Mista to innbyggjarar til sjølvmord – etterlyser psykisk helsetilbod

Dei siste tre månadene har to personar busette på Svalbard teke sitt eige liv.

Torsdag kveld samla fleire av innbyggjarane i Longyearbyen seg for å minnast dei to dei har mista.

No etterlyser befolkninga eit psykisk helsetilbod, noko som i dag ikkje er tilgjengeleg på øya.

– Det er jo veldig viktig for at ein har nokon å snakke med. Alle treng nokon å snakke med ein gong iblant. Same kva, seier 16 år gamle Embla Abild, elev ved Longyearbyen vidaregåande skule og medlem av ungdomsrådet.

Ikkje lovpålagt

Lokalstyreleiar i Longyearbyen Lokalstyre, Arild Olsen, fortel at det er ei vanskeleg sak.

For på Svalbard gjeld ikkje velferdslovgiving. Byen skal vere eit «levedyktig familiesamfunn», men ikkje eit livsløpssamfunn.

– Vi kan ikkje ved lov kan innføre denne typen tenester. Det gjer at det heller ikkje er ein finansiell modell til det, seier Olsen.

I tillegg er det gitt påpakning frå nasjonale styresmakter om at tilbodet i byen ikkje skal utvidast.

– Men vi har jo likevel utvida tenester i forhold til det lovpålagde. Eit tilbod i vidaregåande skule er eit godt døme som ikkje er lovpålagt, men vi gjer det fordi det er viktig, seier Olsen.

Bruker det dei har

Som del av lokalstyret sitt krisepsykologiske teamet og sysselmeisteren sitt kriseberedskap, er sokneprest Siv Limstrand der om ein hamnar i krise.

– Er det fastbuande så er det jo sånn at vi følgjer dei over litt lengre tid, seier Limstrand

Ho fortel at det er ein tradisjon på Svalbard i med at befolkninga stiller opp med dei ressursane som er tilgjengeleg.

– Og då er eg som prest her, diakoniarbeidaren vår er her, og vi har folk på sjukehuset som tek imot folk til akutte samtalar, eventuelt for tilvising til vidare behandling, seier soknepresten.

Embla Abild i ungdomsrådet meiner likevel at det er viktig å få på plass eit tilbod retta mot psykisk helse.

Ho viser til at ikkje alle trur på Gud, og at det ikkje er nokon som kan følgje opp personar over lengre periodar.

Vanskeleg med mørketid

– Vi treng den faste personen som er her over lengre tid. Vi treng ein tillitsperson, det er det veldig sterkt behov for her oppe, seier Abild.

Ho fortel at det byr på utfordringar med å bu på Svalbard, og at mørketida kan vere vanskeleg for mange.

– Du legg merke til at du ikkje ser noko sollys, og det går inn på ein, seier Ablid.

I tillegg understrekar ho at det kan vere lettare å kjenne seg einsam og åleine på øya, fordi det er langt til annan sivilisasjon.