Mikromonstra omkring deg

Den britiske zoologen Tom Jackson har brukt elektronmikroskopi til å få fram utrulege detaljar hos dei små krypa som lever omkring oss og på oss.

–Bileta av mikromonstra har blitt til for å få ungar til å sjå kor spennande den mikroskopiske verda er. Eg ville vise dei ei verd dei kanskje ikkje kjenner til, seier Tom Jackson til NRK.no.

Bileta gir oss moglegheit til å bli betre kjent med ørsmå dyr som finst i omgivnadene våre til ei kvar tid, som lus, maur, edderkoppar og bjørnedyr.

Forstørra opp liknar desse små krabatane på fascinerande monster frå ein skrekkfilm.

• Les også: Han bor hjemme hos deg

Dekka med gull og frysetørka

Sjølv om dei ser svært livaktige ut, er dei bitte små monstra som er portrettert langt frå levande.

Dyra har blitt dekka med gull og fryst med flytande nitrogen, før dei har blitt bombardert med elektron i eit sveipeelektronmikroskop.

Dette er nødvendige prosessar dersom ein skal ta bilete av eit objekt i elektronmikroskop.

Dersom dyret ikkje er frose vil vatnet i dyret fordampe svært raskt på grunn av vakuumet i prøvekammeret, og øydeleggje prøven.

Fargane du ser i bileta er heller ikkje heilt ekte, men har blir lagt på i ettertid.

Mangedobla oppløysing

Bølgjelengde for elektron er om lag ein hundretusendel av bølgjelengda for synleg lys.

Det er dette som gjer at oppløysinga for eit elektronmikroskop er mange gongar betre enn for eit lysmikroskop.

• Les også: Hjelp, nå er de her igjen
• Les også: Verdas sterkaste edderkoppnett

Di kortare bølgjelengde som blir nytta, di høgare oppløysing får du i biletet.

Regelen er at oppløysinga for ei mikroskopisk avbilding er om lag halvparten av bølgjelengda som blir nytta.

Bendelormen favoritt

Fotografen har sine personlege favorittar blant portretta av dei små monstra.

–Eg liker bileta som gir intrikate detaljar, og portretta av bendelormane. Dei er verkeleg spektakulære, seier Tom Jackson.

Les også: Dyrerikets største ballar