Ny regel gjer at dansk legepar må pakke og reise

I alt er det 130.000 nordmenn som manglar fastlege, og halvparten av kommunane seier at dei har store utfordringar med å skaffe nok helsepersonell.

I Luster i Sogn var det difor stor glede då eit dansk legepar kom flyttande.

Annika og Andreas Dyrkjær vart lokka av naturen og ein draum om å bu landleg til, og slo rot. I dag jobbar begge på det lokale legekontoret, medan tre born går på skule og i barnehage.

Men familien var ikkje lenge i paradis.

For no gjer ei regelendring at familien truleg må pakke og flytte attende til Danmark.

– Det er svært frustrerande, seier Annika.

Regelendringa seier at den som er utdanna i utlandet og vil starte som lege i spesialisering, først må gjennomføre norsk turnus.

Det gjekk fint for Andreas, sidan han byrja å jobbe i Noreg innan fristen, som vart sett til 1. mars 2019.

For Annika er historia annleis. Ho gjekk høggravid på same tid og rakk ikkje å jobbe før det nye regelverket kom til.

Om ho skal stette dei nye krava, må ho fyrst gjennomføre full norsk turnusteneste (LIS1). I praksis betyr det å vere vekke frå Luster i meir enn eitt år.

For trebarnsmora er dette umogleg å få til, seier ho.

Fortvilar over legemangel

Også norske medisinstudentar i Danmark har reagert på dei nye reglane, som gjorde at dei måtte ta turnusteneste både i Danmark og Noreg.

Etter press frå fleire hald snudde Helsedirektoratet i fjor sommar.

Sidan har handsaminga av søknadane blitt utsett fleire gonger, seinast like før jul.

I Luster er kommuneoverlegen fortvila over dei nye reglane.

– Vi står i fare for å miste eit dyktig legeektepar, seier Knut Cotta Schønberg.

Han legg til:

– Alle er samde om at vi må løyse fastlegekrisa, men så snublar vi på dette. Det er absurd, seier kommuneoverlegen.

Har undersøkt moglegheita for unntak

– Vi er klar over problemstillinga, svarar avdelingsdirektør i Helsedirektoratet, Randi Moen Forfang.

Krava til spesialisering vart innført for å heve kompetansen sidan kommunane må yte meir komplekse helse- og omsorgstenester.

Ho legg til at det vert jobba med å forlenge perioden for tilsetting av vikarar i kommunane.

For familien Dyrkjær kan det likevel vere for seint.

Annika har undersøkt moglegheita for å søke om unntak, altså at ho kan gå inn i ei fastlegestilling med den kompetansen ho har.

Men svaret frå Helsedirektoratet er nedslåande.

I staden oppfordrar saksbehandlar henne til å søke om norsk turnusteneste (LIS1) før fristen går ut – det Annika sjølv kallar dobbel turnusteneste.

Ordførar har sendt brev

Som eit siste forsøk har kommuneoverlege og ordførar i Luster sendt brev til Helsedirektoratet, der dei søker om fritak.

Senterparti-ordførar Ivar Kvalen seier han kjem til å bruke «alle kanalar» for å forsøke å få til ei løysing.

– Det er veldig alvorleg for oss. Her har vi rekruttert to dyktige legar som vil vere her. Då må vi klare å løyse byråkratiske hindringar for å få dette på plass.