Professor Thomas Hylland Eriksen er død: – Ein sjeldan blome i akademia

Thomas Hylland Eriksen vart diagnostisert med kreft i bukspyttkjertelen hausten 2016. Han døde i kveld. Det stadfestar kona Kari J. Spjeldnæs på Facebook.

«Vår Thomas, min elskede mann og vår snille pappa forlot oss fredelig og for alltid tidlig i kveld. Vi har lenge visst at hans enestående og eventyrlige liv ikke kunne vare så lenge som vi ønsket. Heldigvis har vi som sto ham aller nærmest, Ole, Amanda, Kari og Ketil hatt fin tid, gode samtaler og øyeblikk for evigheten med Thomas de siste døgnene.»

– Ein sjeldan blome

Universitetsprofessor Thorgeir Kolshus, instituttleiar ved Sosialantropologisk institutt på UiO, kjende Hylland Eriksen godt.

Han skildrar kollegaen slik:

– Ei internasjonal stor stjerne, men også ein som studentar på førsteåret kunne sende e-post til og få svar.

Han seier Hylland Eriksen var anarkist av legning og skeptisk til hierarki.

– Det levde han ut så gode idear var gode idear same kvar dei kom frå. Han hadde ein enorm arbeidskapasitet, sjølv i dei åra han var alvorleg sjuk så gjorde han mykje meir enn ein hardtarbeidande tilsett vanlegvis ville gjort.

Kolshus trekk fram at Hylland Eriksen deltok i debattar, skreiv bøker og kronikkar.
– Han fekk for åtte år sidan ein kreftform som få overlever meir enn eit år. Han har levd med ein dødsdom over seg, og han har gjort det få klarer, å la legen gjere sitt, og halde fram med å leve livet.

– Han var ein sjeldan blome.

Samfunnsengasjert familie

Hylland Eriksen vaks opp i ein intellektuell og samfunnsengasjert familie, noko som forma han. Han studerte filosofi, sosiologi og sosialantropologi ved Universitetet i Oslo frå 1981.

Eriksen var forskar ved Institutt for fredsforsking (Prio) ein kort periode (1990–1991), før han vart tilsett ved Universitetet i Oslo. Han var førsteamanuensis frå 1991, og vart utnemnt til professor i 1995, 33 år gammal.

Han har vore forfattar og medforfattar på over 50 bøker.

I 2019 fekk han Akademikerprisen.

– Som forskar sit ein mykje aleine og er usikker på om nokon bryr seg om det ein jobbar med. Å vinne denne prisen betyr at andre synest det eg gjer er interessant og har ein verdi. Det er ei veldig stor oppmuntring og gjer at eg får lyst til å halde fram, sa Hylland Eriksen då.

– Markant tenkar

Ap-politikar Hadia Tajik omtalar Hylland Eriksen som ein markant tenkar i den offentlege debatten i ei årrekke.

– For meg personleg så har veldig mykje av det han har skrive vore ganske formande for mitt eige syn på identitet, på globalisering, på nasjonalisme.

Ho held fram:

– Og når eg som vaksen har hatt gleda av å møte han nokre gonger, så har eg opplevd han som eit veldig genuint menneske og intellektuelt nysgjerrig.

Forfattar og MDG-politikar Eivind Trædal skriv at Hylland Eriksen var ein fantastisk formidlar og vidsynt tenkar.

– For eit tap for Noreg! Slike har vi ikkje for mange av, og no har vi ein færre. Takk for alt (og det var søren ikkje lite!).

I mai snakka Hylland Eriksen om både livet og døden då han gjesta podkasten Kladden har dævva.

Svein Stølen, rektor ved UiO, seier Hylland Eriksen var ein glitrande formidlar som har inspirert mange.

– Han tok sosialantropologien ut av akademia og inn i menneska sine liv. Så han bidrog til at heile Noreg forstod samfunnet vi er ein del av betre, seier han.

Uredd og folkekjær

Forskings- og høgare utdanningsminister Oddmund Hoel (Sp) seier bortgangen er triste nyheiter.

– Thomas Hylland Eriksen var ein sann intellektuell, som har imponert, irritert og engasjert. Han har kombinert forsking på det absolutte toppnivået med å formidle faget sitt til eit brett publikum.

Hoel seier Hylland Eriksen var ei tydeleg offentleg stemme, som aldri veik unna ein diskusjon og aldri var redd for å vere motkulturell.

– Likevel blei han ein folkekjær og velkjend forskar. Eg trur at for mange nordmenn var Hylland Eriksen sjølve arketypen på ein professor.

– På vegner av regjeringa vil eg takke Thomas Hylland Eriksen for eit langt og utruleg imponerande virke som forskar, undervisar og formidlar. I dag går tankane våre til hans næraste familie og venner, og til kollegaer og studentar ved Universitetet i Oslo.