«Gullavtale» kan gjere vindkraft meir attraktivt

Med eit aukande energibehov, risikerer Noreg innan få år å bruke meir straum enn det blir produsert.

Det er bakgrunnen for at miljøorganisasjonen Zero foreslår ein «gullavtale» for kommunar som seier ja til vindkraft.

Den føreslåtte avtalen skal sikre vertskommunane inntekter allereie frå godkjend konsesjon.

– Vårt forslag er at kommunane skal få inntekt frå produksjonsavgifta tidlegare, seier dagleg leiar i Zero, Stig Schjølset.

Produksjonsavgifta er ei inntektskjelde til kommunane frå vindkraftutbygging.

Ideen om ein kommunal kraftpakke eller «sign on-fee» er i tråd med oppfordringa til ekspertgruppa «Klimaråd 2025», som neste veke leverer sine råd til forskings- og høgare utdanningsminister Sigrun Aasland.

– Det kan ta opp til ni år før kommunane får inntekter gjennom avgifta. Vi foreslår derfor at delar av desse pengane bør kome på eit tidlegare tidspunkt, forklarar Schjølset.

Les også Slik går det med kraftløftet (spoiler: ikkje så bra)

– Dei forstår ikkje kommunane

Naturvernforbundet er kritiske til forslaget.

– Eg tenker at dei ikkje forstår kommunane som seier nei. Folk opplever nærnaturen sin som veldig verdifull, seier nestleiar i Naturvernforbundet, Helene Ødven.

Ødven trur ei betre løysing er å legge anlegg i «grå areal».

Nestleiaren skildrar «grå areal» som område der naturen «allereie er øydelagt».

– I all hovudsak blir vindkraft lagt til urørt natur, viktige naturområde og friluftslivsområde. Det øydelegg med støy og lysforureining, fortel Ødven.

Les også Dette er kommunane som seier ja til kraftutbygging

Bremanger kommune nyt godt av vindkraft

Sjølv det kan gå eit tiår før kommunane får inntekter på vindkraft, er det mange kommunar som tener godt på den fornybare energikjelda.

For første gong la Statistisk sentralbyrå fram tal på kor mykje kommunane tener på vindkraftanlegga sine.

Bremanger kommune er blant kommunane som tener best på vindkraft.

Vindkraftverka sikra kommunen inntekter på nær 23 millionar kroner i fjor.

Åfjord kommune hadde dei største inntektene, etterfølgt av Bjerkreim kommune og Vefsn kommune.

Ei billig kjelde til kraft

– Vindkraft er kontroversielt mange stadar. Det er ikkje tvil om at for mange kommunar inneber vindkraft store ulemper. Utbygging må ha nokre fordelar. Ein god økonomisk kompensasjon kan vere det, seier Schjølset.

Han peiker på at vindkraft er ein av dei rimelegaste formene for ny kraftproduksjon.

– Både havvind og atomkraft, som inneber energiproduksjon med mykje mindre naturinngrep, er både dyrare og ligg litt lenger fram i tid.

Ødven i Naturvernforbundet er ueinig i at vindkraft er billig å bygge ut.

– Det er billig fordi du ikkje tar med kostnaden med å øydelegge naturen og splitte lokalsamfunn.

– Vi er oppteken av at energi blir spart og effektivisert, sier ho.

Les også Før fekk krafta katedralar – no splitter ho landet

Les også Trøystepremie for kommunane: Foreslår ny avgift på vindkraft