Det norske oljefondet er no verd nesten 8900 milliardar kroner, og tilhøyrer alle 5,26 millionar nordmenn. Ingen andre land har så stor formue per innbyggjar.
– Klimaendringar, biomangfald og plast i havet er globale utfordringar. Og vi ber multinasjonale selskap tenka over slike globale tema, sa Slyngstad under NHH-symposiet 2019.
NRK ber han utdjupa korleis etiske vurderingar og klimarisiko påverkar investeringane til oljefondet – i dag og til dømes 30 år fram i tid.
– Klimarisiko er openbert ein av dei store risikofaktorane for våre investeringar og for samfunnet generelt. Men korleis det ser ut om 30 år er vanskeleg å seia.
LITT OM ETIKK: Mot slutten av sitt halvtimes foredrag på NHH-symposiet om global økonomi, brukte oljefond-sjef Yngve Slyngstad eit par minutt på klima og andre etiske utfordringar.
Foto: Leif Rune Løland / NRK– Etikk og klima er lønsamt
– Svekker det lønnsemda i fondet å vektleggja etikk- og klimaspørsmål?
– Nei, vi investerer utelukkande for lønnsemd. Når vi tar dei andre omsyna, er det fordi vi trur det gir meir lønnsame bedrifter på sikt.
– Så oljefondet tenker berre etisk viss det er lønsamt?
– Det var ei spissformulering, men vår jobb er å tena pengar og få god avkastning på pengane me er sett til å forvalta.
– Ikkje etisk investor
NRK viste nyleg TV-dokumentaren «Vikinger mot ulver».
Den handlar om oljefondet, korleis Noreg er avhengig av olje og gass, og korleis fondet prøver å investera i selskap som tar omsyn til mellom anna miljø, menneskerettar og sosiale forhold.
– Klimaet er ein langsiktig risiko for fondet som vi ikkje anar omfanget av. Korleis selskapa påverkar miljøet rundt prøver vi å ta med i reknestykket i investeringane våre. Selskap med stort karbonavtrykk vil vi kvitta oss med, seier Slyngstad i dokumentaren.
Han meiner altså det er langsiktig lønsamt å investera i selskap som vektlegg etikk og klimavenlege produkt eller strategiar, men understrekar at målet er profitt, ikkje etikk.
– Etikk som rettesnor
Statsminister Erna Solberg (H) seier om lag det same i dokumentaren.
– Eg vil ikkje kalle oljefondet ein etisk investor, men ein investor med etikk som rettesnor. Fondet er i hovudsak eit lågrisikoselskap til fordel for det norske folket, ikkje eit politisk verktøy. Eigarskap gir likevel eit ansvar for å be om endringar. Men ein oppnår fleire endringar ved å stilla spørsmål enn ved å trekka seg ut som investor.
Sjefen for oljefondet seier til NRK i dag at fondet kan ha ei viss påvirkningskraft.
– Eg trur vi blir høyrd på i mange situasjonar. Men hugs at dette er eit fond som i snitt eig 1,5 prosent av bedriftene. Så me er éin av veldig mange investorar, seier Slyngstad.
- Sjå dokumentaren
– Oljefondet gjer generelt gode vurderingar
Rektor Øystein Thøgersen ved NHH meiner oljefondet har ei viss påverknadskraft.
– Men vi lever i ei stor verd, så ein skal ikkje overdriva påverknaden.
Denne månaden avgjorde regjeringa å kasta 134 reine petroleumsselskap ut av oljefondet, til protestar frå næringa. Men fondet beheld aksjepostar for 223 milliardar kroner i dei store olje- og gasselskapa.
– Eg er ikkje heilt samd i denne avgjerda, men generelt meiner eg oljefondet gjer veldig gode vurderingar når det gjeld klima og etikk, innanfor mandatet dei har.
