Ny forsking: Verdseliten spelar dårlegare etter koronautbrotet

Forskarar ved Universitetet i Rotterdam og Maastricht har gått gjennom 441 parti og 27.267 sjakktrekk frå dei beste spelarane i verda. Resultata viser at spelarane gjer større feil no enn før.

– Eg er ikkje overraska, seier NRKs sjakkekspert Atle Grønn.

Sløvare på nett

Koronautbrotet gjorde at alle sjakkturneringane i verda vart avlyste, og dei beste spelarane i verda har i staden spelt turneringar på nettet heimanfrå. Forskingsrapporten, gitt ut av IZA – Institute of Labor Economics, viser at spelarane gjer omtrent like mange feil, men feila er 16,8 prosent større på nett.

– Eg er ikkje overraska. Det er ei heilt anna kjensle å sitje ved brettet, heime kan det vere ein del forstyrringar. På brettet føler du ein annan seriøsitet og det blir meir intenst, seier Aryan Tari, Noregs nest beste sjakkspelar.

– Det er ikkje like seriøst på nettet. Det er mykje gøyare i verkelegheita. Du kan sjå reaksjonane til motstandaren og ein kan bløffe, seier nummer tre i Noreg, Johan Sebastian Christiansen.

Christiansen har allereie spelt ei internasjonal sjakkturnering på Kreta i sommar. Der spelte dei med munnbind og brikkene blei desinfiserte etter kvart parti.

Tari og Christiansen får støtte av Atle Grønn.

– Når du sit ved brettet og har motstandaren framføre deg er det veldig skjerpande. Du må prestere fordi du ser han fysisk, og det er folk rundt som følgjer partiet. Du må vere på vakt heile tida, seier Grønn.

– På nettet blir du sløv av at du er din eigen herre i di eiga verd. Du er ikkje like observant.

– Hadde vore mindre feil på brettet

Dei 441 partia er henta frå VM i hurtigsjakk frå 2015 til 2019. Resultata er samanlikna med Magnus Carlsen Invitational, ein turneringsserie som har gått på nett i sommar.

Trekka blir vurderte av sjakkcomputeren Stockfish 11, og resultata frå brettsjakk var langt betre. Aryan Tari har lagt merke til store feil i netturneringane som har gått i det siste.

– Eg er sikker på at det hadde vore mindre feil viss det var vanleg sjakk, seier Tari.

Magnus Carlsens far, Henrik Carlsen, trur mange sjakkspelarar vil ha interesse av forskinga, men stussar over fleire ting.

Mellom anna påpeikar han at det har vore fleire spesielle situasjonar der nokre parti på nett har vore utan betydning, medan andre gonger er spelarane nøydde til å vinne for å gå vidare.

– Ein spelar som må vinne gjer ofte feil med vilje, også betydelege feil, for å skape gevinstmoglegheiter. I brettsjakk ser vi dette berre eventuelt i siste runde i hurtig-VM, seier Henrik Carlsen.

Vil sjå meir data

Han trekkjer òg fram eit døme der Magnus Carlsen tapte 1–3 mot Ding Liren, ein kamp som ikkje hadde betydning fordi Carlsen allereie var kvalifisert til semifinalen.

Pappa Carlsen skulle gjerne sett meir detaljert informasjon om spelarane.

– Det ville vere interessant å sjå data for den enkelte spelaren. Kanskje er det meste av kvalitetsforverringa knytt til nokre få spelarar.

Han tek òg fram feilklikk som ei mogleg feilkjelde, men trur ikkje det har vore mange av dei under nett-turneringane i sommar.

Mindre effektive på heimekontor?

Sjakk vart brukt som eksempelstudie for å undersøkje prestasjonane på heimekontor. For å finne ut av effektiviteten, brukte forskarane VM i hurtigsjakk og Magnus Carlsen Invitational, der tidskontrollen er lik og pengepremiane er like store.

Forskarane meiner resultata frå sjakken kan overførast til millionar av heimekontor verda rundt.

– Resultata våre antydar at overgang til heimekontor kan ha negativ effekt på innsatsen til arbeidarane, skriv forskarane i konklusjonen.

Deretter påpeikar dei at sjakkspelarane kan tilpasse seg til å spele på nett, og at arbeidarar kan tilpasse seg til heimekontor.

– Det står att å undersøkje om dette er forbigåande eller permanent. Folk kan tilpasse seg til å løyse oppgåver på nett på lang sikt.