Fekk ei bot på halvparten av månadsinntekta for å sjekka mobilen

I september i fjor var Elisabeth (27) i bilen på veg for å henta foreldra som hadde fått motorstopp.

Ho kjende ikkje vegen frå før, og hadde derfor leita fram retninga på mobilen som låg i passasjersetet.

Framfor ho var køen nesten stilleståande, ifølge Elisabeth.

– Så var eg så syndig at eg tappa mobilskjermen for sjå kvar eg skulle køyra av, seier ho.

Ifølge kvinna var det alt. Ho løfta ikkje ein gong mobilen opp, hevdar ho.

10 minutt og 15 meter seinare, ifølge 27-åringen, kom politiet med blålys og sirener.

Ho fekk då ein bot på 7450 kroner, noko ho ikkje hadde råd til å betala.

– Syntest du sjølv du fortente bota?

– Nei, det synest eg ikkje. Eg er for at ein ikkje skal bruka mobil når ein køyrer bil, men me stod tilnærma stilleståande, fortel ho.

– Får ringverknader

Med ei månadleg inntekt på 18.780 kroner hadde studenten og åleinemora ikkje moglegheit til å betala heile bota på ein gong.

I staden har ho betalt litt over 700 kroner i månaden, samtidig som rentene har auka bota til totalt 9134 kroner.

Det ho meiner er feil her, er at bota ikkje var justert etter inntekta hennar.

– Når det er sett ein sats som er lik for alle vil det svi mykje meir for ein person som må betala halve månadsinntekta si for bota, seier Elisabeth.

Samtidig som prisane på mat, drivstoff og energi aukar, aukar ikkje inntekta til Elisabeth, fortel ho.

– Det får ringverknader, seier ho, og legg til at det går mest ut over dei som har minst frå før.

Ho seier ho var heldig som fekk bota før bøtesatsane blei auka 1. februar.

Mykje kritikk

Endringa i trafikkbøter frå 1. februar har fått kritikk frå fleire hald.

– Eg meiner grunngjevinga, som skal vera betre trafikksikkerheit, ikkje er påvist, seier advokat Brynjar Østgård.

Han meiner auken i trafikkbøtene bryt prinsippet i straffeloven om at straffa skal vera rimeleg i forhold til forbrytinga.

Ordninga med forenkla førelegg i trafikksaker blei innført i 1972. Østgård meiner det er klare fordelar med ein forenkla prosess, men at det også har ei stor minusside.

Han seier satsane etter 1972 har auka i takt med pris- og lønnsutviklinga, men at dei sidan 2004 har gjort eit hopp.

– Konsumprisindeksen frå 2004 til 2022 har auka med drygt 51 prosent. Bøtesatsane har frå 2004 til 2023 grovt sett auka atskilleg meir, nemleg med 140 prosent, seier Østgård.

Les også Ville ikke ha de nye trafikkbøtene: – Handler om å få et budsjett til å gå opp

Fleire tiltak for folk som slit

Statssekretær i Justis- og beredskapsdepartementet Geir Indrefjord (Sp), har stor forståing for at auken i trafikkbøtene blir merka.

– Men me har fleire tiltak for personar som slit med økonomien. Omfordeling er ein viktig del av regjeringa sin økonomiske politikk, seier Indrefjord.

Dokument advokat Østgård har fått innsyn i, tyder på at regjeringa tok avgjerda om bøtestatsnivået på eit budsjettmøte i august, sjølv om forslaget låg opent for innspel fram til desember.

Østgård meiner det ut frå dokumenta verkar som den auka bøtesatsen skal gje staten fleire milliardar i inntekter framover i tid.

– Var det av omsyn til budsjettet at dette blei innført?

– Nei, dette var eit svar på auken i trafikkdødstal, som me såg steig mykje sist sommar, svarer statssekretæren.

Under høyringsrunden kom fleire med innspel om at denne auka truleg ikkje ville auka trafikksikkerheita.

– Nokon meiner det har effekt, andre meiner det ikkje har det, men me veit at økonomiske incentiv i dei aller fleste tilfelle har effekt, seier Indrefjord.

Sjå heile debatten om bøtesatsane her:

Les også Politiet vegrer seg for å skrive ut skyhøye bøter

Etter ei redaksjonell vurdering har NRK fjerna etternamnet til kvinna etter at saka blei publisert.