Må byta «evigvarande» tak etter 16 år

På Lyngheisenteret på Lygra i Lindås blei byggematerialet sibirsk lerk brukt. Men no må det skiftast ut, etter berre 16 år.

– Det er skuffande. Me hadde ikkje sett for oss at det berre skulle vara i 16 år, seier dagleg leiar på senteret Torhild Kvingedal

Taket har fått omfattande ròteskadar.

– God sibirsk lerk kjem frå 250 år gamle tre, men lerken som er brukt her er berre 60 år og av dårleg kvalitet, seier vaktmeister Ivar Finneid.

• Les også: Erfaring med sibirsk lerk?

Optimistisk marknadsføring

Forsking viser at sibirsk lerk ikkje er like evigvarande som mange trur.

– I det norske klimaet spesielt i område med mykje nedbør er alle treslag utsette for ròte. Også sibirsk lerk, seier Seniorforskar Anders Kirkhus i SINTEF.

Han seier at marknadsføringa nok har vore vel optimistisk.

– Det var noko som kom for om lag 10 år sidan. Det var reklamert med som noko som var veldig varig. Men det har vist seg at det er det ikkje.

Sibirsk lerk kan vera så mangt.

– Sibirsk lerk har ikkje alltid vakse i Sibir, den kan vera planta kor som helst i verda, og veksa der.

Tre som har vakse sakte i det kalde Sibir toler meir enn dei som har blitt planta varmare stadar i Europa.

– Brukt i kaldt innlandsklima som på Røros vil det vara lenger enn på den fuktige vestlandskysten, seier Kirkhus.

• Les også: Sametinget angrepet av sopp

– Alt treverk vil rotna

Uansett kor i Noreg treverket står, vil ingenting vara evig

– Alt treverk vil før eller sidan rotna og må bytast ut når det blir utsett for ver og vind, seier Kirkhus.

På Lygra er bytinga av taket i gong. Denne gongen går dei for furu.

– Det blir behandla med tjære eller anna beis, noko som er synd. Arkitekten sin intensjon var at dette skulle vera ubehandla for å gå gli mest mogleg inn i terrenget, seier Finneid.

–Trykkbehandla furu er mest miljøvenleg

For dei som vil ha treverk som varar lengst mogleg, har Kirkhus eitt råd.

– Å bruka koparimpregnert furu er faktisk det mest miljøvenlege. Sjølv om koparen i impregneringa er ei miljøgift og ideelt sett ikkje burde brukast, så vil levetida til trykkimpregnert furu vera vesentleg mykje lenger.

– Slik blir den totale miljøbelastninga mindre enn om ein bruker ubehandla treslag, slår Kirkhus fast.