Kunstnarar reagerer på millionstipend til Melgaard

– Det er ein liten pott med pengar som mange dyktige kunstnarar arbeider beinhardt for. Då tenker eg at dei som har tent svært godt på kunsten sin og som har gode utsikter for å gjere det også framover, ikkje er rettkomne søkarar, seier biletkunstnaren Ingunn Skogholt.

Ho er ei av fleire i kunstnarmiljøet som reagerer på tildelinga av stipendet til den framgangsrike kunstnaren Bjarne Melgaard, som har tent godt på kunsten sin dei seinaste åra.

I fjor hadde Melgaard ei inntekt på mest seks millionar kroner, og 2,2 millionar året før, ifølgje bladet Kapital.

Skogholt meiner det er nødvendig å sjå på dagens kriterium for å gjere tildelinga meir rettferdig.

– Kunstorganisasjonane burde snakke om ei øvre inntektsgrense før ein rettmessig kan få tildelt stipend. Ti år er også ei lang periode og ein bind mykje pengar. Eit treårig arbeidsstipend er kanskje noko ein heller kan vurdere.

Biletkunstnaren Lotte Konow Lund meiner ein må diskutere dei strukturelle problema rundt tildelinga av stipend.

– Dette er ein mykje større diskusjon enn å seie at den og den gjorde feil i å søke, eller at den og den gjorde stipendkomiteen feil med å gje stipend. Vi må snakke om korleis vi vurderer kvalitet og korleis ein skal fordele midlane, seier ho og held fram:

– Men det er også viktig å ikkje gå ut mot enkeltkunstnarar, for då vert det vi kallar uthenging, og det er vi ikkje for i det heile.

NRK har vore i kontakt med Bjarne Melgaard. Han ønskjer ikkje å kommentere kritikken og viser til Kulturrådet sine vedtak og legat.

Etter at nyheita om stipendtildelinga vart kjend oppstod det ein debatt i det norske kunstmiljøet. Under eit innlegg på Facebook som kritiserte tildelinga av stipendet til mellom anna Melgaard har desse kommentarane blitt skrive:

Christine Istad: – ... Melgaard har absolutt gjort seg fortent til det, men spørsmålet er heller om det er kollegialt å søke om ein har ein solid økonomi frå før ... Nokon tener godt eit år og dårleg neste, også Melgaard og andre i hans liga. Difor kan ein ikkje ha eit behovsprøvd stipend.

Birgit Hatlehol: – Det er det vanlege, men så var det dette med å la tvilen kome til gode. Dei kan begge vere i ein vanskeleg økonomisk situasjon. Dei skuldar oss inga forklaring.

– Få stipend fører til frustrasjon

Over 800 søkte på stipendet for etablerte kunstnarar. Melgaard er ein av 27, altså ein av tre prosent som fekk tildelt dette stipendet i år. Kunstnarane vert vurdert på kunstnarisk kvalitet og aktivitet. Stipendkomiteen har vurdert at søknaden til Melgaard oppfyller kriteria for å få dette stipendet.

– Det er ytst få av dei kunstnarane som søker som får tilslag hos Statens kunstnarstipend. Dei melder kvart år at det er mange fleire kvalifiserte søkarar, enn det er stipend. Eg har forståing for at mange vert frustrerte, forklarer Ruben Steinum som er styreleiar for Norske Billedkunstnere.

Han meiner at løysinga er å auke talet på stipend og påpeiker at det vert gjort ei vurdering av inntekta til kunstnarane som får tiårsstipend etter fem år:

– Om snittinntekta er over 600 000 kroner årleg over dei fyrste fire åra, får ein ikkje stipend dei siste åra.

Trude Gomnæs Ugelstad er leiar for utvalet i Statens kunstnarstipend og har forståing for reaksjonane frå kunstnarane.

– Eg har stor forståing for at mange kunstnarar er skuffa. Utvalet i Statens kunstnarstipend arbeider politisk med å få fleire stipend til ordninga.

– Det er litt guffent.

Det er stipendkomiteen for biletkunstnarar som har vurdert søknaden til mellom anna Melgaard. Stipendkomiteen består av profesjonelle kunstnarar som sit i periodar på to år, og som er valde av medlemmane i Norske Billedkunstnere. I år består komiteen av desse:

Sverre Bjærtnes (Oslo), André Kamran Tehrani (Oslo), Gunvor Nervold Antonsen (Rollag), Snorre Ytterstad (Oslo), Anna Marie Sigmond Gudmundsdottir (Sør-Fron), Sverre Malling (Oslo), Siri Austeen (Oslo), Kirsti van Hoegee (Bergen), Karolin Tampere (Kabelvåg) og Anders Eiebakke (Oslo).

Den nære venen og samarbeidspartnaren til Melgaard, Sverre Bjærtnes sit i juryen som har behandla søknadane frå biletkunstnarane. Det har mellom anna fått den unge kitschmålaren William Heimdal til å stille spørsmål ved habiliteten til Bjærtnes:

NRK har fått innsyn i eit dokument som bekreftar Sverre Bjærtnes vart rekna som inhabil i behandlinga av søknaden til Melgaard. Han var ikkje til stades og deltok ikkje i vurderinga av søknaden.

Ruben Steinum i Norske Billedkunstnere er trygg på avgjersla til juryen.

– Eg er trygg på habilitetsreglane og har full tillit til at stipendkomiteen har tatt gode og trygge avgjersler. Det er ein komité på ti stykk som har tatt avgjersla, og ikkje ein enkeltkunstnar åleine, seier Steinum.

NRK har vore i Kontakt med Sverre Bjærtnes. Han ønskjer ikkje å kommentere saka.

Det er ikkje fyrste gong dette skjer; Fleire forfattarar reagerte sterkt då Knausgård i mars fekk tildelt eit treårig stipend frå Forfatterforeningen.