er åleine heime når barna er på skulen og mannen min er på jobb. Då broderer eg, det hjelper meg å ikkje tenkje så mykje på det som skjer i heimlandet mitt.

Ho har studert økonomi i Gaza og har ein stor lidenskap for broderi.

Tidlegare broderte ho festdrakter. I Noreg broderer ho mellom anna julepynt og klede, men låge inntekter fekk henne til å søkje nye moglegheiter med hjelp frå Havnes.

– Vi snakka om kva ein kan leve av i Noreg dersom ein driv med broderi. Då kom vi inn på bunaden. Noko nesten alle sunnmørsdamer har lyst på, seier Havnes.

Dei håpte det kunne vere ei ny moglegheit for Rayyiselmina å begynne og brodere bunad. Derfor fann dei ein stad der ho kunne gå på kurs.

– Eg har fått mange gode og varme tilbakemeldingar frå folk som er glade for at eg har begynt å brodere bunad, noko eg set stor pris på, seier Ayah Rayyiselmina.

Kari Meling Havnes meiner at det å lage bunad er både eit handverk, ei kunstform og ein del av ein lang tradisjon.

– Det spelar inga rolle kven som sit her i Noreg og broderer, kva hudfarge dei har, kva kultur dei kjem frå, eller kva språk dei snakkar, seier Havnes.

Ho seier ho er stolt av Rayyiselmina.

– Ho har faktisk begynt å ta vare på ein av kulturtradisjonane våre.

Ber på to draumar

Kvinna frå Palestina har to ønskjer.

– At krigen tek slutt, og at eg ein dag får ein jobb der eg kan bruke evnene mine og støtte familien min, seier Rayyiselmina.