|
|
|
|
|
|
|
|
|
Leksikonredaktør:
Nettansvarleg:
Distriktsredaktør:
Copyright:
NRK Sogn og Fjordane
|
|
| |
Kjende personar i Luster: Jon LabergJon Laberg (1859-1948) frå Bergen, busett i oppveksten på Ornes, der han ætta ifrå. Lærar, Venstre-politikar og historikar.
Publisert 31.10.2003 15:33. Oppdatert 05.11.2003 13:45.Eksamen frå Balestrand lærarskule 1876, og frå Stord lærarskule 1890. Lærar i Hoddevik på Stad 1876-1878, Erdal i Lærdal kommune 1878-1883. Lærar ved Jakob Sæthre sin skule for psykisk utviklingshemma i Bergen 1883-1886. Overlærar ved Bergens folkeskole 1886-1926.
PolitikarFrå 1886 medlem av bystyret og formannskapet i Bergen i 30 år, derav varaordførar 1908-1909. Han var også medlem og formann i skulestyret i Bergen i fleire år.
Skreiv bygdebøkerJon Laberg er likevel mest kjend som bygdebokskrivar i Sogn. Han har skrive bygdebøker for Jostedal, Hafslo, Luster, Årdal, Balestrand, Lærdal og Borgund, og gardssoga for Vik.
Laberg var den første bygdebokskrivaren i Sogn og Fjordane som tok med opplysningar om fattigstell, husmenn og tenarhald på gardane. Han var medskipar av Historielaget for Sogn i 1909, og første æresmedlem i laget. Tildelt medaljen for Borgardåd og Klostermedaljen, som er høgste utmerkinga til fråhaldsrørsla.
|
|
|
Finn fram i Fylkesleksikonet!
|
|
| |
|
|
SOGN OG FJORDANE FYLKE, TEMASIDER
|
|
|
|
Den første kongen i Noreg, Harald Hårfagre, var sogning. Han vaks opp på Husabø på Leikanger, der mora kom frå.
Les meir om kong Harald Hårfagre og landsamlinga og om slekta hans i Sogn.
| | |
|
Den 23. juli 1810 gjekk to engelske krigsskip til åtak på ei lita, norsk flåteavdeling ved øya Silda sør for Stad og tok det norske mannskapet til fange. Dagen før hadde engelskmennene herja i Ervik-bygda på Stad. Kvifor gjekk den mektige engelske marinen til åtak på skrøpelege, norske kanonjollar i Ytre Nordfjord?
| | |
|
Då den første dampdrivne fiskebåten, ”Activ”, gjekk ut frå Ålesund i 1885, innvarsla det ein ny epoke for norske fiskeri: Havfisket. Dei store skipa gjorde det mogeleg å utnytte fiskeressurane langt til havs. Kring 1910 hadde Sogn og Fjordane 20 slike store fiskedampskip. Fleire av dei vart brukte i aktivt fiske heilt fram på 1960-talet.
| | |
|
Frå 1920-talet og fram til like etter krigen fekk Sogn og Fjordane i alt 623 nye gardsbruk. Selskapet Ny Jord spela ein aktiv rolle i nydyrkingsarbeidet i mellomkrigskrigtida, og særleg merka Jølster seg ut som den store nydyrkingskommunen med 57 nye bruk.
| |
|
I mellomalderen låg det ei kyrkje på Utvær. Utvær ligg åtte km vestanfor dei andre øyane i Solund, og er det vestlegaste punktet i Noreg som har vore busett. Kvifor vart det bygd eit gudshus bokstaveleg tala midt ute i havet?
| |
|
Sjalusi er diverre eit klassisk drapsmotiv. Slik var det også for tenestejenta Sigrid i Vetlefjorden ein gong på 1600-talet då ho la sin elsk på husbonden på garden. Men for å kapre han måtte ho få kona av vegen, og til det trengde ho hjelp.
| |
|
Ingen fylke i landet hadde så få medlemmer av Quislings Nasjonal Samling som Sogn og Fjordane. Berre 396 fjordingar og sogningar var medlemmer i NS under 2. verdskrig, og mange av desse var innflyttarar og unge jenter som hadde kontakt med tyskarane. Fleire kystkommunar var så godt som frie for NS-folk.
| | |
|
I 1763 vart Joachim de Knagenhjelm utnemnd til den første amtmannen i Sogn og Fjordane. Det første han gjorde, var å flytte heim til mor på Kaupanger hovedgård. Men berre åtte år seinare vart Knagenhjelm nærmast tvangsflytta til Nord-Noreg. Kvifor?
| |
|
|
|
|
|
|
Tips andre om denne saken
Utskriftsvennlig versjon
