Positivt med direkteval av ordførar

Begge ordførarane har svært positive erfaringar med å vere direkte vald av innbyggjarane.

Forsking viser at direkte val gir auka engasjement rundt valet, men valdeltakinga går likevel ikkje opp.

Fire av kommunane i fylket hadde direkte val i 1999, og tre av dei held fram med ordninga ved valet i år. Til saman fem kommunar i fylket har direkteval i år. Det er Ørsta, Gjemnes, Norddal, Vestnes og Molde.

Suksess

Ordførar i Gjemnes Odd Steinar Bjerkeset får følge av Vestnes-ordføraren Roald Fiksdal og ordføraren i Norddal, Arne Sandnes. Dei meiner at direkte ordførarval har vore ein suksess, og det har gitt meirsmak: alle dei tre kommunane gjennomfører direkte val også i år.

Dei tre er samde om at denne ordninga skapte eit auka engasjement mellom veljarane, ordførar-rolla er blitt tydelegare, det var fint å sleppe hestehandel og skite spel i kulissane, og fokuset på personar førte ikkje til at sakene kom i bakgrunnen.

De tre er også samde om at ein direkte vald ordførar bør få meir makt og meir handlefridom, og det skjer no i Vestnes og i Norddal.

Direkte val av ordførar skjer i tillegg til det ordinære valet til kommunestyret. Dermed har ikkje ordføraren eit fleirtal i ryggen som er forhandla fram i kommunestyret.

Auka engasjement

Direkte ordførarval i 1999 førte til auka engasjement blant veljarane sjølv om valdeltakinga gjekk ned. Det seier forskar Helge O. Larsen som har evaluert forsøket med direkte ordførarval for Kommunaldepartementet.

Undersøkinga viser at personvalet spelte ei særleg viktig rolle i Hareid, og dette var og den kommunen der flest veljarar meinte at direkte val ga dei politisk påverknad.

Larsen seier han i år er mest spent på korleis direkte val vil slå ut i store byar som Molde.