– Venene til Utøya-ofre vart gløymde

– Me hadde venta at dei kom til å bli påverka av tapet. Men me vart kanskje litt overraska over i kor stor grad dei sleit med sorga etterpå, seier Stipendiat Iren Johnsen ved senter for krisepsykologi i Bergen.

I ei fersk doktoravhandling tek Johnsen føre seg korleis dei som mista venene sine på Utøya sørga over tapet.

Meir enn halvparten fortel at dei fekk fråvær frå skule og jobb etter tragedien.

– Vart ikkje tekne på alvor

I dagane etter 22. juli sidan sat ein nasjon tilbake i kollektivt sjokk.

Etterlatne familiemedlemer sat att i djup sorg. Familiar hadde mist eit born, eit barnebarn, ei søster, ein nevø.

Fleire hundre unge menneske opplevde å mista ein nær ven, venninne eller kjærast på øya i Tyrifjorden. Mange opplevde å bli gløymd, meiner Johnsen.

– Mange av desse opplevde å ikkje bli tekne på alvor. Dei opplevde å ikkje verta inkluderte med ein gong, meiner stipendiaten.

Kartla sorg- og traumereaksjonar

I undersøkinga har 88 personar svart på spørjeskjema. I tillegg er tretten ungdomar intervjua.

Nesten førti prosent fekk dårlegare karakterar og presterte dårlegare på arbeid.

– Det mest overraskande var kor mykje det påverka dei i kvardagen, og kor sterkt saknet av venen var, seier Johnsen.

Under halvparten fekk hjelp

Stipendiaten fann også kjønnsmessige skilnader. Åtti prosent av jentene hadde psykiske plager etter å ha mista ein nær ven i terroraksjonen. Berre halvparten av gutane, kring førti prosent, oppgav å slita med det same.

Av dei som sleit psykisk sleit nær éin av tre med sjølvmordstankar.

Nær sytti prosent av dei spurte venene kjente at dei trong hjelp etter tragedien. Men under halvparten fekk det.

– Nokre har nok opplevd å måtte kjempa meir for å få hjelp. Eg meiner me treng eit betre system for å fanga opp dei venene som slit i stor grad.