Hopp til innhold

Mánáide diehtu sámiin

Okta Norgga stuorimus girjelágádusain almmuha otne vuosttaš diehtogirjji mánáide, mii lea sápmelaččaid birra.

Illustrasjon fra boka "Samer"

Lávus sáhttá maiddái plánet čuovvovaš čoahkkinmátkki dahje luomu.

Foto: Illustrasjon av Ketil Selnes/Cappelen Damm

Sigbjørn Skåden

Girječálli Sigbjørn Skåden dáhttu dáža mánáide muitalit dárkilis dieđuid girjás sámi servodagas.

Foto: Johan Ante Utsi / NRK

Sámi girječálli Sigbjørn Skåden jerrui čállit álkes, somás ja miellagiddevaš girjji dáža mánáid várás geat eai soaitte diehtit ovdalaččas nu olu sámi kultuvrras ja historjjás.

– Su mielas lea mávssolaš juohkit albma, dárkilis dieđuid sápmelaččain, danin lea dát daddjon “win-win”-dilálašvuohta, oaivvilda Skåden.

Son muitala iežas hálidan čilget man máŋggalágan sámi servodat lea ja addit mánáide ipmárdusa sámi historjjás, manin lea šaddan nugo lea.

Unnán diehtu

Dutkan čájeha ahte Norgga skuvlamánát eai oahpa doarvái sámiid birra, ja girječállis lei dat čálidettiin maid muittus. Nu lea son vuolggahan girjji vuđolaš dieđuiguin, omd. ahte sámit gullet ovtta álbmogii.

Bokomslaget til "Samer"

Dákkár lea oaidnit ođđa mánáid diehtogirji mii almmuhuvvo sihke sáme- ja dárogillii.

Foto: Illustrasjon av Ketil Selnes/Cappelen Damm

Girji almmuhuvvo sihke dáro- ja davvisámegillii. Dat lea vuosttaš sámegielgirji man Norgga girjelágádus Cappelen Damm almmuha. Jurdda girjjis bođii fitnodaga diehtogirjeredaktevra Kristian Baardsenis, gii imaštalai manin ii gávdnan gostige mánáidgirjjiid mat muitalivčče sámiin.

– Ulbmil leamaš rahpá dáža mánáide uvssa sámi kultuvrii, muhto mii seammás attašii juoidá maiddái sámi mánáide.

Su mielas lei kulturpolitihkalaččat dehálaš, ahte almmuhuvvo maiddái sámegillii, go vuos čállo juoga sápmelaččain, čilge Baarden.

Ostton olles riikii

Son sávvá girjji leat mávssolažžan sámi mánáidege, go eai siige buohkat dovdda iežaset historjjá. Iešge lohká oahppan olu maid ii diehtán ovdalaččas, omd. sámi sániid, gákteerohusaid ja mo cegge lávu.

Norgga kulturráđđi lea juo oasttán girjji ja dan sáhttá nu luoikat girjerádjosiin miehtá Norgga.

Illustrasjoner fra boka "Samer"

Girjedahkkit hálideaba čájehit, ahte sápmelaččatge leat máŋggaláganat.

Foto: Illustrasjon av Ketil Selnes/Cappelen Damm

Guldal radioášši:

Korte nyheter

  • 53 prosent av Norges kulturinstitusjoner viser samisk kunst

    Loga sámegillii.

    53 prosent av Norges kulturinstitusjoner har jobbet med samisk kunst, selv om de ikke er samiske institusjoner.

    Det gjør de fordi de syns samisk kunst og kultur er kunstnerisk spennende, blant annet på grunn av internasjonal tilstrømming, samepolitiske saker i Norge og Sannhets- og forsoningskommisjonens rapport.

    40 prosent sier at det ikke er relevant for dem å jobbe med samisk kunst og kultur.

    Det kommer fram i Kulturdirektoratets nye rapport, der de har kartlagt hvordan kulturinstitusjoner i Norge jobber med samisk kunst og kultur. En slik kartlegging har ikke blitt gjort før.

    Her er kunsten til Synnøve Persen, Hans Ragnar Mathisen, Iver Jåks utstit på Nasjonalmuseet:

    Synnøve Persen, Hans Ragner Mathisen, Iver Jåks
    Foto: Wenche Marie Hætta / Nrk
  • 53 proseantta Norgga kulturásahusain fuomášuhttet sámi dáidaga

    Les på norsk.

    53 proseantta Norgga kulturásahusain leat fuomášuhttán sámi dáidaga, vaikke vel eai leat sámi ásahusat.

    Dan dahket go sin mielas lea sámi kultuvra ja dáidda miellagiddevaš, earret eará danin go sámi dáidda lea riikkaidgaskasaččat oidnosis, Norgga sámepolitihkalaš áššiid dihtii ja Duohtavuođa- ja soabahankommišuvnna raporta dihtii.

    40 proseantta ii-sámi kulturásahusain fas dadjet sin mielas ii guoskka sámi dáidda sidjiide, ja danne eai leat bargan čájehit sámi kultuvrra ja dáidaga.

    Dat boahtá ovdan Kulturdirektoráhtta ođđa raporttas, gos leat kárten mo kulturdoaimmahusat Norggas barget sámi kultuvrrain ja dáidagiin. Dakkár iskkadeapmi ii leat ovdal dahkkon.

    Dá lea Synnøve Persen, Hans Ragnar Mathisen, Iver Jåks Nationálamuseas.

    Synnøve Persen, Hans Ragner Mathisen, Iver Jåks
    Foto: Wenche Marie Hætta / Nrk
  • Vil fly nesten gratis i nord

    Arbeiderpartiet i Finnmark foreslår at det skal bli nesten gratis å fly for alle som bor i tiltakssonen.

    De er ikke fornøyd med regjeringas flytilbud i regionen.

    Forslaget, som får støtte av Høyre, er inspirert av en modell Spania har for de fastboende på Kanariøyene.