Jonas (23) måtte flytta då husleiga auka

– Det blei litt trongt med økonomien når det var såpass dyrt, seier Jonas Fagereng Jacobsen (23).

I fjor flytta fotojournalistikk-studenten inn i ein studenthybel frå eit privat selskap på 15 til 16 kvadratmeter på Bislett i Oslo, med ei leige på 8700 kroner.

Etter eitt år auka leiga til over 9000 kroner, og Jacobsen såg seg nøydd til å flytta.

Nå skal 23-åringen flytta til eit firemannskollektiv saman med broren og to andre. Der vil leiga ligga på rundt 7000 kroner.

– Det er billigare og det blir sosialt.

– Ikkje realistisk å berre leva på studiestøtta

For studieåret 2022/2023 er den ordinære studiestøtta på rundt 8788 kroner i månaden.

Ifølge Norsk studentorganisasjon sitt studentbudsjett brukar ein student 7690 kroner på husleige.

Då har ein 1010 kroner igjen å leva på resten av månaden.

Den siste tida har også prisane på mat og straum auka. Prisveksten i Noreg har ikkje vore høgare sidan 80-talet, viser tal frå Statistisk sentralbyrå (SSB).

Førsteamanuensis Dag Jørgen Hveem ved Universitetet i Agder (UiA) og Handelshøgskulen BI fortel at prisstiginga har forverra ein allereie pressa studentøkonomi.

– Realistisk sett er det ikkje mogleg å leva utelukkande på studiestøtta, meiner Hveem.

Han håper at regjeringa jobbar med tiltak som skal hjelpa studentane i den krevjande situasjonen, om ikkje Stortinget.

– Dette forsterkar forskjellane på dei som kjem frå velståande familiar og som lever på den grøne grein, og barn av foreldre som kanskje sjølv har nok med å halda hovudet over vatn.

Kollektiv er billegast

Færre søkte høgare utdanning i år enn i fjor, og nivået er no det same som før pandemien. Likevel er det framleis mangel på studentbustader.

Heile 17.000 studentar står på ventelister.

På den private marknaden kan ein i snitt rekna med å betala 10.389 kroner på leige i månaden, viser ei undersøking frå Norsk studentorganisasjon.

Det er snittprisen for både leige av leilegheit, hybel og rom i bufellesskap.

Rom i bufellesskap er det billegaste alternativet i alle dei største studentbyane, Oslo, Bergen, Trondheim, Stavanger og Tromsø.

Oslo, med flest rom i bufellesskap, har dei dyraste leigeprisane.

Ser ein på arealprisen, får du som regel mest for pengane om du leigar leilegheit.

Unntaket er Stavanger og Kristiansand, der arealprisen er lågast for rom i bufellesskap.

Må jobba ved sida av

Mange studentar må jobba ved sidan av studiane for å ikkje gå i minus.

Heile 87 prosent av fulltidsstudentar jobbar i tillegg til å studera, ifølge ei undersøking frå Eurostudent.

Til samanlikning jobba 50 og 65 prosent ved sida av studia i Sverige og Danmark, ifølge undersøkinga.

Det er ikkje alle studentar som har moglegheita til å jobba ved sida av studia. Det er heller ikkje alle studentar som kan ta i mot støtte heimanfrå eller spara av storstipendet.

NRK har spurt professor Ola Honningdal Grytten ved Noregs handelshøgskole (NHH) om råd til denne gruppa. Dei er som følger:

1. Vurdera bufellesskap som kan gje lågare leige
2. Ikkje eta ute – laga mat sjølv
3. Festa mindre
4. Kutta abonnement
5. Ha sommarjobb

– Men i utgangspunktet veit eg vel ikkje korleis det kan vera mogleg med dei føresetnadane de set, seier Grytten.

Må leva på sparepengar

Jacobsen gler seg til å bu i kollektiv, men fryktar at det kommande studieåret vil bli tøft.

– Eg må leva på sparepengar. Så må eg jobba om sommaren og i feriar for å få det til å gå rundt, fortel han.

Sjølv har han ikkje moglegheit til å jobba ved sida av studia på grunn av helsemessige årsaker.

Har mista håpet

Jacobsen føler at studentane har blitt gløymd.

– Me får prøva å vera sparsame. Det er nesten ikkje noko anna me får gjort.

– Eller me kan håpa at dei aukar studiestøtta, men det har eg gitt opp.

Han meiner studentane er ei viktig målgruppe.

– Me skal ut å ta over jobbar og ut i samfunnet, så det å gløyma oss synest eg er litt synd.

– Kva kunne vore gjort for å betre situasjonen din som student?

– For min del kunne det vore å auka studiestøtta. Og hatt endå fleire studentbustadar som er til ein rimeleg og god pris.