40 prosent av ukrainarar er i jobb: – Det tar litt lengre tid enn det vi hadde fått signalisert

– Det har vore mange barrierar. Skikkeleg vanskeleg. For å sleppe å sitte heime med tankar om kva som skjer med landet mitt, med vennene mine og familien, og for å vere ei god mor, så måtte eg gjere noko.

Det seier 34 år gamle Krystyna Eminian.

Ho kom til Noreg saman med sonen sin på fem år, berre nokre få dagar før krigen i heimlandet braut ut.

Og ho ville komme seg fort ut i jobb da ho kom til Noreg.

Språket var ein brems

40 prosent av ukrainarane som kom til Noreg for tre år sidan, er i dag i jobb. Det viser nye tal frå Nav.

I Buskerud er 44 prosent av ukrainarane i jobb. Fylket toppar statistikken, saman med Troms og Nordland.

I dag har nesten 80.000 ukrainarar mellombels kollektivt vern her i landet, og nyleg vedtok regjeringa å forlenge perioden med eit fjerde år.

Eit slikt vern gir ikkje grunnlag for permanent opphald, men gir dei rett til å jobbe i Noreg.

Og det har vore målet til regjeringa heile tida; at dei skal raskt ut i jobb.

Men språket var ein brems for Krystyna i byrjinga.

Jobbar hardt for å lære seg norsk

– Språkkravet hos mange arbeidsgivarar gjer at det er nokre avgrensingar for å få jobb.

Det seier Stine Myrholm Andersen. Ho jobbar som rettleiar for flyktningar hos Nav i Drammen.

– Det er heilt avgjerande at ein har eit tilstrekkeleg norsk språk for å kunne bli tilsett, forklarer ho.

Krav om gode norskkunnskapar

Sidan Krystyna er utdanna sjukepleiar, jobba ho i byrjinga i heimetenesta i Drammen. Ho tok òg vakter på sjukehuset.

Men for at Krystyna skulle å ein fast jobb i helsevesenet i Noreg, må ho kunne norsk på det som blir kalla B2-nivå.

Denne prøva bestod ho i mars 2023. Men sjukepleiarutdanninga frå Ukraina blei ikkje godkjent her i landet.

Har tatt lengre tid enn Nav først trudde

Det har ikkje gått fullt så fort å få ukrainarar ut i jobb som Nav først tenkte.

– Det tar litt lengre tid enn det vi hadde fått signalisert frå myndigheitene, seier Mehmet Safak som er avdelingsleiar hos Nav i Drammen.

– Vi trudde at når dei hadde ei høgskuleutdanning, så var det berre rett ut i jobb. Men det tar tid, legg han til.

Må avklare forventningane

– Det gjeld å ha avklart forventningane om kva det betyr å komme raskt ut i jobb. Det er kjempeviktig at vi snakkar om at jobb er jobb, og lønte arbeid er det som er det viktigaste, seier Myrholm Andersen i Nav.

Nav prøver å hjelpe til med å finne ein jobb som er relevant i forhold til utdanninga og tidlegare jobb i Ukraina.

– Om ein er tannlege, så er det kanskje mogleg å vere tannsekretær eller jobbe på eit tannlegekontor, fortel ho.

Fornøgd med sitt nye liv

I dag, berre tre år etter at Krystyna kom til Noreg, er ho fornøgd med den nye kvardagen sin i Drammen og ho er ikkje så sikker på at ho vil tilbake til Ukraina.

– Eg skulle gjerne det, dersom det kjem ei god jobbmoglegheit. Men samtidig så har eg barn som trivst her. Og eg har fått ein kjærast her, fortel ho.