Ferjeentusiasme vart til ferjebok

– Eg har alltid hatt ei interesse for fjordbåtane, og ferjene inkludert. Folk i familien jobba om bord på ferjer, så eg fekk nok også interessa den vegen, seier Harald Sætre.

– Eg vaks opp med desse båtane inne i Hardanger og Uskedalen og reiste mykje med dei, legg han til.

Han er ferjeentusiast, og slikt blir det bøker av. «Fram og tilbake over fjorden» handlar om HSD, Hardanger Sunnhordalandske Dampskipsselskap, om ferjer, ferjekaiar og ferjeruter.

– HSD var det dominerande ruterederiet, ikkje berre i Hordaland, men i heile landet. Det vart jo stifta i 1880, og dei hadde all rutetrafikk i Hardanger, Sunnhordaland, og Hordaland, iallfall sør for Bergen, seier han.

• LES OGSÅ: Bankmannen med fergedilla

– Samla av eige interesse

Harald Sætre jobba tidlegare i DNB, og er no pensjonist. Han har også skrive boka «Damp, diesel og pågangsmot», og den siste boka om HSD har han jobba med jamt i eit års tid, det medan innsamling av bakgrunnsstoffet har pågått i lang tid.

– Til å byrje med hadde eg det ikkje i tankane at eg skulle skrive bok, då samla eg mest av eiga interesse, seier entusiasten.

Han samla avisutklipp sjølv, las i gamle bygdebøker, og han fekk også tak i årsmeldingane til HSD frå midten av 1940 og framover.

– Der stod det veldig mykje opplysningar, og så fekk eg fatt i internbladet til HSD, som dei gav ut til tilsette, frå tidleg 1950-talet. Der var det veldig mykje godt stoff, seier han.

Sætre har også fått inn mange flotte fotografi i boka. I tillegg til å ha tatt mange sjølv har han fått mange frå folk han visste hadde bilete.

– Med internett, Facebook, og alt dette, så er det lett å gå ut og etterlyse bilete og det dukka opp litt av kvart når folk byrja å grave litt i gamle familiealbum, seier han.

• LES OGSÅ: Men kor vart det av svelene?
• LAG SVELER: Ferjeselskapets beste sveler

(Saka held fram under biletet)

Fokus på HSD

Forfattar Sætre har også vore hovudforfattar av boka «Eit skip heitte Stord», men denne gongen er det altså HSD som får historia si på trykk.

Han meiner ferjene er ein viktig del av kulturhistoria og samferdselshistoria på Vestlandet, og båttrafikken påverka vegutviklinga.

– Før du fekk dampbåtane hadde du to vegar frå ein gard, «sjoavegen» som gjekk ned til sjøen, og «stølsvegen» som gjekk opp til stølen, seier Sætre.

– Då dampbåtane kom hadde dei behov for å bygge vegar langs fjordane, og så utvikla ferjene seg etter det, seier han.

• LES OGSÅ: Wilhelm vet alt om norske ferger

Følgjer med

I tillegg til å vera ferjeentusiast og skrive bok, følgjer Sætre nøye med på debatten rundt ferjene, og han meiner anbudsjaget har gått litt for langt.

– Fylkeskommunane og staten pressar prisane for mykje slik at det er lite pengar til vedlikehald som igjen fører til mykje driftsavbrot og slike ting, seier han.

– Eg meiner det burde kosta litt meir å reise med ferja slik at ein kunne få opp standarden på ferjene, legg han til.

– Men, kva er den absolutte favorittferja di, viss du kan velje ei?

– Det er Skånevik, den som har blitt freda no. Det er ei typisk fjordferje som HSD sjølv teikna og fekk konstruert. Det var før staten blanda seg for mykje i korleis ei ferje skulle sjå ut, seier Sætre.

• LES OGSÅ: «Skånevik» til Riksantikvaren

Sjå nokre av bileta Harald Sætre tidlegare har levert til NRK:

SJÅ REPORTASJE OM HARALD SÆTRE FRÅ 2012: