Klokka 22.53 laurdag 18 januar 2014 får politiet melding om ein brann. I kraftig kastevind spreidde flammane seg til store delar av Lærdalsøyri.
Bygda som reiste seg frå oska
Nøyaktig ti år har gått. Brannen tok over 40 bygg i Lærdal.
Totalt 42 bygningar brann ned til grunnen – 17 av dei bustadhus. På Gamle Lærdalsøyri blei to historiske bygningar totalskadde.
Ingen liv gjekk tapt i brannen, men 681 personar vart evakuerte frå heimane sine.
I tillegg blei 446 personar sende til legesjekk. Av desse vart 48 lagt inn på sjukehus i Lærdal, Førde og Voss.
I dag er nesten alle husa bygd opp igjen.
Det kan vere vanskeleg å førestille seg branninfernoet for ti år sidan.
Men veit du kor ein skal sjå, finn du framleis spor etter brannen i bygda.
Gateskilta der brannen starta har framleis svimerker.
Det freda Synneva Eris hus frå 1840 gjekk tapt i brannen.
Eit liknande hus har blitt bygd opp igjen på same stad, men det nesten tohundreår gamle trehuset er borte for alltid.
Per Aspevik mista huset og heimen sin i brannen. Ut glaset såg han gnistane hagle.
Ingen av tinga hans blei redda frå flammane.
Korleis har brannen påverka deg i ettertid?
– Eg har vel eigentleg gløymt det meste. Vi var så travle opptatte med å sløkke at vi ikkje fekk tid til å tenke.
No står eit nytt hus på den gamle branntomta. Om lag eit år etter brannen fekk Per Aspevik og kona flytte inn i det nye huset.
– Det gjekk veldig fint å flytte inn. Ikkje noko problem, seier Aspevik.
Jan Geir Solheim var ordførar i Lærdal då brannen braut laus.
– Det var ein følelse av totalt kaos. Heile dalsida var opplyst av flammar og det regna gnistar over alt.
«Eg føler vi alle var med på å kjempe om det kjæraste vi hadde. »
«Eg trur vi har blitt endå gladare i staden vår. Identiteten vår har blitt sterkare og vi er stoltare av plassen vår. »
Brannsjef i Årdal og Lærdal Gaute Johnsgaard og dåverande brannmann Guttorm Gullaksen slost mot flammane brannatta.
«Det er det nærmaste du kjem eit inferno. Det brann rundt deg og bak deg. »
« Då sløkkingsarbeidarar kom, spurte dei meg kor dei skulle vere. Eg sa «de må berre finne dykk eit hus som brenn». Vi hadde jo ikkje kontroll.»
Etter brannen har beredskapen i Lærdal auka. Mellom anna har dei gamle trehusbygga fått sprinklaranlegg.
Brannen førte til både straumbrot og brot i telekommunikasjonen i bygda, men også dette har blitt utbetra.
I tillegg har storsamfunnet lært av storbrannen.
Brann- og redningsvesenforskrifta tydlegare krav til beredskap og førbygging, fortel John Marius Ly i Direktoratet for samfunnssikkerheit og beredskap.
Men heilt førebudd kan ein aldri vere på ein slik storbrann som den i Lærdal.
– Du kan seie at vi har erfaring, men vi har ikkje det. Dette er så langt utanfor kva du kan førestille deg, seier den erfarne brannmannen.
«Du klarar ikkje å styre naturen og vinden. Det klarar du ikkje å styre. »
Ansvarlig redaktør: Vibeke Fürst Haugen
Nettsjef: Hildegunn Soldal