Vanja bur i nord og blei nekta behandling i sør – får ikkje refundert for behandlinga i utlandet

Vanja Sommerseth fekk ei av dei vanlegaste kreftformene.

Det som såg ut til å vere ei lita, ufarleg vorte på nasen, viste seg å vere krefttypen basalcellekreft.

Ho blei nekta den beste behandlinga, som finst i Noreg.

NRK har tidlegare fortalt at Vanja på eige initiativ drog til Danmark og fekk behandlinga der.

Summen på 55.000 kroner betalte ho sjølv, og søkte i ettertid om å få refundert utlegget.

Les også Kreftparadokset

No har ho fått avslag.

Grunngjevinga er at behandlinga ho fekk i Danmark, er tilgjengeleg i Noreg.

– Veldig rart

Sommerseth synest grunngjevinga gir lite meining.

– Eg synest det er veldig rart, fordi grunngjevinga for avslaget er at behandlinga finst i Noreg, men den fekk eg jo ikkje. Det tenker eg er veldig merkeleg argumentasjon, seier ho.

For å få den beste behandlinga, kalla Mohs kirurgi, måtte ho til utlandet sjølv om metoden finst i Noreg. Årsaka var Sommerseth sitt postnummer.

– Viss eg hadde budd i Drammen, så kunne eg ha fått det. Men fordi eg bur i Bø i Vesterålen, så måtte eg ha vanleg kirurgi der resultatet ikkje blir like bra, har Sommerseth tidlegare sagt til NRK.

Vanleg kirurgi i dette tilfellet er at ein større bit av Vanja si nase ville blitt operert bort.

Fleire har reagert på praksisen. Helsedirektoratet meiner at det prinsipielt er eit problem at det er forskjellige helsetilbod etter kor du bur i landet. Det same gjer pasient- og brukarombodet.

Helse Sør-Aust har også tatt initiativ til at dette blir eit nasjonalt behandlingstilbod. Kven som får ansvaret for det, er opp til helsemyndigheitene, presiserte dei.

Kreftforeininga: – Hårreisande

Helfo har betalt Sommerseth tilbake rundt 12.000 kroner, som er det dei meiner behandlinga ville ha kosta i Noreg.

Utanlandskontoret har avslått søknaden om å få refundert resten av beløpet på 55.000 kroner.

Brage Larsen Sollund, distriktsleiar for Nord-Noreg i Kreftforeininga, har ikkje forståing for avslaget på tilbakebetaling.

– Vi synest dette er hårreisande.

I Sommerseth sitt tilfelle var tilbakemeldinga at dei som gjorde denne behandlinga, berre tar imot pasientar frå Helse Sør-Aust.

Klaga vidare

Rikshospitalet forklarte at behandlinga er svært ressurskrevjande. Det er kjernen i kvifor så få pasientar får tilbodet. Alternativet er ei behandling som fjernar heile nasevingen.

Les også Ann Jorid har hatt basalcellekreft i 40 år – nå skal kreftsyke i hele landet få samme tilbud

Frå før har Kreftforeininga engasjert seg i saka. Dei har ei eigen rettshjelpsteneste der dei hjelper pasientar og pårørande.

Larsen Sollund opplyser om at avslaget er sendt vidare til klagenemnda for behandling i utlandet.

– Det kokar inni meg når ein ikkje får behandling fordi ein har feil postadresse, og som samtidig ikkje blir tilbydd i HelseNord. Det held ikkje.

Viser til grunngjevinga

Sollund meiner at Sommerseth blir avvist på bakgrunn av geografi, og at ho først og fremst burde fått behandlinga i Noreg, slik ho ville dersom ho budde i Oslo.

Les også Traumepasienter forskjellsbehandles: – Diskriminering av en hel pasientgruppe

– Vi meiner det er ei ulovleg diskriminering. Vi er bekymra for at det utviklar seg til eit betre tilbod enkelte stader i landet, og dei som har råd til å betale for behandling i utlandet.

Utanlandskontoret har blitt førespegla kritikken. Dei har ingen kommentar, men seier:

– Vi kan ikkje kommentere tausheitsbelagde opplysingar. Dersom vedkommande har fått eit vedtak frå oss vil grunngjevinga vise seg der.

Les også Ett år med PCI i Nordland: – Hjertesenteret har spart oss for 200 turer med ambulansefly

Sommerseth er opptatt av at dei som kjem etter ho, med same diagnosen, får hjelp til å finne riktig behandling og får dekka utgiftene.

– Eg tenker det skal vere likt for alle uansett om du bur i Nord-Noreg eller Aust-Noreg. Ein skal ha moglegheit til den same behandlinga, meiner Sommerseth.