Eurovision Song Contest hevdar å vere ein ikkje-politisk konkurranse.
– Forgjeves, meiner Linda Eide.
– Det at det alltid har vore politikk er heilt sikkert.
Eurovision Song Contest oppstod i tida etter 2. verdskrig med mål om å foreine land gjennom ein uhøgtideleg songkonkurranse. – Så heile utgangspunktet for Eurovision Song Contest er på ein måte politisk, meiner Linda Eide.
Ho er journalist og programleiar i NRK, men også over snittet Grand Prix-historisk interessert.
Vossingen har for utanom å ha gått mykje i raud joggedress, «forska litt» på Eurovision Song Contest (ESC).
Eide har halde eit ekstra godt auge med dei politiske skandalane som har funne stad i den ikkje-politiske konkurransen opp gjennom åra.
Difor blir ho ikkje sjokkert av å høyre at det er akkurat Israel som er førehandsfavorittar per desember 2023.
– Har du fått med deg at Israel no toppar oddslistene til neste års ESC?
– No har eg det. Og det er jo ganske sprøtt sidan ingen har høyrt songane enno!
Israel øvst på oddsen
Det er framleis eit halvt år til Eurovision Song Contest 2024 går av stabelen i Malmö, men fansen spekulerer allereie i neste års resultat.
Gjennom ei oddsliste på ein nettstad tilknytt songkonkurransen kan publikum sette pengar på kven dei trur vil vinne i Malmö.
Mange har reagert på at Israel skal få lov til å delta, og berre her i Noreg har fleire tusen stilt seg bak eit opprop som krev at Israel ikkje skal få delta i konkurransen.
Samstundes er det Israel som toppar oddslista.
Dei fleste deltakarlanda gjer som Noreg og peikar ut kven som skal representere sin nasjon på våren. Oddslista er no derfor ikkje basert på låtane, men på sympati og tidlegare resultat ifølge president i den norske MGP-klubben.
Foto: Skjermbilde tatt 21.12.2024– Umogleg å unngå politikk i ESC
Morten Thomassen er president i den norske MGP-klubben.
Han trur Israel toppar lista no fordi mange har teke side med dei i den pågåande krigføringa deira mot Hamas.
– Ein kan tenke seg at Israel kan få sympati av dei som støttar dei via Eurovision, seier Thomassen.
President i den norske MGP-klubben, Morten Thomassen har også fått med seg oddslista, men seier at det ikkje er så viktig å tolke det som kjem fram i oddslistene heilt enno. – Det er lenge til Eurovision og dei fleste nasjonane har ikkje valt sine representantar enno.
Foto: Ksenia NovikovaIfølge Den europeiske kringkastingsunionen, EBU, er ein av hjørnesteinane i Eurovision Song Contest «dens apolitiske karakter».
Det er også EBU som bestemmer kven som får delta og ikkje. Dei bestemte at Russland ikkje fekk delta i fjor, og dei skal eller ikkje vere med i 2024.
Men EBU understreka likevel til NRK tidlegare i desember at konkurransen er ei ikkje-politisk kulturell hending.
Det var i samband med spørsmålet om Israel skulle få delta.
– Det er umogleg å unngå politikk i kultur. Ein ser det over alt, seier Thomassen.
Synest du Eurovision Song Contest er politisk?
Ja! Openbart. 91%
Nei, eg synest konkurransen greier å halde seg nøytral. 9%
Avstemningen er lukket. 10418 stemmer totalt
Denne avstemningen viser ikke hva befolkningen mener om spørsmålet. Resultatet viser hva de som selv har valgt å stemme mener, og avstemningen har ikke et utvalg som gjør den representativ for alle som bor i landet.
Ukraina-siger tre månadar etter invasjonen
Ukraina har gjort det veldig bra i konkurransen etter at Russland gjekk til fullskalakrig mot dei februar 2022.
Tre månadar seinare gjekk dei til topps i Eurovision Song Contest med rekordmange poeng.
– Då var ein god del sympati som var ute og gjekk. Det er ikkje mange som hadde trudd at dei hadde vunne i eit normalt år, seier presidenten i den norske MGP-klubben om sigeren.
Den Ukrainske gruppa Kaluch Orchestra vann Eurovision Song Contest 2022. Dei var tydelege på at ein seier betydde alt for det krigsråka landet.
Foto: Heiko Junge / NTBDet er heller ikkje lenge sidan Ukraina, representert av artisten Jamala, vann konkurransen med «1944». Mange meinte låten var eit stikk mot den russiske annekteringa av Krym-halvøya som fann stad to år tidlegare.
Nok av politiske skandalar å velje mellom
Linda Eide har samla mykje kunnskap gjennom si hobbybaserte Grand Prix-forsking.
Kompetansen er spesielt god når det gjeld politiske skandalar og trekk fram eit døme frå då hennar favorittsong «La La La» med Massiel vann for Spania i 1968:
– Det var ein oppsiktsvekkande siger som vart rekna som tvilsam og eit mogleg resultat av diktatoren Franco sine sleipe triks.
Kvifor stoppet eitt land TV-sendinga midt i og erstatta den med et pausebilde av et blomsterbed? Og sa at vinnaren var et helt anna land enn det faktisk var?
Men det finst også døme på bidrag har hatt så openbart politisk bodskap at EBU har stoppa dei.
I 2009 stilte Georgia opp, som på den tida hadde ekstra dårleg relasjon med Russland, med låten «We Don't Wanna Put In».
Finalen gjekk føre seg i Moskva og det enda med at dei ikkje fullførte fordi dei nekta å endre på teksten.
Les om fleire politiske markeringar i Eurovision-historia:
