Personar som deler krenkande eller openbert private bilete, filmar og lydopptak av andre, kan nå straffast med fengsel i inntil to år. Lovendringa trer i kraft i dag.
– Det er bra at det blir strengare, for det er jo ikkje noko moro å bli spreidd bilete av om du ikkje vil, seier Lilly Fossberg (12) til NRK.
Saman med andre skuleborn er ho denne veka med på basecamp Jostedalen.
Heile 40 prosent av barn og unge har opplevd å bli spurt om nakenbilete. Det viser Barn og medium-undersøkinga frå 2020.
I tillegg svarer fire av ti av 13–18-åringar at dei har teke imot nakenbilete frå andre.
Den nye endringa i straffeloven gjer to ting. Den gjer det tydelegare kva som faktisk er straffbart. Og to: Den skjerper straffa for brot.
Kan du dei nye reglane? Ta quizen nedst i saka.
POSITIVE: Ungdommane i Sogn synest det er bra at lovane blir skjerpa. Frå venstre: Nickolas, Emiljus, Kathlen, Lilly og Evy.
Foto: Sondre DalakerTrusselen om straff hadde avgrensa effekt
Barneombod Inga Bejer Engh er glad for kva den nye lovreguleringa signaliserer.
– Samtidig er straff i seg sjølv ikkje nok, seier ho
Ho viser til ein sexvideo i Danmark med to femtenåringar som vart delt av meir enn 1000 personar.
– Sjølv under rettssaka vart den framleis delt, som viser at trusselen om straff hadde avgrensa effekt, seier ho.
Den nye loven skil mellom ulike alvorsgradar – for eksempel om delinga av innhaldet er planlagt eller organisert, eller om motivet for delinga er hemn.
Konsekvensane spelar også inn, og kan heve den totale straffa til inntil to års fengsel.
– Deling av slikt innhald er ein stor påkjenning for den som vert ramma. Det er derfor bra at straffa vert skjerpa, seier Mari Velsand, direktør i Medietilsynet.
På oppdrag frå regjeringa jobbar dei med innspel til ein nasjonal strategi for trygg digital oppvekst.
13 prosent i alderen 13–18 år har delt nakenbilete av seg sjølv på nett det siste året, viser tal frå Medietilsynet.
Lovbrytarar utan å vere klar over det
I 2019 besøkte Kripos ungdomsskoleelevar og foreldre i alle landets politidistrikt for å førebyggje det dei kalla eit stort samfunnsproblem: deling av nakenbilete.
Axel Wilhelm Due i Kripos peika på at mange ungdommar gjer seg sjølv til lovbrytarar utan å vere klar over det.
NRK har laga ein quiz i samarbeid med Kripos, der du kan sjekke om du har kontroll på regelverket (sjå under).
Då regjeringa la fram lovforslaget i april, sa justisminister Monica Mæland (H) at regjeringa ønskja å sende ei klar melding.
– Med dette sender vi et tydeleg signal om at dette er alvorleg kriminalitet som er straffbart, sa ho.
ALVORLEG: Monica Mæland (H) seier regjeringa ønsker å sende et tydeleg signal om at deling av krenkande innhald er alvorleg kriminalitet.
Foto: Berit Roald / NTBLES OGSÅ: Mindreårig fekk inndrege mobilen etter å ha delt nakenbilde
– Ofte ikkje svart-kvit
Hans Marius Tessem er leiar for tenesta Slettmeg.no.
– Det er fint at lovverket blir gjort tydelegare for å understreke alvoret, seier han.
Han legg til:
– Men det er og viktig at det nye lovverket blir handtert på ein slik måte at vi ikkje får tilfelle av at folk ikkje søker hjelp fordi konsekvensane kan bli store. I mange tilfelle er ikkje disse sakene svart-kvitt med ein som deler og eit offer. I mange tilfelle er desse rollene blanda, og då er det viktig at dei ikkje er redde for å søke hjelp.
