Blinde Emil (17) ber om hjelp – sender utfordring til Northug

Emil Moore-Carlsen har store draumar innan langrennssporten. 17-åringen elskar å vere ute i løypene og håpar ein gong å ta medalje i Paralympics.

Som blind er likevel Moore-Carlsen avhengig av hjelp på veg mot målet. For Fossum-løparen er det avgjerande at han alltid har med seg ein følgesperson på langrennstur, men den talentfulle 17-åringen opplever stadig at det ikkje finst nokon som kan vere med han på trening eller konkurranse.

– Det er ikkje til å leggje skjul på at det er ei hindring. Plutseleg står ein der utan følgesperson, og det er eit problem. Det har ført til at eg har måtta trene ein del alternativt, noko som ikkje er ønskjeleg, fortel Moore-Carlsen som konkurrerer i B1-klassen, til NRK.

Det har vorte mange einsame økter på tredemølle eller sykkel i barndomsheimen. Rådgivar i Skiforbundet Anne Ragnhild Kroken fortel at det er stor stor mangel på følgespersonar i Noreg, noko som kan gå utover Noregs framtidige stjerner.

– Vi slit med å få tak i følgespersonar. Og det gjeld sikkert ikkje berre langrenn. Viss vi skal få opp nye utøvarar til landslaget, er vi avhengig av følgespersonar, fortel ho.

– Eg har høyrt om utøvarar som ikkje gidd meir og har lagt opp fordi dei ikkje får tak i følgesperson, seier Moore-Carlsen.

Fortvila mor

Mor hans, Linda Moore-Carlsen, fortel at det også er «innmari trist» for dei som foreldre at sonen ikkje får trena.

– Det har skjedd mange gonger at vi har hatt ein skuffa gut som står fullt påkledd og klar for trening, men som ikkje kjem seg ut fordi følgespersonen har vorte sjuk eller ikkje kan komme likevel. Det er kjedeleg når han har lagt opp kvelden til å trene. Han vil møte gutane i staden for å vere åleine på ei tredemølle eller sykkel, seier ho.

Familien har søkt Bærum kommune om brukarstyrt personleg assistanse (BPA) i håp om å få ein meir permanent følgesperson, men fekk avslag. Dermed har det vorte opp til familien sjølv å finne nokon som kan vere med Emil.

I langrenn er jobben til følgespersonen hovudsakleg å gå føre og instruere utøvaren og fortelje korleis løypa er. Emil Moore-Carlsen trur at hovudårsaka til at han ikkje får tak i nokon, er at mange rett og slett ikkje veit om moglegheita.

– Eg trur også mange synest det er skummelt å skulle vere følgesperson, men det høyrest kanskje vanskelegare ut enn det faktisk er, seier han.

Då han var yngre, var det enklare å få tak i følgespersonar, men med åra har Moore-Carlsen vorte svært rask i sporet. Han går idrettslinja på Dønski vidaregåande skule som har ordna ein følgesperson til han i skuletida.

Med ein gong skuledagen er over, oppstår ofte problema. Moore-Carlsen håpar at nokre av dei mange spreke langrennsløparane i Noreg vil sjå på det å vera følgeperson som eit ekstra høve til å komme seg ut og trene.

– Når ein byrjar å satse, blir det vanskelegare, og færre klarer å halde følgje. Då er ein avhengig av nokon som har gått aktivt sjølv, men ofte har dei ei eiga satsing, eller dei har andre ting som krasjar, fortel 17-åringen.

Utfordrer Northug og Sundby

Svenske Zebastian Modin er til liks med Moore-Carlsen heilt blind. Han konkurrerer også i B1-klassen og er blant verdas beste para-langrennsløpere.

Modin har fått skikkeleg stjernehjelp på vegen og har mellom anna hatt OL-medaljørane Emil Jönsson og Daniel Rickardsson som følgespersonar.

No sender Moore-Carlsen ei lita utfordring til nokre tidlegare norske langrennsheltar.

– Det hadde vore kult om nokon som tidlegare har gått på landslaget ville være med, som Petter Northug eller Martin Johnsrud Sundby. Eg vil gjerne vende meg til dei store stjernene og spørje om dei kunne tenkt seg å bli med på ei økt.

Får støtte av svensk OL-helt

Rickardsson fortel at han vart spurd av det svenske skiforbundet om han ville vere Modins følgesperson. Han kjende godt til rolla gjennom folk som Jönsson og meiner det er ein svært givande jobb.

– Eg får veldig mykje bra trening av det. Også er det veldig lærerikt og eit høve til å gi tilbake til nokon som treng det. Zebastian er ein dyktig langrennsløpar og treng nokon som kan gå fort, seier OL-vinnaren frå Vancouver og Sotsji.

Rickardsson fortel at det nesten er ein heiltidsjobb å være følgesperson og trur utfordringa er å finne nokon som er god nok til å halde følgje, men som ikkje satsar aktivt sjølv. Han meiner at Northug og Sundby burde gi det eit forsøk.

– Ja, kvifor ikkje? Men det må gå opp med resten av kabalen deira. Mange bruker to følgespersonar for å få nok trening, seier svensken.

– Det er eit reelt problem

Moore-Carlsen får støtte av den einaste svarksynte utøvaren på para-langrennslaget, Thomas Oxaal. Ledsag hans Geir Lervik har fått utøvarkontrakt gjennom forbundet og er tilsett som Oxaals BPA.

Men landslagsutøvaren veit godt at ikkje alle er like heldige.

– Mangel på følgespersonar er eit reelt problem. Det finst mange gode skiløparar i Noreg, men det er ikkje så lett å få folk til å prioritere å bli følgesperson eller ha lyst til å gjere det. Emil, som er heilt blind, er jo heilt avhengig av det, seier Oxaal.