Valforskar trur bunad kan spela rolle i folkerøysting

10. januar neste år går innbyggjarane i Sveio kommune til valurnene i ei folkerøysting for å seia kva fylke dei skal høyra til.

Vestland, som i dag, eller Rogaland.

Eit farvel til Vestland kan i så fall bety farvel til regionen Sunnhordland.

– Det vil nok kjennast hardt for mange i Sveio å bryta med konseptet Sunnhordland. Ein har gjerne ein sunnhordlandsbunad, og kjenner tilhøyrsle til regionen på andre måtar, seier valforskar Yngve Flo ved Universitetet i Bergen.

Kan verta dominoeffekt

I dag består regionen Sunnhordland av sju kommunar.

Flo trur det ville ha vore lettare for Sveio om fleire kommunar i Sunnhordland hadde følgt dei ut av Vestland fylke.

– Det kan verta ein dominoeffekt i heile Sunnhordland av kommunar som ynskjer å byta fylke. Men då kan det vera at statlege mynde ikkje vil godta at det skjer, trur valforskaren.

I ein rapport frå Telemarksforskning, som er laga på oppdrag for Sveio kommune, kjem det fram at folk nord i kommunen kjenner seg som hordalendingar.

Folk sør i kommunen kjenner seg som rogalendingar.

Følgjer tradisjonane

Nettopp kvar ein føler seg heime, spelar stor rolle i kva bunad folk vil ha på seg.

Leiar Camilla Rossing for institutt for bunad og folkedrakt fortel at fylkesgrenser ikkje følgjer bunadsgrensene.

– For folk er nok tilhøyrsle og kva tidlegare generasjonar har gjort viktigare på bunadsfronten enn kva fylke enn høyrer til. Eit døme er i Vestfold og Telemark, som er fylke som er slegne saman utan noko til felles, seier Rossing.

Ikkje farvel til Sunnhordland

Ordførar Linn-Therese Erve (Ap) i Sveio seier at eit eventuelt fylkesbyte ikkje vil rokka ved hennar, og kommunen sitt forhold til Sunnhordland.

I dag er kommunen ein del av både Sunnhordland og Haugalandet.

– Eg har alltid vore sunnhordlending, og vil også i framtida kjenna meg som sunnhordlending. Uavhengig av kva fylke me høyrer til, seier Erve, som brukar sunnhordlandsbunad.

– Det vil eg halda fram med å gjera, seier ho.

Vil halda på tradisjonane

I Haugesund ligg bunadsbutikken Petra Løvvig Broderi & Bunadsforretning, som med sin 105 år gamle historie, er den eldste i Noreg.

Innehavar Torunn Lie Jacobsen seier at folk frå Sveio, som kjem til dei, stort sett skal ha bunad frå Rogaland. Men at nokon også vil ha frå Hardanger og Sunnhordland.

– Folk vel den bunaden som mor og bestemor hadde, og kvar dei kjenner tilhøyrsle. Om Sveio bytar fylke trur eg ikkje det vil ha noko å seia for kva bunad dei vil velja, seier Jacobsen.

Fryktar delt kommune

Då saka om fylkesbyte vart diskutert i kommunestyret i Sveio måndag denne veka, gjekk Ole-Bjørn Hov (MDG) på talarstolen og sa at han frykta ein delt kommune.

Dette fordi folk i nord kjenner seg som hordalendingar, medan folk i sør kjenner seg som rogalendingar.

– Den nordlege delen av kommunen er i mindretal i talet på folk, og med folkerøysting vil fleirtalsdiktaturet gjelda. Rapporten viser berre små og usikre effektar med å byta fylke, sa Hov.