– Pasientar kan gå frå å venta i opptil eitt år til å berre venta nokre veker, seier helseforskar Solbjørg Makalani Myrtveit Sæther frå Folkehelseinstituttet.
I ein ny artikkel om ei mogleg omorganisering av helsekøane, slår ho fast at ventetida ved norske sjukehus, for snittpasienten kan kuttast med heile 87 prosent.
I dag er det diagnosen din som avgjer når du får time på sjukehuset. Er du frisk nok må du venta. Dette vert gjort for å gje plass til dei det hastar meir med.
No føreslår Sæther å ta vekk denne prioriteringa og heller gje pasientane fyrste ledige time.
MINDRE VENTING: Magne Myrtveit og postdoktor Solbjørg Makalani Myrtveit Sæther meiner at omorganisering kan få ned køane i helsevesenet.
Foto: Oddgeir Øystese / NRKKan kutta ventetida
Bedrifta Dynaplan AS hjelper store europeiske selskap med å organisere seg betre. I 2013 fekk dei i oppdrag frå Helse Vest å sjå på kva som kunne gjerast med helsekøane.
– Det er ikkje ressursmangel som gjer at me har lange ventelister, men måten me organiserer pasientkøane på, seier dagleg leiar Magne Myrtveit.
Han hyra inn dottera Sæther til å bidra med forskingserfaring og til skrivinga av den medisinske artikkelen, etter at simuleringar synte at helsekøane kunne kortast kraftig ned.
– Dei som har hast må gå utanom alle køar. Poenget er at om alle får fyrste tilgjengelege time og køen er kort, så får alle komme til i tide. Ingen må venta unødvendig, seier Myrtveit.
Skal prøve ut på Haukeland
Tre avdelingar på Haukeland universitetssjukehus skal prøva ut modellen i 2020.
Men å innføre eit slikt nytt system er ikkje gjort over natta, seier viseadministrerande direktør på Haukeland, Clara Gram Gjesdal.
– Dette er ikkje noko «quick-fix». For å få dette prosjektet i gang må vi komme à jour med dei køane vi har i dag, og det krev ekstra ressursar i ein periode for å behandle fleire pasientar.
Det er revmatologisk-, hud- og augeavdelingane som skal prøva ut prosjektet. To av avdelingane har allereie starta med å få bukt med køane.
– I dag har desse poliklinikkane ei gjennomsnittleg ventetid på 60 dagar. Ingen blir frisk av å stå i kø, så vi håpar å sjå resultata av dette prosjektet allereie i 2020.
IKKJE QUICK-FIX: For å få prosjektet i gong må Haukeland universitetssjukehus fyrst få bort køane ved å sette inn ekstra ressursar, seier viseadministrerande direktør Clara Gram Gjesdal.
Foto: Ingvild Ulset / NRKMindre stress og lågare kostnader
Det vil vera utfordringar i overgangsfasen, men Sæther meiner gevinsten blir stor, både for pasienten og sjukehuset, om ein klarar det.
Ho trur ei omorganisering vil gi lågare administrasjonskostnadar og mindre stress for dei tilsette.
– Det er vanskeleg å handtera ein lang venteliste. Både fastlegar, pasientar og pårørande ringer for ei ny vurdering eller status. Og sekretærane ynskjer å gi time, men når det er lange ventetider er det ikkje noko god situasjon, seier Sæther.
