Ukraina-krigen bremsar norsk havvindsatsing

Stålmangel og flaskehalsar i forsyningskjeda gjer at ferdigstillinga av Hywind Tampen – «den største flytande vindparken i verda» – vert utsett til neste år.

Metall og mineral har vorte kalla «Putins trumfkort» i det geopolitiske spelet mellom Vesten og Russland, og delar av den globale stålmarknaden har kollapsa som følgje av Ukraina-krigen.

Etter planen skulle Hywind Tampen forsyne Gullfaks- og Snorre-felta i Nordsjøen med straum frå i haust av.

No vert det i staden redusert straumproduksjon etter at det vart funne «kvalitetsavvik i stålplater i fire tårnseksjonar». Det melder Equinor.

– Lengre gjennomføringstid vil få konsekvensar for kostnadane, seier Eskil Eriksen i Equinor til avisa Nordhordland.

Han viser til at vêrtilhøva på haust- og vinterstid ikkje gjer det forsvarleg å frakte dei siste turbinane frå industrikaia og ut i Nordsjøen før til våren.

I praksis betyr det at fire av elleve vindturbinar må overvintre i Sløvåg i Gulen (video under).

– Havvindsatsinga svekka av mangel på arbeidskraft

Prosjektdirektør for Hywind Tampen, Olav-Bernt Haga, seier at ambisjonen framleis er å levere straum i løpet av året – «først til Gullfaks, så til Snorre-feltet».

I mai varsla Støre-regjeringa at dei vil ha 1500 vindturbinar i norske havområde innan 2040, og at havvind skal produsere like mykje kraft som norske vassturbinar.

Men, slik problemet med stålplatene demonstrer, er politisk vilje berre ein av fleire «innsatsfaktorar» som styrer farten i den norske havvindsatsinga.

I eit skriftleg spørsmål til energiministeren spør Rasmus Hansson (MDG) korleis det europeiske suget etter norsk gass harmonerer med havvindsatsinga.

– Vi fryktar at mangel på arbeidskraft på norske verft vil føre til ei svakare havvindsatsing, seier Hansson til NRK.

Arbeidarar ved norske verft ferierer i dag i puljar for å halde gassproduksjonen oppe.

Internt notat: «Stor risiko for at Noreg hamnar bakpå»

Spørsmål om den norske havvindsatsinga har også vore reist «innomhus».

I juni skreiv DN om eit internt UD-notat som åtvarar om at det er «stor risiko for at Noreg hamnar bakpå på havvind».

Bakgrunnen var eit havvindtoppmøte med regjeringsleiarar frå Tyskland, Nederland, Belgia og Danmark der Noreg ikkje var invitert.

Møtet kulminerte i Esbjerg-erklæringa, der det heiter at Nordsjøen skal bli «Europas grøne kraftverk».

«Når det vert snakka om Nordsjøen som Europa grøne kraftverk utan at Noreg er med, inneber det at Danmark er i ferd med å ta ein leiarposisjon som kan vere vanskeleg å innhente», åtvarar UD-notatet.

Statsminister i Danmark, Mette Frederiksen, la i mai fram ein plan om å byggje to kunstige «energiøyar» i Nordsjøen. Financial Times kallar prosjektet «the world's most ambitious offshore wind project».

Olje- og energiminister Terje Lien Aasland (Ap) har tidlegare uttalt at regjeringa «må kome tilbake til» om Noreg skal slutte seg til Esbjerg-erklæringa.

Rekordhøg petroleumsaktivitet skaper uro for havvind-satsinga