Helsedirektøren: – I siste instans kan ikkje-vaksinert helsepersonell omplasserast

På barneintensivavdelinga på Rikshospitalet ligg 13 år gamle Martin. Han har leukemi og for omtrent ein månad sidan fekk han beinmergtransplantasjon. Han er heilt avhengig av at dei som behandlar han er vaksinert.

– At dei som jobbar med Martin er vaksinert mot influensa har alt å seie for oss, seier Monica Hennum Steen til NRK.

Ho er mor til Martin.

– Han har ikkje noko immunforsvar. Han toler ingenting. Han har nok med å kjempe mot sine eigne bakteriar, fortset Monica.

Kjersti Langmoen er seksjonsleiar på barneintensivavdelinga.

– Vi er den avdelinga i Noreg som behandlar dei sjukaste og svakaste. Dei er svært utsett for den type smitte og da spesielt influensa, seier ho.

På barneintensivavdelinga er ikkje vaksinasjonsmotstand eit stort problem. Der er dei aller fleste vaksinert mot influensa. Men slik er det ikkje alle stader i det norske helsevesenet. Helsedirektoratet har, med foreløpige tal, opplyst til NRK at berre ein av fire i det norske helsevesenet tek influensavaksine.

• LES OGSÅ: Stenger barnehagen for barn utan vaksine

Kan bli omplassert

Direktøren i Helsedirektoratet, Bjørn Guldvog, opnar no for at ikkje-vaksinert personell i siste instans kan bli omplassert til andre arbeidsoppgåver.

– Vi ber dei som er arbeidsgivarar om å vurdere om det er forsvarleg at personellet deira ikkje er vaksinert mot influensa viss dei behandlar pasientar som har nedsett immunforsvar.

– Viss det er slik at dei ikkje kan tilby ei forsvarleg behandling, så bør dei vurdere å omplassere deler av personellet som ikkje er vaksinert. I siste instans så kan det vere nødvendig, seier Bjørn Guldvog.

Ingen tvang

Laurdag tok helsebyråd i Oslo, Tone Tellevik Dahl (Ap), til orde for «obligatorisk vaksinasjon» av alle kommunens helsepersonell mot sesonginfluensa.

Så langt vil ikkje Bjørn Guldvog gå.

– Nokre land har gått så langt at dette er obligatorisk for dei som jobbar på sjukehus. Blant anna i Frankrike og i USA. Vi har ei anna tilnærming basert på tillit og fri vilje.

– Men da må vi sikre at vi har gehør og at helsepersonell reagerer slik at pasientens sikkerheit blir vareteken, seier Bjørn Guldvog.

Han får støtte frå kommuneoverlegen i Lillehammer, Morten Bergkåsa. Der tilbyr dei no gratis vaksinasjon til alt helsepersonell.

– Generelt har vi god effekt av vaksinasjonsprogrammet i Noreg, og det er jo basert på fri vilje. Eg meiner godt informasjonsarbeid og kommunikasjon er vegen å gå for at flest mogleg skal vaksinere seg, seier Morten Bergkåsa.

• LES OGSÅ: Drapstrues og kallast nazist etter vaksineutspel

Skepsis

Verdas helseorganisasjon har eit mål at tre av fire helsepersonell skal vaksinerast mot influensa. Men mange er skeptiske.

– De fleste lar vere rett og slett fordi dei ikkje trur at dei treng det. Heldigvis er det ganske få som er aktive vaksinemotstandarar, seier smitteverneoverlege ved Oslo Universitetssykehus Egil Lingaas.

Hege Amdahl var ein skeptikar.

– Eg tenkte berre på meg sjølv.

Ho er tidlegare hjelpepleiar. No sit ho i administrasjonen på Lillehammer helsehus.

– Eg tenkte ikkje på konsekvensen. Eg ber jo med meg sjukdomen sjølv om eg ikkje er sjuk. No vaksinerer eg meg. Det var eit år da eg jobba som hjelpepleiar at mange eldre døde som følge av komplikasjonar av influensa. Etter det har eg vaksinert meg, seier ho.