Kvifor klikkar det for mor?

Vi lever i ei tid der alle mødrer er dårlege: Dei invaderer barna sine eller dei er totalt fråverande. Dei er ustabile eller direkte skremmande. Så er i alle fall tilfelle om ein ser på morsrolla slik ho er skildra av kvinnelege forfattarar i den norske samtidslitteraturen.

Vi finn desse mødrene i både Hanne Ørstaviks "Kjærliget" og "Like sant som jeg er virkelig", i Trude Marsteins "Plutselig høre noen åpne en dør", i Anne Oterhoms "Etter kaffen" og i Ingeborg Arvolas "Korellhuset." Mannlege forfattarar kan glimte til med skildringar av gode mødrer, men altså ikkje kvinnene.

Eg skal ikkje gje meg til å spekulere over korfor det er slik, men berre konstatere at Kjersti Kollbotn skriv seg inn i ein litterær samanheng når ho no debuterer med romanen "Eg er mamma."Eg skal vere god. Lesaren forstår allereie av tittelen at dette ikkje handlar om ei god mor. Ei mor som må minne seg på dette, kan ikkje vere særleg bra.

Banalt og usannsynleg

Tove Vik er anleggsjef på eit vegprosjekt. Ho er innflyttar i Tromsø og einsleg mor til to barn. Ho har kontroll på jobben og får det som ho vil når det gjeld menn, det er på heimefronten ho sviktar, eller klikkar, som ho kallar det. Kvifor klikkar det for mor?

Det er her romanen har sitt svakaste punkt. Forklaringa vi får, er at Tove Vik vil leve vaksenlivet med festar, improviserte turar og kjærastar. Ho vil ikkje alltid måtte tenkje på barna, ta ansvar, vere der for dei. Det blir litt sånn ”all work and no play makes Jack a bad boy”. Det svake her er ikkje at det er forklaringa, det svake er at forklaringa er så banal og i tillegg så dårleg underbygd at ho er usannsynleg.

For ein prosjektleiar og administrator burde det ikkje vere vanskeleg å administrere seg meir fritid i byte mot pengar. For ein så klarsynt analysator burde det vere ei smal sak å dra inn helsevesenet, eller i det minste prøve å finne ut kvar far til barnet held hus. Det oppstår eit misforhold mellom den flinke dama og den dårlege mora. Slikt går naturlegvis an å tenkje seg, men dette veldige gapet i personen Tove Vik, vert ikkje sannsynleggjort i teksten. Dermed vert det ståande som ein påstand. Det blir noko konstruert over denne mora.

Mykje bra på detaljnivå

På detaljnivå er det likevel mykje bra å finne i denne debutromanen. Kjersti Kollbotn greier å skildre episodar både mellom mor og barn og mellom vaksne som er såre, nakne eller skremmande, alt etter situasjonen.

Språket er presist og til poenget. At vaksne kan gjere forferdelege ting når dei er saman med forsvarslause barn, er også heva over tvil for alle som les aviser. Dermed er romanen meir aktuell enn det er kjekt å tenkje på. Men det mest utfordrande spørsmålet er ikkje kva eit barn føler når mor oppfører seg trugande, det vi vil vite er kva det er som får eit velfungerande menneske til å klikke når ho er saman med barna. Og det problemet vert vi ikkje særleg klokare på av å lese denne historia.