Ny E39: Bonden Emilie (35) kan få firefelts motorveg gjennom garden

For to år sidan tok Emilie Moi Eikje (35) over familiegarden i Bokn, den vesle kommunen på 855 personar nord i Rogaland.

Ho slutta på kontor for å bli bonde. Det hadde ho planar om å gjere resten av yrkeskarrieren.

Men nyleg fekk ho ein beskjed frå Statens vegvesen som gjer at planane har fått eit skot for baugen: Ein firefelts motorveg kan bli lagd gjennom garden hennar.

– Den vil ta heile hagen, den dyrka marka og utsikta. Den vil øydeleggje alt, seier Eikje, som ikkje forventa at motorvegen skulle bli ei problemstilling då ho overtok garden frå foreldra.

I Bokn kan 20 husstandar bli ramma av planane. Det utgjer rundt fem prosent av befolkninga på 855 i kommunen.

Vil spare 30 minutt med ny veg

Ferjefri E39 er Noregs største samferdselsprosjekt nokosinne. Éin av planane i prosjektet er å byggje ein motorveg med fire felt mellom Bergen og Stavanger.

Dersom planen blir ein realitet, vil ein kunne reise mellom dei to storbyane på to timar. Det er halvparten av dagens reisetid med bil.

Og her kjem den 67 kilometer lange strekninga mellom Bokn i Rogaland og Bømlafjorden i Vestland inn.

Her er det mogleg å spare cirka 30 minutt med ein ny veg, ifølgje Statens vegvesen.

Denne veka presenterer Vegvesenet eit såkalla «planprogram» for E39 for strekninga. Eit planprogram er viktig, fordi det definerer kva område som skal greiast ut og til sjuande og sist bli til ein flunkande ny veg. Først skal forslaget ut på høyring.

Totalt er det 140 husstandar på strekninga frå Bokn til og med Sveio som har fått eit brev i posten. Her står det at eigedommen deira kan bli ramma av ein motorveg i framtida.

Bonden Emilie Moi Eikje trur uvissa blir tung å bere. Ho vil byggje eit nytt fjøs til kyrne, men tør ikkje investere dersom det blir motorveg der i staden.

– Viss eg mistar landbruksareala mine, kan eg ikkje produsere mat til dyra. Då må eg anten byrje å kjøpe inn mat eller leggje ned, seier Eikje.

Ordføraren kritisk

I planprogrammet har Statens vegvesen laga to alternativ til veg gjennom Bokn. Begge har store konfliktområde, skriv Vegvesenet.

Den nye ordføraren i kommunen Egil Våge (Sp) skulle ønskje at forslaga tok mindre jordbruksjord, lyng og hei.

Han fryktar at alt av investeringar og utvikling i kommunen blir frosne medan ein ventar på ei avgjerd om motorvegen.

Ordføraren trur folk vil flytte frå Bokn dersom eit av forslaga blir ein realitet.

– Vi har ikkje noko å tilby av byggjefelt eller erstatningstomter, seier Våge.

Heller ikkje den nyleg avgåtte ordføraren i kommunen Osmund Våga (Sp) er særleg begeistra.

Han meiner også at det vil tyngje kommunen at det ikkje er eitt, men to, forslag til veg gjennom Bokn.

– Viss det kjem to slike soner, vil dei bandleggje store delar av det utbygde området i Bokn. Det kan vi ikkje godta, fordi det vil setje så store avgrensingar på utviklinga, seier Våga.

Statens vegvesen: – Alle vil kjenne nokon som er ramma

Henry Damman, planleggingsleiar i Statens vegvesen, legg ikkje skjul på at vegen kan få negative konsekvensar for urørt natur og innbyggjarar i Bokn, Tysvær og Sveio.

– Det er veldig dramatisk. Alle vil kjenne nokon som er ramma. Men dette ønskjer vi å greie ut no, seier Damman, som seier at det vil gå halvtanna år før Statens vegvesen vil tilrå éi av dei to skisserte strekningane.

Og når kan vegen bli klar?

Det er uvisst. Først skal han få plass i Nasjonal transportplan, i statsbudsjettet og i lokale og regionale prioriteringslister. Dersom alt går etter planen for vegvesenet, vil bilar kunne rulle på vegen ein gong mellom 2038 og 2040.

Og dei positive konsekvensane?

– Lokalsamfunnet kan få ein ny, sikrare og meir framkommeleg veg, seier Damman.