- Utan Vikafjellstunnel har Vik det best åleine

– Her kjem innslaget, seier Roy Egil Stadheim, ordførarkandidat for Arbeidarpartiet.

På Kålsete, like ved Vik Skianlegg, skal den planlagde Vikafjellstunnelen starte. 14,5 kilometer mellom Tistel og Hola på Hordalandssida vil gje innbyggjarane i Vik heilårssamband med Voss.

I 50 år har vikjene kjempa for tunnel, og den har i tiår har vorte halden fram som redningsplanke for både folketalsnedgang og næringsliv. Men framleis eksisterer tunnelen, kostnadsrekna til fleire milliardar, berre på kartet.

Vikafjellstunnelen er med i Nasjonal transportplan med 100 millionar kroner til oppstart i perioden 2018–2023.

• Les også: Vikjene heiste flagga til topps over heile bygda i rein glede
• Les også: Juni 2013: «Vikafjellstunnelen skal fram til 2015» Desember 2013: «Vi har utfordringar»

Utan tunnel – inga samanslåing

Kommunereforma som kommunane i dag jobbar på spreng med, aktualiserer på nytt behovet for Vikafjellstunnel. Det er politikarane i Vik samde om.

– Får vi ikkje tunnel gjennom Vikafjellet, så er det vanskeleg å sjå kven vi skal slå oss i lag med, anten ein ser nordover Sognefjorden eller sørover mot Voss, seier avtroppande Ap-ordførar Marta Finden Halset.

Ho har kjempa hardt for tunnelen, og det vil også ordførarkandidat Stadheim frå same parti kjempe for.

Men han er langt frå overtydd om at kommunesamanslåing er redninga og framtida for Vik kommune. Med stengd Vikafjell og ferjeforbindelsar over Sognefjorden med låg regularitet, har vikjene vore vane med å klare seg sjølv.

– Utan betre kommunikasjon enn det vi har i dag, står vi oss best åleine, seier Stadheim.

• Les også Eldgrim Fossheim sin kommentar: KOMMENTAR: Kampen vil truleg stå mellom desse i Vik

Er med på to utgreiingar

Vik er med på to utgreiingar om moglege samanslåingsalternativ, ei i regi av Sogn regionråd og ei i regi av Voss der Aurland også er med i planane.

– Vi må ha hol i fjellet og betre kommunikasjonar med stive ferjeavgangar og nattferjer før vi konkluderer med å slå oss i hop med andre, seier Stadheim.

Han har, til liks med ordførarkandidaten til Senterpartiet, Olav Turvoll, ikkje konkludert med kva kommunar det er best for Vik å slå seg saman med, dersom dei må.

– Vi har det godt slik vi har det. Uansett må innbyggjarane få seie sitt. Så får vi bruke det som ei rådgjevande rettleiing, seier Stadheim.

Det er Turvoll samd i.

– Vi må ha ei folkeavstemming, og då må vi ha fram eit skikkeleg grunnlag å bestemme seg på, seier Turvoll.

• Les også: - Tunnel gjennom Vikafjellet er aktualisert etter ras over E39

Fleire vil slåst om ordførarklubba

Han har to periodar bak seg som varaordførar, og er klar for at han går for ordførarklubba. Historisk sett er det stort sett Arbeidarpartiet og Senterpartiet som har vore dei to store partia, og det er også dei som har veksla mest på å ha ordføraren. Men Venstre gjorde eit svært godt val i 2011, og Morten Holmberg er klar på at han har ambisjonar om å bli den nye ordføraren i Vik.

– Eg har sete lengst samanhengande i kommunestyret, og eg har ambisjonar om å bli ordførar. Eg trur det vil vere spennande, og Vik har store moglegheiter for å utvikle seg framover, seier Holmberg.

Venstre satsar tungt på næringsutvikling og auke i folketalet som sine valkampsaker.

– Skulle vi komme i maktposisjon, er næringslivet heilt grunnleggjande for oss, seier Holmberg.

Høgres Morten Midlang er klar på at når det gjeld kommunereform, så er det Voss som er det rette alternativet for Vik. Hen er heller ikkje framand for å ta hand om ordførarklubba, dersom sjansen skulle by seg.

– Slik eg ser det er valet i år ope. Det er vel faktisk fem ordførarkandidatar, og alle kan vere like aktuelle. Høgre kan vere eit alternativ for dei som meiner det raudgrøne alternativet har styrt lenge nok, trur Midlang.

• Les også: Skattesvikt på 100 millionar kroner for kommunane
• Les også: Krev 30 nye fengselsplassar i Vik

Får ein heilt annan politisk kvardag

For det nye kommunestyret får heilt andre rammer å styre etter, enn dei to føregåande. Politikarane har måtte kutte til beinet etter at Vik vart ramma av den såkalla Terra-skandalen i 2007.

Kommunen var også ein periode på fylkesmannen si Robek-liste for kommunar som er under statleg kontroll. Difor lir mange felt i kommunen under manglande og ikkje-eksisterande vedlikehald og investering. Etter det siste forliket i Terra-saka er gjeldsmarerittet til Vik kommune over.

– Viss vi ikkje hadde fått til eit forlik, ville vi hatt krav om inndekning på 30 millionar kroner. Etter forliket er dette snudd, og vi har 30 millionar kroner på bok, seier rådmann Oddbjørn Ese.

Men det betyr ikkje at det er fritt fram for det nye kommunestyret til å bruke pengar som fulle sjømenn.

– I den situasjonen vi har vore i, har det samla seg opp mykje på vedlikehald- og investeringssida. Eg som rådmann vil rå politikarane til å ta fatt på den jobben, seier Ese.

• Les også: Brukar kommunereforma som brekkstong

Må framleis prioritere

Avtroppande ordførar, Marta Finden Halset, misunner ikkje påtroppande ordførar og kommunestyre, sjølv om dei får ein langt enklare kvardag enn det ho sjølv har hatt i to periodar.

– Å ha pengar å rutte med, har sine utfordringar dét også. Det skal sterk rygg til for å bere gode dagar, seier Halset.