Russar seier han var leigesoldat: – Får ikkje flyktningstatus om han er skuldig i krigsbrotsverk

Natt til fredag rømde han over grensa frå Russland til Noreg. Han skal bli avhøyrd av PST, og seier han sjølv har vore vitne til krigsbrotsverk.

Andrej Medvedev snakkar opent om si eiga historie, eller iallfall den versjonen han vil gjere kjent.

Opplysingane er i stor grad formidla av Gulagu.net og leiar Vladimir Osechkin, som hevdar å ha undersøkt bakgrunnen hans og fått bekrefta noko av den.

Osechkin seier at Medvedev og ein nær venn tok kontakt med organisasjonen i desember 2022. Medvedev ville ut av Russland, og bad om hjelp.

Andrej Medvedev fortel at han kommanderte ein tropp i den berømte leigesoldatgruppa Wagner, og blei stasjonert i Luhansk fylke.

Der deltok dei i kampar utanfor byen Bakhmut, seier han.

Sjølv hevda han at han ville forlate kampstillinga si hos Wagner etter at kontrakten hans på fire månader var slutt, men fekk ikkje lov av leiarane.

Han skal ha flykta derifrå med hjelp frå fleire av soldatane i troppen hans, og gøymt seg i Russland.

– Vel, eg angrar sjølvsagt på at eg for dit i det heile, seier Medvedev om Wagner-gruppa i ein video som Gulagu.net har publisert.

– Men gjort er gjort.

Etter at han flykta, skal Prigozjin ha teke grep saman med tryggingstenesta i Russland for å arrestere han. Dette er grunnen Medvedev gir for at han tok seg over grensa til Noreg.

Han seier vidare at russarar blir tvungne av Wagner-gruppa til å drepe ukrainarar, og blir truga om å bli skotne dersom dei ikkje vil.

– Eg er ikkje skuldig i noko brotsverk. Eg ber om bistand slik at all etterforsking, forfølging og trugslar mot meg kan stoppe, seier han vidare i videoen.

– Eg ber også om hjelp til å få lauslatne dei karane som blei arresterte i samband med at eg forlèt avdelinga mi.

Meldte seg inn i Wagner då han kom ut av fengselet

Som NRK tidlegare har rapportert, har Wagner-gruppa rekruttert mange av soldatane sine frå russiske fengsel.

Gruppa er grunnlagd av han som blir kalla «Putin sin kokk», Jevgenij Prigozjin, og har vore viktig for det russiske militæret både før og under krigen i Ukraina.

Medvedev, som blant anna skal ha vore fengsla for tjuveri, seier han meldte seg inn som soldat då han kom ut av fengselet 6. juli 2022.

Han hevdar å ha sett avhopparar bli drepne med slegge, og at han då blei redd for å møte same skjebne.

Denne «signatur-avrettinga» blir ifølge Medvedev utførte mot «fornektarar», altså soldatar som nektar å drepe ukrainarar eller ønsker å forlate militærgruppa.

Ein av soldatane i hans tropp skal ha vore Jevgenij Nuzjin, ein kjend avhoppar og tidlegare fengsla russar, ifølge den britiske avisa The Telegraph.

I november blei Nuzjin gitt tilbake til Wagner i ei fangeutveksling. Han blei då drepen av ein Wagner-soldat, som knuste hovudet hans med ei slegge.

Skal ha snakka med Medvedev i går

Osechkin seier at dei seinast har snakka med Medvedev og advokatane hans søndag.

– Andrej Medvedev sjølv har bestemt seg for å bli verande i det offentlege søkelyset, å svare på spørsmåla til journalistar, og gjere så mykje som mogleg for at folk skal kunne forstå historia hans betre, sa Osechkin i ein YouTube-strøym måndag.

– Denne historia er spesielt retta mot å avdekke brotsverk mot alle menneske, krigsbrotsverka der Wagner-gruppa og personleg Jevgenij Prigozjin var involverte.

Osechkin, som også er president for organisasjonen New dissidents foundation, seier det vanlegaste spørsmålet dei har fått sidan Medvedev si sak blei kjent, er «kvifor hjelpe?»

– Vi har verna om menneskerettar i meir enn 11 år. I mesteparten av denne perioden har vi verna om rettane til folk som bur i fangenskap i Russland, svarar han, og skildrar augeblikket då Medvedev og den nære vennen hans tok kontakt.

– Medvedev kontakta oss for å redde livet sitt. Vi prøvar ikkje i dette tilfellet å forsvare han, prøve å reinvaske han eller grunngi deltakinga hans i Wagner-gruppa. Det stemmer at Medvedev hadde eit veldig vanskeleg liv til han enda opp på norsk territorium.

Osechkin seier at Medvedev er foreldrelaus og vaks opp på barneheim, for så å tene i det russiske militæret då han var gammal nok.

Som del av denne tenesta skal han ha teke del i krigføring på ukrainsk territorium så tidleg som i 2014, blant anna truleg i Donbas.

Det er etter denne tenesta at han skal ha enda opp i fengsel.

Osechkin seier at organisasjonen har funne informasjon om ei av rettssakene mot han i russiske arkiv, og dei har snakka med nokon som sat i fengsel saman med han i perioden han har vist til.

Måndag morgon publiserte Osechkin to bilete på både Facebook og meldingsappen Telegram som han hevda motbeviste dette.

Dei viser ein mann som skal vere Medvedev, med fleire skrapemerke på kroppen. Sjølv om Medvedev har hevda at han blei skoten mot, viste ikkje bileta nokre skotskadar.

Osechkin skriv vidare at Andrej i går klaga over feber og dårleg form, i tillegg til smerter frå skader og sår.

«Blir ei mulla Krekar-sak»

Camilla Guldahl Cooper er førsteamanuensis i Stabsskulen ved Forsvaret sin høgskule, og ekspert i folkerett.

Ho trur ikkje Medvedev kjem til å få opphaldsløyve i Noreg, uansett kva han kan levere av informasjon.

– Det er lite sannsynleg, vil eg seie, i og med at han er knytt til drap som er gjorde i stort omfang og forårsaka stor materiell øydelegging, seier ho.

– Ein får normalt ikkje opphald dersom ein er skuldig i krigsbrotsverk.

Samtidig kan ein ikkje utlevere Medvedev, seier ho, og viser til avhopparen som sist veke blei drepen av Wagner-gruppa med slegge.

– Dersom han kjem tilbake til Russland så blir han jo drepen, mest sannsynleg. Så det blir ein utfordrande situasjon for norske styresmakter.

– Det blir ein sånn mulla Krekar sak, då. Han vil ikkje få opphald, får ikkje asyl, men kan heller ikkje bli utvist. Då blir han sitjande i limbo.

Når det er snakk om kva Medvedev er skuldig i, er den påståtte leiarrolla i Wagner-gruppa meir alvorleg enn deltaking i det russiske militæret, ifølge Guldahl Cooper.

– Vi veit alle at Wagner eigentleg opererer på vegner av Russland. Russland har tidlegare nekta for at dei er russiske soldatar. Dersom vi seier at dei er leigesoldatar, så har dei eigentleg ikkje lov til å gjere nokon ting.

– Terskelen for krigsbrotsverk vil stort sett vere den same, men det blir i så fall lettare å bevise, for dei som er sivile eller leigesoldatar skal ikkje angripe nokon.