Kárášjoh-nieidda guovttos Lisa Kajsa Skoglund ja Carmen Kleppe leaba jagi vázzán skuvlla Amerihkás. Olu nuorat vulget olgoriikii gazzat oahpu ja oahppat eaŋgalasgiela.

Lisa Kajsa Skoglund orui Louisiana stáhtas ja Carmen Kleppe fas Colorado stáhtas. Soai muitaleaba mo sudno dilli lei USA:s.

Olu bargu

Ovdal go nieidda guovttos beasaiga fárret Amerihkái, de ledje olu skovit maid soai fertiiga deavdit ja fertiiga maiddái bures bargat skuvllas vai ožžuiga buriid árvosániid.

– Don it sáhte leat diekkár, gii beare čohkkát ruovttus. Fertet čállit hui ollu báhpáriid iežat birra nu ahte earát háliidit duinna deaivvadit, ja nu geahččalit fidnet bearraša, geaid lusa manat, muđui it beasa Amerihkái, muitala Skoglund.

Lei go stuorra erohus doppe vázzit skuvlla ja Kárášjogas?

– Dat lei stuorát skuvla. Dáppe leat dušše iežat skihpáriiguin ovttas ja dovddat buohkaid. Doppe sáhtte leat buohkain skihpárin, muhto don it dovdan buohkaid, ledje menddo olu olbmot. Mun oidnen ođđa olbmo juohke beaivve, dadjá Skoglund.

“Prom”

Dáppe Norggas oaidnit mii ahte Hollywood nuoraidfilmmain lea álo “prom”, diet feasta mii lea joatkkaskuvlajagi loahpas, ja masa buohkat hirbmadit čiŋadit. Kleppe ja Skoglund maid searvvaiga dákkár doaluide, ja muitaleaba man dehálaš dat lea Amerihká nuoraide.

– Mis gal lei nu ahte jus dus eai lean allajoccaskuovat, de it beasa sisa. Ledje dušše guovtti maŋimuš jagi oahppit, geat besse leat mielde. “Seniorat”, dat maŋimuš jagi oahppit, galge coggat vilges biktasiid, ja sii dat dušše ožžo vilges biktasiiguin boahtit, čilge Kleppe.

Lei go nu ahte olbmot galge jearrat “date”?

– Jo, muhto don it sáhttán guovttá gaskka jearrat, don fertejit jearrat nu ahte buohkat oidne, muitala Skoglund.

Na, jearai go muhtun dudnos deaivvadit dudnuin?

– A-a, čaibmaba goappašagat.

Soai leigga goappašagat šiehtadan skihpáriiguin vuolgit doaluide, ja dadjaba ahte Amerihkás lávejit nuorat juhkat, ja muhtumin geavvá maiddái nu ahte olbmot jápmet go vudjet biillain juhkanvuođas.

Earálágan kultuvra

Mii lei erohus sámi ja Amerihká kultuvrrain?

– Dat bidje veahá maidge borramuššii. Dat lei áibbas garas, illá nagodit borrat dan. Ja Louisiana lea okta dain stáhtain, gos leat buoiddimus olbmot. Muhto ledje gal olus, geat ledje oalle seakki maid, aŋkke nuoraid gaskkas. Eatnašat guldalit dušše country ja ghetto-musihkka, muitala Skoglund.

Carmen, don hálat juohke nuppi sáni eaŋgalas gillii, mii lea mannan boastut?

– Go don hálat dušše dan giela juohke beaivve jagis, ja de boađát ruoktut ja fertet fáhkka eará giela hállat... dat ii mana. Dat lea erenomážit váttis dáppe Sámis, gos hálat sihke dárogiela ja sámegiela, dadjá Kleppe.

Gula olles jearahallama dás