Nord-Norgebanen er draumen som politikarar og næringsliv i Finnmark fryktar kan bli eit mareritt. I dag la Jernbaneverket fram nye tal for kva ein jernbane frå Fauske til Tromsø vil koste.
Med ein sidearm til Harstad, er prisen no sett til 281 milliardar kroner. Dette svarer til 16 bygg som operaen i Oslo.
Jernbaneplanane for Nord-Noreg har eksistert i 100 år, men skjenene til nord går gjennom Sverige.
– Stiller langt bak
Både stortingspolitikarar og fylkespolitikarar i Finnmark, meiner Nord-Norgebanen har vorte eit urealistisk dyrt prosjekt.
Arbeidarpartiets Linda Beate Randal skal inn i det nye fylkestinget for Finnmark, etter splittinga med Troms.
– 281 milliardar…det er jo ein kraftig sum, då, seier ho.
Randal det er mange andre tiltak ein heller kan gjere for det beløpet.
– Vi i Finnmark ønskjer jo også å prioritere Nord-Noreg. Sånn sett har vi jo sagt at vi ønskjer å prioritere Nord-Norgebanen, men han må ikkje på nokon måte komme i konflikt med, eller i staden for nokre samferdselstiltak i nord og i alle fall ikkje i Finnmark.
Heller ikkje denne gongen er den rasfarlege strekninga mellom Kautokeino og Alta prioritert av styresmaktene. Het frå eit jordras i mai 2022.
Foto: Jonas Løken Estenstad / NRKDet er likevel ulike syn internt i Arbeidarpartiet om saka.
Noverande fylkesråd for samferdsel frå Finnmark, Agnethe Masternes Hansen (Ap), nektar å leggje bort kampen for jernbanen.
Stortingsrepresentant Runar Sjåstad (Ap) støtter Linda Beate Randal.
– Vi må vel vere så ærlege å seie at med slike beløp stiller jernbanen langt bak i rekkjene, var kommentaren hans då nyheita kom tysdag om nye milliard-berekningar.
Storpolitikk
Det politikarar og næringsliv i Finnmark krev, er at europavegen mellom Alta og Kautokeino blir bygd ut. Vegen går under namnet «Kløfta» og ber namnet med rette. E 45 går gjennom ei smal og svært rasfarleg kløft på fleire kilometer.
Finland og Sveriges inntog i Nato blir trekt fram som ein «gamechanger» i arbeidet med nye transportplanar i Nord-Noreg.
Russlands invasjon i Ukraina har ført til heilt nye vurderingar av kva som er viktige samferdselstiltak i Noreg, ifølgje rapporten.
Tidlegare har Noreg vore Natos grense mot Russland i nord. Og eit angrep på Nato i Noreg ville då måtta skje nordfrå og sørover. Når finskegrensa er Natos grense mot Russland, blir korridorane inn til Sverige og Finland gjennom Nord-Noreg svært viktige for dei allierte.
E 45 frå Alta – «Kløfta» – er ein slik korridor.
Men den nye samferdselsplanen for Nord-Noreg fann ikkje rom for nokon vegprosjekt i Finnmark.
– Det er på overtid at ein får den realisert. Både i eit tryggleiks- og geopolitisk perspektiv, så er det veldig viktig å få på plass Kløfta, seier Alta-ordførar Monica Nielsen (Ap).
– No har ein fylt Nordland med konsept, både flyplass i Bodø og på Helgelandskysten, ein får E10 og doble jernbanespor, men ikkje ei krone til Finnmark. Det må eg seie, det skuffar meg veldig, seier Alex Bjørkmann i Alta Høgre.
Heller ikkje stortingsrepresentant Bengt Rune Strifeldt i Frp er imponert, og meiner det vil bli vanskelegare å få realisert prosjekt i Finnmark.
Utelate
Leiar for Alta Næringsforening Kjetil Kristensen peikar på at utbetring av denne vegen har vore eit krav i 30 år.
– Snart må politikarane også skjønne at vi treng vegar her oppe òg, seier han.
Kjetil Kristensen i Alta næringsforeining krev at vegen mellom Alta og Kautokeino blir oppgradert.
Foto: Kristin Humstad / nrkDenne vegen er berekna å koste 1,2 milliardar kroner.
Etter at den største transport-utgreiinga i historia vart lagt fram i Narvik i dag, meiner Randal at Finnmark er utelate.
– Det er utruleg trasig. Dette stemmer ikkje overeins med tryggleik og beredskap og alt det som har komme fram i rapportar der ein må prioritere Finnmark på ein heilt spesiell måte. Men det kjem ikkje akkurat fram i rapporten som kom i dag då.
