Demonstrantar skal ha blitt skotne på av russiske soldatar

Denne artikkelen tek føre seg det som skjer i Ukraina no. Du kan lesa om:

• Skal ha skote mot sivile i Kherson
• Ukraina: Minst åtte drepne etter åtak mot kjøpesenter i Kyiv
• Fredssamtalar held fram: – Det står att mykje arbeid
• Ber Kina om hjelp
• Første åtak mot hamnebyen Odesa
• EUs utanrikssjef: – Eit massivt krigsbrotsverk
• Ukraina avviste russisk ultimatum
• To missilåtak mot militær treningsleir
• Redd Barna: Millionar av barn i akutt fare
• Russland blokkerer Ukrainas kyst

Les også: Russland forbyr Facebook, Instagram

Skal ha skote mot sivile i Kherson

Fleire videoar på sosiale medium viser demonstrantar i den okkuperte byen Kherson, sør i Ukraina, som skal ha blitt skotne på av russiske soldatar.

Russiske styrkar skal ha opna eld med handvåpen og sjokkgranatar for å spreia ein demonstrasjon måndag. Det er uklart om styrkane skaut mot demonstrantane eller i lufta.

– I Kherson opna russiske kriminelle eld mot uvæpna menneske som på fredeleg vis protesterte mot inntrengjarane, skriv utanriksministeren i Ukraina, Dmytro Kuleba, på Twitter.

NRK har verifisert at protestane mot okkupantane er filma på Svobody-plassen i Kherson. Både BBC og The Guardian skriv om hendinga.

Det har vore fleire protestar i byen etter at han blei okkupert i starten av mars. Kherson er den einaste større byen i Ukraina som Russland har tatt kontroll over.

Minst åtte drepne etter åtak mot kjøpesenter i Kyiv

Minst åtte personar er drepne i eit bombeåtak mot kjøpesenteret «Retroville» i hovudstaten Kyiv i Ukraina i natt, ifølge den ukrainske statsadvokaten.

Tidlegare måndag meldte nyheitsbyrået AFP at seks døde kroppar låg utanfor kjøpesenteret i den nordvestlege delen av Kyiv.

Kyivs ordførar Vitalij Klitsjko melde om angrepet søndag kveld.

Han sa at fleire bustader og eit kjøpesenter blei treft, og at det oppstod ein stor brann i kjøpesenteret. Måndag skriv han på meldingstenesta Telegram at kjøpesenteret har brent ned, og at seks leilegheitsbygg blei skada. Tre av dei skal vera i for dårleg stand til å bu i.

Klitsjko oppfordra også alle innbyggjarane i Kyiv til å bruka munnbind av typen FFP2 på grunn av luftforureining som følge av brannen som oppstod etter åtaket på kjøpesenteret, skriv CNN.

Måndag annonserte ordførar Vitalij Klitsjko i Kyiv eit portforbod i hovudstaden frå måndag klokka 20.00 (19.00 norsk tid) fram til onsdag klokka 07.00 lokal tid.

Det russiske militæret hevdar at dei angreip kjøpesenteret i utkanten av Kyiv fordi det blei brukt til å lagra rakettar.

Dei russiske styrkane som nærmar seg hovudstaden frå nordvest har ifølge britisk etterretning møtt motstand, og styrkane er framleis meir enn 25 kilometer frå sentrum av hovudstaden, melder Reuters.

Fredsforhandlingane held fram

Israels statsminister Naftali Bennett seier det står att mykje arbeid før Ukraina og Russland kan bli einige om ein fredsavtale.

– Det står att mykje arbeid. Det er usemje på fleire punkt, nokon av dei er sentrale, sa Bennett i ein tale ifølge Reuters.

Forhandlarar frå Ukraina og Russland har på nytt snakka saman måndag, og møta vil halde fram utover dagen.

– I dag jobbar vi heile dagen, skal delegasjonsmedlem for Ukraina, Davyd Arakhamia, sagt ifølgje ukrainske medium. Det skriv The Guardian.

Forhandlarane frå dei to landa hadde ein 90 minutt lang videosamtale måndag, og ulike arbeidsgrupper vil halde fram møta utover dagen, skriv NTB.

Natt til måndag fortalde Ukraina sin president Volodymyr Zelenskyj at Israel jobbar hardt for å få til samtalar på toppnivå mellom landa. Han antyda at samtalane kan skje i Jerusalem.

Ifølge talsmann for Kreml Dmitry Peskov vil det ikkje vera aktuelt for president Vladimir Putin å møta Zelenskyj før samtalane har ført til betydeleg framgang.

Det melder nyheitsbyrået Reuters.

Peskov seier at samtalane mellom Moskva og Kyiv ikkje har ført til store gjennombrot.

Forhandlingane held fram måndag.

Ukraina og Russland har forhandla om fred i fleire omgangar etter at Russland invaderte Ukraina 24. februar, så langt utan hell.

Ber Kina om hjelp

Ukraina ber Kina om hjelp til å forhandle fred med Russland.

– Vi deler Beijings haldning om at det er eit behov for å finne ei politisk løysing i krigen mot Ukraina, og ber Kina som global stormakt spele ei viktig rolle i denne innsatsen, skriv Ukrainas utanriksminister Dmytro Kuleba på Twitter.

Kina er nær alliert av Russland, og har ikkje teke avstand frå den russiske invasjonen.

Angrep på Odesa

Måndag morgon skal russisk marineartilleri ha treft og øydelagt fleire sivile bustader i byen Odesa ved Svartehavet for første gong, ifølge lokale myndigheiter.

Ingen personar er drepne i åtaka, men det skal ha ført til ein brann.

Russland nektar for å ha gått til åtak mot sivile.

Odesa har lenge blitt omtala som eit strategisk mål for Russland sin president Vladimir Putin. Byen står for brorparten av sjøhandelen inn til Ukraina.

Ukraina har ingen andre store hamner å lena seg på. Det gjer at Russland vil dominera heile den nordlege delen av Svartehavet dersom dei klarer å erobra byen.

Det vil også gje Russland ei moglegheit til å oppretta ein landskorridor til Transdnjestr, som har forsøkt å lausriva seg frå Moldova sidan 1990-talet, skriv NTB. Området har allereie 1.500 russiske soldatar på plass.

– Eit massivt krigsbrotsverk

Måndag er EU sine utanriksministrane i møte for å diskutera invasjonen av Ukraina.

– Det som skjer i Mariupol, er eit massivt krigsbrotsverk, sa EU sin utanrikssjef Josep Borrell då han kom til møtet måndag morgon.

Han understreka at det er sivile som lid under dei russiske åtaka mot den ukrainske hamnebyen Mariupol, som i fleire veker har vore under kringsetting.

Situasjonen er no så ille at barn må leggast i massegraver, folk smelter snø for å få tak i vatn og lik ligg i gatene, skriv NTB.

I helga hevda det russiske forsvarsdepartementet at dei brukar hypersoniske missil vest i Ukraina.

– Dette er ikkje ein krig, men øydeleggingar av eit folk som lid fælt, seier Borrell.

Avviste russisk ultimatum

I går kveld kom generaloberst Mikhail Mizintsev i det russiske forsvarsdepartementet med eit ultimatum til ukrainarar i den omleira byen Mariupol om å overgje seg innan klokka 04.00 norsk tid.

– Det er heilt uaktuelt å overgje seg, sa den ukrainske visestatsministeren Iryna Veresjtsjuk, skriv avisa Kyiv Independent.

I byte skulle dei få ei trygg ferdsel ut av den omleira byen Mariupol.

Det russiske militæret sende den ukrainske sida eit åtte sider langt brev. Veresjtsjuk sa at ho svarte kort med krav om at Russland opnar ein humanitær korridor «i staden for å kasta bort tid på eit åtte sider langt brev».

Ifølge Veresjtsjuk er det no blitt einigheit om å oppretta åtte sikre fluktvegar for å evakuera sivile frå ukrainske byar, men Mariupol er ikkje ein av dei, melder Reuters.

Visestatsministeren skildrar situasjonen i Mariupol som veldig vanskeleg.

Fleire enn 7000 sivile er ifølge Veresjtsjuk evakuert frå ukrainske byar i løpet av gårsdagen. Over halvparten av dei er frå Mariupol.

Tidlegare forsøk på å evakuera innbyggjarar frå Mariupol og andre byar har berre vore delvis vellukka, og bombeåtak har haldt fram medan sivile flykta.

Byrådet i Mariupol skulda laurdag Russland for å ha frakta tusenvis av sivile, særleg kvinner og barn, til Russland mot si vilje.

To missilåtak mot militær treningsleir

To missil skal ha treft ein militær treningsleir i området Rivne nordvest i Ukraina, ifølge guvernøren i Rivne Vitaliy Koval. Det melder The New York Times.

Det same seier talsmann Igor Konasjenkov for den russiske forsvarsministeren, ifølge Reuters.

I eit utsegn seier Konasjenkov at russiske styrkar har fyrt av kryssmissil mot det han kallar eit militært treningssenter i Nova Lyubomyrka, i Rivne-distriktet.

Han hevdar at fleire enn 80 utanlandske og ukrainske soldatar vart drepne i angrepet. Talet er ikkje stadfesta av uavhengige kjelder.

Guvernør Koval har tidlegare sagt at det ikkje klart om nokon er skada eller drepne som følge av åtaket, men ein eigen kommisjon skal vera sett inn for å undersøka vidare.

Millionar av barn i akutt fare

Åtak på sjukehus og skular i Ukraina set omtrent 6 millionar barn i umiddelbar fare, seier Redd Barna til NTB.

– Reglane i krig er veldig klare. Barn er ikkje legitime mål, heller ikkje sjukehus og skular. Me må beskytta barna i Ukraina for ein kvar pris, seier landsdirektør Pete Walsh i Ukraina.

Rundt eit av fire barn har måtta flykta på grunn av krigen, og barna som framleis er i krigssonen manglar mat, reint vatn og medisinsk hjelp.

Samtidig er 489 skular og 43 sjukehus skada eller helt øydelagt, opplyser organisasjonen.

Minst 59 barn er drepne så langt i krigen, ifølge FN. Andre medium antydar at talet kan vera tre gonger så høgt.

Russland blokkerer Ukrainas kyst

Russiske krigsskip blokkerer Ukrainas kystlinje og skyt missil mot mål i heile landet, seier det britiske forsvarsdepartementet i ein ny etterretningsrapport.

– Blokaden vil truleg gjera den humanitære situasjonen verre og hindra at livsviktige forsyningar når den ukrainske befolkninga, meiner britane.