– Dette er ei stor hending i Latin-Amerika, og er tett knytt til korrupsjon og kokainhandelen som Ecuador er ein del av.
Det seier Benedicte Bull, professor ved Universitetet i Oslo og ekspert på Latin-Amerika.
På veg ut av eit valarrangement på ein skule i hovudstaden Quito, blei Fernando Villavicencio skoten i hovudet tre gonger. Han blei stadfesta død kort tid etter, på eit sjukehus i nærleiken.
Minst ni andre personar skal også ha blitt skote på. Tilhengarar som var på valkampanjen, i tillegg til to politifolk, var blant dei skadde. Ingen skal ha døydd av skadane.
Mannen som skaut, blei sjølv skoten og drepen av sikkerheitsstyrkar som var på staden.
Kritikk mot regjeringa
Benedicte Bull ved UiO viser til at to ordførarar i Ecuador blei drepne tidlegare i år, men seier at det er eit sjokk at dette no skjer med ein presidentkandidat:
– Men at det var han, som har vore open i sin kritikk av korrupsjon blant politikarar, i tillegg til dei kriminelle organisasjonane, er ikkje overraskande. Skulle det vere nokon, måtte det bli han.
Ecuador har i fleire år slite med høg kriminalitet, korrupsjon og narkotikasmugling - og Villavicencio har vore ei av dei mest kritiske stemmene til politikarane i landet.
Han ønskte å identifisere strukturane for korrupsjonen og kriminaliteten i landet, for så å kjempe imot det. Dette kalla han for «antiterrorist-planen».
Frå fred til vald
Bull skildrar Ecuador som eit land som har gått frå å vere eit av dei fredelegaste landa i Sør-Amerika, til å bli eit valdssentrum, på berre ti år.
– Ein årsak er at kokain-produksjonen i Colombia har auka. Ecuador er eit transittland mot Europa, med kyst og ei viktig hamn i byen Guayaquil.
– Slik transport krev tett samarbeid med styresmakter og transportselskap, seier ho.
Presidenten i landet, Guillermo Lasso, blei i mai stilt for riksrett av nasjonalforsamlinga, skulda for korrupsjon, som Villavicencio var med på å avdekke.
Dette er grunnen til at det skal vere presidentval i august, berre to år etter at Lasso vann valet i 2021.
Truslar frå narkotikakartell
I forkant av drapet skal Villavicencio ha fått konkrete truslar frå narkotikakartell i landet. Truslane blei melde til politiet, som resulterte i ei varetektsfengsling.
Han skal også ha kritisert den noverande regjeringa si handtering av organisert kriminalitet, ifølge den spanske avisa El Pais.
Villavicencio var førre veke klar i sin tale om at politiet veit kvar dei kriminelle og narkotikasmuglarane oppheld seg.
Han åtvara om at han kom til å «reinske den offentlege politistyrken» viss han vinn valet.
President Guillermo Lasso er blant dei som no drar ein parallell frå drapet til Villavicencio til kampen hans mot organisert kriminalitet:
– Den organiserte kriminalitet har gått for langt, men dei vil kjenne vekta av lova.
– For hans minne og for hans kamp, forsikrar eg dykk om at dette brotsverket ikkje vil gå ustraffa, skriv Lasso på X/Twitter.
Avdekte presidentkorrupsjon
Fernando Villavicencio blei først kjend som ein anerkjent gravejournalist. Han skreiv fleire store saker på korrupsjonsfeltet.
Som politikar, leia han «Parlamentarisk front mot korrupsjon»:
Villavicencio og andre politikarar samla informasjon og skulda dei tre siste presidentane for korrupsjon: Rafael Correa, Lenin Moreno og Guillermo Lasso.
Correa, som blei dømd for avdekkingane, har no fordømt drapet på kritikaren sin. I samband med drapet kallar den tidlegare presidenten Ecuador for «ein mislukka stat»
Professor Benedicte Bull ved UiO fortel om eit land som har eit sosialt problem, og som slit med rekruttering til kriminelle organisasjonar og mykje vald.
Ho ser ein tendens i landet som kan minne om nabolandet Colombia:
– Ecuadoriansk politikk begynner å likne på Colombia på 1980- og 1990-talet, då Pablo Escobar herja som verst.
Høyr også: